کێوەکانی لوبنان
کێوی لوبنان یان کێوەکانی دژە لوبنان (عەرەبی: جبل الشریع)،یان "چیاکانی ڕۆژهەڵات"؛ (بەعبری: מול הלבנון) زنجیرە چیایەکە لە باشوری ڕۆژئاوای لوبنان و باکووری ڕۆژهەڵاتیی سووریا هەڵکەوتووە کە زۆربەی سنووری نێوان سووریا و لوبنان پێکدێنێت. سنوورەکە تا ڕادەیەکی زۆر بە درێژایی زنجیرەچیایەکە دیاری کراوە.
| کێوەکانی لوبنان | |
|---|---|
 | |
| وڵات | لوبنان، سووریا، ئیسرائیل |
| دابەشکاریی کارگێڕی | سووریا |
| پۆتانی شوێن | ٣٤°٠′٠″N ٣٦°٣٠′٠″E |
| بەرزترین خاڵ | کێوی ھێرمۆن |
| بەرزی لە ئاستی دەریا | ٢٬٨١٤ مەتر |
 | |
خاکناسی
دەستکاریزنجیرەچیاکانی لوبنان نزیکەی ١٥٠ کیلۆمەتر درێژ دەبێتەوە. لە باشوور، زنجیرەکە بە ٢٨١٤ مەتر و ٢٦٦٩ مەتر بەرزترین لوتکە لەخۆدەگرێت، کە بریتین لە چیای هیرمۆن کە بەرزیەکەی ٢٨١٤ مەترە. ئەم لوتکانە لە سنووری لوبنان و سووریا، بۆ زۆربەی ساڵ بە بەفری داپۆشراوە. کێوەکانی لوبنان بەردی زاڵیان بەردی لیمۆ و چەلکن کە دەگەڕێنەوە بۆ سەردەمی ژوراسیک.
جوگرافیا
دەستکاریلەباکوورەوە بەدرێژایی هێڵی درێژی بۆ شاری حومسی سوریا درێژ دەبێتەوە چیاکان لە باشوور بە چیای هێرمۆن کۆتاییان دێت، کە لە بەرزاییەکانی جۆلاندا(گوڵان) سنووریان هەیە و بەرزاییەکانی گۆلان قەوارەیەکی جیۆلۆجی و جیۆمۆرفۆلۆجی جیاوازن، بەڵام لە ڕووی جیۆپۆلەتیکییەوە زۆر جار پێکەوە لەگەڵ لێواری باشوری چیای هیرمۆن ڕەچاو دەکرێن[١]، کە هەردووکیان بەشێکن لە هەرێمی جۆلان کە لەلایەن ئیسرائیلەوە کۆنترۆڵ کراوە و لە ڕۆژئاوای دۆڵەکانی کێوی لوبنانیش کە لە چیای لوبنان لە ناوەڕاستی لوبنان جیای دەکاتەوە: دۆڵی بەقاع لە باکوور و دۆڵی ڕووباری حەسبانی لە بەری باشوور بۆ ڕۆژهەڵات پێک دێنێت لەنێو خاکی سوریا، لە ناوچەی تەختایی ڕۆژهەڵات شوێنی شاری دیمەشق هەڵکەوتووە.[٢] چیاکان سێبەرێکی باران بارین بۆ هەرێمەکە لە ڕۆژهەڵاتی خۆیان دابین دەکەن، وەک دۆڵی بێقاع و تەنانەت بیابانی سوریا، کە هاوتەریب بە بناری کێوەکەوە درێژبوونەتەوە ڕێگایەکی گرنگی قاچاخی نێوان لوبنان و سوریا بە کێوەکانی لوبناندا تێدەپەڕێت.[٣]
ئەمانەش ببینە
دەستکاریسەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «Iris antilibanotica Dinsm. — The Plant List». www.theplantlist.org. لە ١٨ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ «Eastern Mediterranean Endemic Plants». www.terrestrial-biozones.net. لە ڕەسەنەکە لە ١٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ Facebook (٣١ی تەممووزی ٢٠١٧). «Lebanon's Hezbollah group insists: We're not the 'menace' Trump says we are». Los Angeles Times (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ١٨ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ھێنراوە.
{{cite web}}:|دوایین=has generic name (یارمەتی)
ئەم وتار ھیچ پۆلێکی لەخۆ نەگرتووە. تکایە یارمەتی بدە بە زیادکردنی پۆلێک بۆ ئەوەی پێڕست بکرێت لەگەڵ وتار لێکچووەکان. (ئەیلوول ٢٠٢١) |
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە کێوەکانی لوبنان تێدایە. |