ئاسۆ جەواھیری لە ١٦ی ئازاری ساڵی ١٩٨٧ لە شاری سنە لە دایکبووە، یاریزانی پێشووی فووتساڵ و دادوەری تۆپی پێی ئافرەتانە، خەڵکی ئێرانە.[١][٢] دەرچووی دکتۆرایە لە کۆمەڵناسی ئابووری و گەشەپێدان[٣] و ئەزموونی وانەوتنەوە لە زانکۆکەدا هەیە.[٤]  ئاسۆ جەواهیری نووسەر و لێکۆڵەری زانستە کۆمەڵایەتییەکانە.[٥][٦][٧]

ئاسۆ جەواھیری
لەدایکبوون١٩٨٧
پیشەدادوەری وەرزشی
ئایینئیسلام، سوننە

ژیانی وەرزشی

دەستکاری

ئاسۆ جەواهیری لە تەمەنی ١٤ ساڵییەوە دەستی بە وەرزش کردووە. وەک یاریزانێکی فووتساڵ (تۆپی پێ ناو ساڵۆن) خاوەنی ژمارەی پێوانەیی وەک پاڵەوانێتی و جێگری پاڵەوانێتی وڵات لە ساڵانی ٢٠٠٧ و ٢٠٠٨[٨] پلەی دادوەری تۆپی پێی لە ساڵی ٢٠٠٤ وەرگرتووە، بەڵام بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی کە لەو کاتەدا تۆپی پێی ئافرەتان هێشتا دەستی پێنەکردبوو ، لە هەمان کاتدا بە یاریکردن لە پاڵەوانێتییەکانی فوتساڵی ئافرەتان دەستی بە دادوەری کرد. دوای پێکان لە ئەژنۆیدا، وازی لە یاری فووتساڵی پیشەگەر هێنا و بە جددی چووە ناوبژیوانی تۆپی پێ. لە ساڵی ٢٠١٤ەوە وەک ناوبژیوانی نیشتمانی لە یارییەکانی تۆپی پێی ئافرەتان کاردەکات[٩][١٠][١١][١٢][١٣][١٤] هەروەها لە ساڵی ٢٠١٩ەوە کاندیدی ناوبژیوانی نێودەوڵەتییە.[١٥][١٦] تا ئێستا دوو جار ناوبژیوانی یاری کۆتایی خولی ئافرەتانی ئێرانی کردووە. هەروەها ئەزموونی ڕاهێنەرایەتی لە تۆپی پێی ئافرەتان هەیە.[١٧]

تۆمارە نێودەوڵەتییەکان

دەستکاری

دادوەری لە پێشبڕکێکانی کافای ساڵی ٢٠١٩ لە ئۆزبەکستان و تاجیکستان یەکێکە لە تۆمارە نێودەوڵەتییەکانی ئاسۆ جەواھیری لە بواری ناوبژیوانیدا. هەروەها لە یاری کۆتایی پاڵەوانێتی تۆپی پێی ئافرەتانی خوار ٢٣ ساڵانی کافا لە تاجیکستان سپارد.[١٨][١٩][٢٠][٢١]

دوورخستنەوە لە دادوەری تۆپی پێ

دەستکاری

لە ڕیزی ئەو ٣٠ دادوەر بوو کە لە ساڵی ٢٠١٩ بۆ وەرگرتنی پارەی پاشەکەوتیان مانیان گرت و بۆ ماوەی چەند هەفتەیەک لەلایەن هیدایەت مێمبینیەوە ڕاگیرا. یەکێک بوو لەو ناوبژیوانانەی کە زۆرترین قەدەغە کرابوو[٢٢][٢٣][٢٤] تەنانەت ئامادەبوونی جەواهیری لە یارییەکانی کافا لە تاجیکستان لەلایەن فیدراسیۆنەوە ڕاگەیەندرا.

دوای بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا لە ئێران و گیانلەدەستدانی ئیلھام شێخی یاریزانی فووتساڵی خەڵکی شاری قوم، ئاسۆ جەواهیری یەکێک بوو لە یەکەم ناوبژیوانەکان کە ناڕەزایەتی دەربڕی و بەهۆی پابەندنەبوون و پشتگوێخستنی مەرجە تەندروستییەکانی فیدراسیۆن و ڕێکخراوی خولەکە، بەڵام فیدراسیۆنەکە ئەو دژی داواکارییەکەی بوو. دوای ڕاگەیاندنی هەواڵی کۆچی دوایی ئیلھام شێخی، لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی (ئینستاگرام)ی خۆی، سەبارەت بە بێباکی بەرپرسانی فیدراسیۆن بەرامبەر بە تەندروستی وەرزشوانان نووسی.[٢٥][٢٦]

دوورخستنەوە بەهۆی لێکۆڵینەوە

دەستکاری

لە ساڵی ٢٠١٩ ڕاگەیەندرا کە لیژنەی ناوبژیوانان ئاسۆ جەواھیری دامەزراندووە بەهۆی ئەوەی، جگە لە ناوبژیوانی، لێکۆڵینەوەی لە هەڵاواردن و سنووردارکردنی ژنان لە وەرزشدا کردووە[٢٧][٢٨] و بەهۆی ڕەخنەکانی لە چی "ڕادەستکردنی تۆپی پێ بە گیرفانی کرێکاران"[٢٩][٣٠] هەڕەشەی بێبەشکردنی ناوبرد و دواجار بێبەش کرا جەواهێری لە تێزی دکتۆراکەیدا بەدواداچوون بۆ ئابووری سیاسی تۆپی پێی ئێران کردووە و هەروەها لێکۆڵینەوە و لێکۆڵینەوەی لە بواری توێژینەوەی جێندەری و وەرزشی و هەڵاواردن و نایەکسانی ئەنجامداوە[٣١] وەرگێڕان و کۆکردنەوەی لەم بوارەدا هەیە، بەڵام ڕووبەڕووی توندی لیژنەی ناوبژیوانان. وەک چۆن داوای لێکرابوو "لە نێوان دادوەری و لێکۆڵینەوەدا هەڵبژێرێت".[٣٢][٣٣]

کشانەوە لە دادوەری

دەستکاری

ئاسۆ جەواھیری دوای ناڕەزایەتییەکان لەدژی کۆچی دوایی مەھسا ئەمینی، یەکێک بوو لە یەکەم کەسەکان کە بە بڵاوکردنەوەی بەیاننامەیەک لە دوای ناڕەزایەتییەکان و ڕاپەڕینی جەماوەری دەستی لە کاری وەرزشی خۆی کێشایەوە. جەواهیری لە بەیاننامەکەیدا نووسیویەتی، "بەم شێوەیە بوون، لە خاکێکدا کە ڕۆژ لە دوای ڕۆژ سنووردارتر دەبێت، تەنیا سوودی بۆ میکانیزمی هەژموون و چەوساندنەوە هەیە". ئێستا "ژینا" ناوی کۆد و یەکێتی ئێمەیە." هەرچەندە دەیتوانی بۆ چەند ساڵێکی دیکە دادوەری بکات، بەڵام ماڵاوایی لە پیشەکە کرد، چونکە نەیدەویست لەگەڵ ئەو پیشەیەدا بڕوات کە ناوی لێنابوو "ئامێری سەرکوتکردن".[٣٤]

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ «آسو جواهری». فوتبالدخت | فوتبال زنان ایران (بە فارسی). لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  2. ^ http://ffiri.ir/fa/news/5298
  3. ^ «آسو جواهری». فوتبالدخت | فوتبال زنان ایران (بە فارسی). لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  4. ^ [https://web.archive.org/web/20200302154917/https://www.emirates-stadium.com/mediafile/B43OFnnhze1 «#معرفی_چهره_ورزشی_موفق_بانو_کورد: سرکار خانم دکتر آسو ج� - @varzesh_kurd»]. web.archive.org. ٢ی ئازاری ٢٠٢٠. لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە لە ٢ی ئازاری ٢٠٢٠. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە. {{cite web}}: replacement character لە |سەردێڕ= لە 56 (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown (بەستەر)
  5. ^ «آسو جواهری». فوتبالدخت | فوتبال زنان ایران (بە فارسی). لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  6. ^ جواهری، آسو. «آسو جواهری». میدان (بە فارسی). لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  7. ^ «اسو جواهری». جویشگر علمی فارسی (علم نت) (بە فارسی). لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  8. ^ «آسو جواهری». فوتبالدخت | فوتبال زنان ایران (بە فارسی). لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  9. ^ «عملكرد موفقیت آمیز داوری بانوان در سطح بین الملل». fa (بە فارسی). لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  10. ^ «داورانی که پول نگرفتند و محروم شدند/ تقابل دپارتمان داوری فدراسیون و داوران زن لیگ برتر ادامه دارد». اعتمادآنلاین (بە فارسی). ١١ی شوباتی ٢٠٢٤. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  11. ^ borna.news (۱۶ی ۱۱ی ۱۳۹۸). «اعلام داوران هفته شانزدهم لیگ برتر فوتبال بانوان». fa (بە فارسی). لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)
  12. ^ «فدراسیون فوتبال داوران خانم ایرانی را تحریم خبری کرد!». روزنامه هفت صبح (بە فارسی). ٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  13. ^ YJC، خبرگزاری باشگاه خبرنگاران | آخرین اخبار ایران و جهان | (۰۶ی ۰۴ی ۱۳۹۸). «اعلام اسامی داوران دیدار ذوب آهن و شهرداری بم». fa (بە فارسی). لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)
  14. ^ korand. «پایگاه خبری ورزشی کرمان ساکر». .::پایگاه خبری ورزشی کرمان ساکر::. (بە فارسی). لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  15. ^ «داور کاندیدای بین‌المللی فوتبال: فرمانبرداری، سرسپردگی و تسلیم، ویژگی‌های انسانی نیست». ایران اینترنشنال (بە فارسی). ١١ی شوباتی ٢٠٢٤. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  16. ^ borna.news (۱۳ی ۰۳ی ۱۴۰۱). «بدون تاریخ بدون امضا / قسمت دهم برنامه هجده». fa (بە فارسی). لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)
  17. ^ «تیم فوتبال بانوان شهرداری سنندج مقتدرانه مجوز حضور در رقابتهای لیگ برتر فوتبال بانوان كشور را كسب كرد». web.archive.org. ٢ی ئازاری ٢٠٢٠. لە ڕەسەنەکە لە ٢ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  18. ^ https://footballdokht.ir/news/308-%D8%AD%D8%B6%D9%88%D8%B1-%D8%A2%D8%B3%D9%88-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1%DB%8C%D8%8C%D8%AD%D8%A8%DB%8C%D8%A8%D9%87-%D8%B1%D8%A8%D9%88%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D8%B9%D8%B5%D9%88%D9%85%D9%87-%D8%B4%DA%A9%D9%88%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%B1-%D9%85%D8%B3%D8%A7%D8%A8%D9%82%D8%A7%D8%AA-%D8%B2%DB%8C%D8%B1-15-%D8%B3%D8%A7%D9%84-%D8%AF%D8%AE%D8%AA%D8%B1%D8%A7%D9%86-%DA%A9%D8%A7%D9%81%D8%A7.html
  19. ^ «پیروزی دختران ایران برابر تاجیکستان». همشهری آنلاین (بە فارسی). ١٤ی ئەیلوولی ٢٠١٩. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  20. ^ http://ffiri.ir/fa/news/3632
  21. ^ «در ادامه برخوردهای قهرآمیز، فدراسیون فوتبال این بار داوران خانم ایرانی را تحریم خبری کرد!». طرفداری (بە فارسی). ٢٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  22. ^ «داورانی که پول نگرفتند و محروم شدند/ تقابل دپارتمان داوری فدراسیون و داوران زن لیگ برتر ادامه دارد». اعتمادآنلاین (بە فارسی). ١١ی شوباتی ٢٠٢٤. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  23. ^ «در ادامه برخوردهای قهرآمیز، فدراسیون فوتبال این بار داوران خانم ایرانی را تحریم خبری کرد!». طرفداری (بە فارسی). ٢٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  24. ^ «پشت پرده کنار گذاشتن ۳۰ داور زن از قضاوت در لیگ چیست؟». ایسنا (بە فارسی). ٣ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  25. ^ فردا، رادیو (2020-02-28). «مرگ الهام شیخی، بازیکن فوتسال، بر اثر ابتلا به ویروس کرونا». رادیو فردا (بە فارسی). لە 2024-02-11 ھێنراوە.
  26. ^ «شش قدم؛ کرونا، چه کسی نمی‌گذارد لیگ فوتبال ایران تعطیل شود؟». BBC News فارسی (بە فارسی). لە 2024-02-11 ھێنراوە.{{cite news}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  27. ^ «محرومیت عجیب داور زن فوتبال/ وقتی پژوهشگری جرم است!». ایسنا (بە فارسی). ٢٣ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  28. ^ «موهایت پسرانه است، اجازه‌ی بازی نداری! / آسو جواهری». نقد اقتصاد سیاسی (بە فارسی). ٨ی ئازاری ٢٠٢١. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  29. ^ «آسو چه نوشت که فدراسیون ایران تهدید و محرومش کرد؟». ایندیپندنت فارسی (بە فارسی). ٢٦ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  30. ^ «باشگاه‌های فوتبال ایران سرگردان در مخروبه‌های دولتی – خصوصی / آسو جواهری». نقد اقتصاد سیاسی (بە فارسی). ١٠ی نیسانی ٢٠٢٠. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  31. ^ «آسو جواهری». نقد اقتصاد سیاسی (بە فارسی). لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  32. ^ «آسو جواهری: دنبال حذف تدریجی‌ام هستند/ خیلی‌ها مجبور به سکوت شده‌اند». ایسنا (بە فارسی). ١٣ی شوباتی ٢٠٢١. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  33. ^ «محرومیت «آسو جواهری» پایان یافت؟». اعتمادآنلاین (بە فارسی). ١١ی شوباتی ٢٠٢٤. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٤ ھێنراوە.
  34. ^ https://iranwire.com/fa/features/107683-%D8%A2%D8%B3%D9%88-%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%87%D8%B1%DB%8C-%D8%AF%D8%A7%D9%88%D8%B1-%D9%85%D8%AD%D9%82%D9%82-%D9%81%D8%B9%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D8%AE%D8%AF%D8%A7%D8%AD%D8%A7%D9%81%D8%B8%DB%8C-%D8%A8%D8%A7-%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%B1%D9%85%D8%B2-%DA%98%DB%8C%D9%86%D8%A7/