ھۆشەنگ ئیبتھاج

ھووشەنگ ئیبتیھاج
ھووشەنگ ئیبتیھاج
	ئیبتیھاج لە ٢٠٠٧
ناوی خۆماڵی	هوشنگ ابتهاج
لەدایکبوون	ئەمیر ھووشەنگ ئیبتیھاج; ٢٦ی شوباتی ١٩٢٨ (تەمەن ٩٦ ساڵ); ڕەشت، گێڵان، ئێران
مردن	١٠ی ئابی ٢٠٢٢،; ئەڵمانیا
ناوی قەڵەم	ھ. ا. سایە (یان سایە)
پیشە	شاعیر
زمان	فارسی
نەتەوە	ئێرانی
ھاووڵاتی	ئێران
ھاوسەر	ئالما مایکیال (ھاوسەرگیری ١٩٥٨)
مناڵەکان	ئاسیا، یەڵدا، کەیوان، کاوە
باوان	میرزا ئاغاخان ئیبتیھاج; فاتمە رەفعەت;
واژوو

ئەمیر ھووشەنگ ئیبتیھاج (بە فارسی: هوشنگ ابتهاج؛ لەدایکبووی ٢٦ی شوباتی ١٩٢٨)، ناسراو بە ناوی قەڵەمی ھ. ا. سایە، شاعیرێکی ئێرانیی سەدەی بیستەمە، کە شیعر و بەرھەمەکانی کاریگەریی زۆری ھەبووە لەسەر سیاسەتوانانی ئێران.

ژیانی سەرەتایی

ئەمیر ھووشەنگ ئیبتیھاج لە ٢٥ی شوباتی ١٩٢٨ لە ڕەشت لە ئێران لەدایکبووە. باوکی، ئاغا خان ئیبتیھاج، ماوەیەک سەرۆکی نەخۆشخانەی پوورسینا بووە لە شارەکەدا. خێزانەکەی ئیبتیھاج بەھایی بوون. قوتابخانەی سەرەتایی لە ڕەشت تەواوکردووە و دواتر گواستویانەتەوە بۆ تاران.^[٣]

ژیانی ئەدەبی

یەکەم کتێبی شیعریی، کە پێشەکیی لەلایەن شاعیری بەناوبانگ مەھدی حامیدی شیرازییەوە بۆ نووسرابوو، لە تەمەنی ١٩ ساڵیدا بڵاوکردەوە. لە ماوەی جەنگی جیھانیی دووەمدا لە ئێران، سایە چووە چەندان بازنەی ئەدەبی و لە زۆربەی گۆڤارە ئەدەبییەکانی وەک شۆخان، کەویان، سەدەف، مەسلەحەت و چەندانی تردا بەشداری کرد. جیاواز لە ھەموو ئەدیبەکانی ئەو کاتە کە قووڵ چووبوونە سیاسەتەوە، سایە ڕاستگۆ مایەوە سەبارەت بە ژیانی گشتی و سیاسیی و نەچووە ھیچ بزووتنەوەیەکەوە. بۆ ٢٢ ساڵ کارمەند بوو لە کۆمپانیای نێودەوڵەتیی چیمەنتۆ و بەردەوامیش بوو لە کاری ئەدەبی. دواتر بانگھێشت کرا بۆ ڕادیۆوی نێودەوڵەتیی ئێران بۆ بەرھەمھێنانی دوو بەرنامەی «گلهای تازه» و «گلچین هفته» کە دەربارەی مۆسیقای فۆلکلۆری بوو.

دوای راپەڕینی ئێرانی ساڵی ١٩٧٩، ساڵێک لە زیندان مایەوە بەھۆی نووسینەکانییەوە. دوای دەرچوونی، دەستی بە کارکردن لەسەر کتێبی «حافز، لەلایەن سایە» کرد، کە لێکۆڵینەوەیەکی دێڕ بە دێڕی شیعرە جیاوازەکانی حافزە. لە ١٩٨٧دا، لەگەڵ خێزانەکەیدا چوونە کۆڵن لە ئەڵمانیا و ئێستا لەوێ دەژین.^[٤]

بەیتێکی کورت لە شێعرەکانی ئێبتھاج:

نازدارەکەم، فرمێسکەکانت بسڕەوە
ھەستە لە باوەشی تەنھایی
تۆ لە ناو مندا دەژی و من لە ناو تۆدا
ئێمە ھیچ کات نامرین

^[٥]