گەڵای دێکارتی

گەڵای دێکارتی (بە ئینگلیزی: Folium of Descartes)، چەماوەیەکی جەبرییە، لەڕێگەی ھاوکێشەی خوارەوە پێناسە دەکرێت:

چەماوەی گەڵای دێکارت (سەوز) و ھێڵە شینەکە لێنەکەوتی چەماوەکەیە کاتێک a = ١.

$x^{3}+y^{3}-3axy=0\,$ .

وێنەی چەماوەکە، ئەڵقەیەکە لە چارەگی یەکەم، لەگەڵ خاڵێکی دابڵ، لە خاڵی بنەڕەت و لێنەکەوتێک بەم ڕێسایەوە:

$x+y+a=0\,$ .

و لەگەڵ ھێڵی $y=x$ ھاوتایە.

ناوی ئەم چەماوەیە لە وشەی لاتینی folium بە واتای گەڵا وەرگیراوە. چەماوەی گەڵای دێکارتی، لەگەڵ پۆرترەیەکی دێکارت لە ساڵی ١٩٦٦ لەسەر تەمرێکی ئالبانیایی پێشان درا.

وێنەی ڕوونکردنەوەی چەماوەکە

لەبەر ئەوەی ھاوکێشەکە بۆ ھەر دوو $x$ و $y$ لە پلەی سێیە، ئەمە نووسینی ھاوکێشەکە بەپێی یەکێک لە گۆڕەکەکان ئەستەم دەکات، بە بەکارھێنانی سیستمی پۆتانی جەمسەری دەتوانرێت کارەکە تۆزێک ئاسانتر بکرێتەوە. لە سیستمی پۆتانی جەمسەریدا، ھاوکێشەی چەماوەکە بەم شێوەیە:

$r={\frac {3a\sin \theta \cos \theta }{\sin ^{3}\theta +\cos ^{3}\theta }}.$

سەرچاوەکان

• بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Folium of Descartes»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ٦ی حوزەیرانی ٢٠٢٠.