لێنەکەوت

لە ئەندازەی شیکارانەدا لێنەکەوت یا دەرکەنار(بە ئینگلیزی: Asymptote) بۆ چەماوەیەک، بریتییە لە ڕاستەھێڵێک کە دوورییەکەی تا چەماوە بۆ ئەو بەھایانەی بەرەو بێسنوور دەڕۆن لە سیفر نیزیک دەبێتەوە. لە ھەندێک لە بوارەکانی بیرکاریدا وەکوو ئەندازەی جەبری لێنەکەوت بەم شێوە پێناسە دەکرێت، ھێڵێکە کە کاتێک بەھاکان بێسنوور زیاد دەکرێن وەکوو ھێڵی لێکەوت لە چەماوەکە نیزیک دەبێتەوە. سێ جۆر لێنەکەوت ھەن، ئاسۆیی، ستوونی، لارە.

دیاگرامی فەنکشنێک لەگەڵ لێنەکەوتەکانی ئاسۆیی، (y=0) ستوونی (x=0) و لارە (هێڵی شین).

چەماوەیەک لێنەکەوتەکەی بێکۆتا جار دەبڕێت.

جۆرەکانی لێنەکەوت

لێنەکەوتی ئاسۆیی

ڕاستەھێڵی $a$ =$y$ لێنەکەوتی ئاسۆیییە بۆ ڕوونکردنەوەی فانکشنێک وەکوو $y$ =$f(x)$ ئەگەر

$\lim _{x\to -\infty }f(x)=a$

یان

$\lim _{x\to +\infty }f(x)=a$

لێنەکەوتی ستوونی

ڕاستە ھێڵی $a$ =$x$ لێنەکەوتی ستوونییە بۆ ڕوونکردنەوەی فانکشنی $y$ =$f(x)$ ئەگەر:

$\lim _{x\to a^{+}}f(x)\ =+\infty$ یا $\lim _{x\to a^{+}}f(x)\ =-\infty$ یا $\lim _{x\to a^{-}}f(x)\ =+\infty$ یا $\lim _{x\to a^{-}}f(x)\ =-\infty$

نموونە

تەوەری x و y لێنەکەوتی ئاسۆیی و ستوونی فانکشنی $f(x)={\tfrac {1}{x}}$

وا دابنێ $f(x)={\tfrac {1}{x}}$ تەوەری x و y دوو لێنەکەوتی ستوونی و ئاسۆیین بۆ فانکشنی (f(x ھەر وەک لە وێنەی بەرامبەر دەردەکەوێت لەبەر ئەوەی

$\lim _{x\to -\infty }{\tfrac {1}{x}}=0$

$\lim _{x\to +\infty }{\tfrac {1}{x}}=0$

و ھەروەھا

$\lim _{x\to 0^{-}}{\tfrac {1}{x}}\ =-\infty$

و

$\lim _{x\to 0^{+}}{\tfrac {1}{x}}\ =+\infty$