ڕۆژھەڵاتی دوور

نووسراوەکان
ڕۆژھەڵاتی دوور
	شوێنی ڕۆژھەڵاتی دوور، کە لە ڕووی جوگرافییەوە پێناسە کراوە و دیاریکراوە
چینیی سادەکراو	远东
چینیی تەقلیدی	遠東
هانیو پینین
نووسراوەکان
Mandarin
هانیو پینین	Yuǎn Dōng

ڕۆژھەڵاتی دوور ئەو ناوچە جوگرافییەیە کە ڕۆژھەڵاتترین بەشی کیشوەری ئاسیا دەگرێتەوە، لەوانەش ڕۆژھەڵات و باکوور و باشووری ڕۆژھەڵاتی ئاسیا.^[١]^[٢]

ئەم زاراوەیە بۆ یەکەمجار لە سەدەی پازدەھەمدا لە گوتارێکی جیۆپۆلەتیکی ئەورووپیدا بەکارھات، بەتایبەتی بەریتانییەکان، کە ڕۆژھەڵاتی دوور وەک «دوورترین» سێ «ڕۆژھەڵات» دیاری دەکات.^[٣] بە ھەمان شێوە لە سەردەمی شانشینی چینگ لە سەدەی نۆزدەھەم زاراوەکە بەکار ھاتووە.^[٤]

لە ناوەڕاستی سەدەی بیستەمەوە، ئەم زاراوەیە زیاتر بۆ ناوچەی دەزگاکانی ڕاگەیاندنی گشتیی نێودەوڵەتیدا بەکارنەھاتووە بەھۆی واتا سیاسییەکانییەوە.^[٥]^[٦]^[٧] باکووری ئاسیا ھەندێک جار بەھۆی جیاوازی کولتووری و نەتەوەیییەوە لەم زاراوە جوگرافییە دوورخراوەتەوە.^[٨]

ناوبانگ دەستکاری

لە نێو ئەورووپییەکانی ڕۆژاوادا، پێش سەردەمی کۆلۆنیالیزم، ڕۆژھەڵاتی دوور ئاماژەی بە ھەر شتێک دەکرد کە لە ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاست زیاتر بێت. لە سەدەی شازدەیەمدا، شا جۆنی سێیەمی پورتوگال، ھیندستانی بە «وڵاتێکی دەوڵەمەند و سەرنجڕاکێش» لە ڕۆژھەڵاتی دوور^[٩] (بە پورتوگالی: Extremo Oriente) ناوبرد، ئەم زاراوەیە لە سەردەمی ئیمپراتۆریەتیی بەریتانیدا وەک زاراوەیەکی تەواوکەر بۆ زەوییەکانی ڕۆژھەڵاتی ھیندستانی بەریتانیا بەکار دەھات.^[١٠]^[١١]

ئەمانەش ببینە دەستکاری

ڕێکخراوەکان

ASEAN+3
ھاوبەشی ئابووری گشتگیر بۆ ڕۆژھەڵاتی ئاسیا
ھاوبەشی ئابووری گشتگیری ناوچەیی
سەنتەری گەشەپێدانی ڕاوچییەکانی ماسی لە باشووری ڕۆژھەڵاتی ئاسیا

سەرچاوەکان دەستکاری

^ "Oxford Dictionaries – Dictionary, Thesaurus, & Grammar". askoxford.com. Archived from the original on 29 September 2007. ٢٩ی ئەیلوولی ٢٠٠٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
^ "What is the Far East?". WorldAtlas. 1 August 2017. Retrieved 9 June 2022.
^ "Where is the Middle East? The Near East? The Far East?". Dictionary.com. 24 February 2012. Retrieved 19 October 2021.
^ "List Of Countries In The Far East Region" (بە ئینگلیزی). 2013-04-08. Retrieved 2023-12-30.
^ Fields, Larry. "The Eurocentric Worldwiew: Misunderstanding East Asia" (PDF). asj.upd.edu.ph. p. 40. Archived (PDF) from the original on 2015-10-22. Retrieved 9 June 2022.
^ "A menagerie of monikers". The Economist. 7 January 2010. Retrieved 9 July 2011.
^ Reischauer, Edwin and John K Fairbank, East Asia: The Great Tradition, 1960.
^ "East and Southeast Asia". ANDE. Retrieved 19 October 2021.
^ Robert Sewell (1901). A Forgotten Empire: Vijayanagar; A Contribution to the History of India. ISBN 9788120601253.
^ "East Asia | Countries, Map, & Population | Britannica". www.britannica.com (بە ئینگلیزی). 2023-12-30. Retrieved 2023-12-30.
^ "About the Far East". forumvostok.ru. Retrieved 2023-12-30.

دەروازەی جوگرافیا

[1] "Oxford Dictionaries – Dictionary, Thesaurus, & Grammar". askoxford.com. Archived from the original on 29 September 2007. ٢٩ی ئەیلوولی ٢٠٠٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[2] "What is the Far East?". WorldAtlas. 1 August 2017. Retrieved 9 June 2022.

[3] "Where is the Middle East? The Near East? The Far East?". Dictionary.com. 24 February 2012. Retrieved 19 October 2021.

[4] "List Of Countries In The Far East Region" (بە ئینگلیزی). 2013-04-08. Retrieved 2023-12-30.

[5] Fields, Larry. "The Eurocentric Worldwiew: Misunderstanding East Asia" (PDF). asj.upd.edu.ph. p. 40. Archived (PDF) from the original on 2015-10-22. Retrieved 9 June 2022.

[Economist-6] "A menagerie of monikers". The Economist. 7 January 2010. Retrieved 9 July 2011.

[Reischauer_1960-7] Reischauer, Edwin and John K Fairbank, East Asia: The Great Tradition, 1960.

[8] "East and Southeast Asia". ANDE. Retrieved 19 October 2021.

[9] Robert Sewell (1901). A Forgotten Empire: Vijayanagar; A Contribution to the History of India. ISBN 9788120601253.

[10] "East Asia | Countries, Map, & Population | Britannica". www.britannica.com (بە ئینگلیزی). 2023-12-30. Retrieved 2023-12-30.

[11] "About the Far East". forumvostok.ru. Retrieved 2023-12-30.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]

[٩]

[١٠]

[١١]