مۆدێلکردنی کارایی ڕێگە

مۆدێلکردنی کارایی ڕێگە یا ڕووی ڕێگە (بە ئینگلیزی: Pavement Performance Modeling) بریتییە لە لێکۆڵینەوە لەسەر چۆنییەتیی ڕەفتاری ڕووی ڕێگە و داوەشانی بە درێژایی ژیانیدا.^[١] ھەندێک لەو مۆدێلانەی بۆ تێگەیشتن لە ڕەفتاری ڕێگە بەکاردێن بریتین لە ڕیگرێشنی ھێڵی و ناھێڵی (بۆ مۆدیلە میکانیستییەکان، ئەزمونییەکان و ئەزموونی-میکانیستییەکان)، مۆدێلی مارکۆڤی و ژیریی دەستکرد.^[١]^[٢]^[٣]

مێژوو

تێگەیشتن لە ڕەفتاری ڕووی ڕێگە سەرەتا لە ئەمریکای باکووردا گرنگیی پەیدا کرد، لەبەر ئەوەی کە ئەو تۆڕە گەورەیەی کە لە ڕێگە کە لە وڵاتانی ویلایەتە یەکگرتووەکان و کەنەدادا لە سەدەی بیستەمدا دروست کرابوو، دەستی بە کۆنەبوون کرد. ھەندێک ڕێکرخراو وەک FHWA و AASHTO بۆ بەڕێوەبردنی کاروباری ڕێگەکان دروست کران. ئەم ڕێکخراوانە چەندین پرۆژەیان بۆ تێگەیشتن لە ڕەفتاری ڕێگەکان ڕاگەیاند و کۆمەڵێک زۆر دراوەیان دەربارەی ڕێگەکانی ئەمریکا و کەنەدا کۆکردەوە.^[٤] بۆ نموونە کارایی درێژخایەنی ڕووی ڕێگە یەکێ لەو بەرنامانەیە کە لە لایەن FHWAەوە ڕاگەیەنراوە.

داوەشانی ڕێگە

داوەشان بریتییە لە تێکشکانی سڵامەتیی فیزیکیی ڕێگە و دابەزینی ئاستی خزمەتی بە ھۆکاری جۆراوجۆر. چەندین پێوەر بۆ ھەڵسەنگاندنی بارودۆخ و کاریی ڕێگەکان و ڕەوتی داوەشانیان بە کار دێن. گرنگترینی ئەم پێوەرانە بریتین لە نیشانەی بارودۆخی ڕووی ڕێگە و نیشانەی نێونەتەوەیی زبری.^[٥] گرنگترین ھۆکانی داوەشانی ڕێگە دەکرێن بە چەن بەشەوە: بارودۆخی دەوروبەر، دیزاین، ماددە و کەرەستەی ڕێگە، چۆنییەتیی بەڕێوەبردنی ڕێگەکە. بۆ نموونە دەزانرێت لە ئاووھەوای سەختتدا ڕێگەکان خێراتر دادەوەشێن. لەو فاکتەرە ئاووھەواییانەی کە دەبنە ھۆی داوەشانی ڕێگەوە دەکرێت بکرێت بە بەفر و بارانی زۆر، سەر و خوارکردنی پلەی گەرمی و سیکلەکانی بەستن و توانەوە.^[٣]

سەرچاوەکان

^ ^ئ ^ا Ford, K., Arman, M., Labi, S., Sinha, K.C., Thompson, P.D., Shirole, A.M., and Li, Z. 2012. NCHRP Report 713 : Estimating life expectancies of highway assets. In Transportation Research Board, National Academy of Sciences, Washington, DC. Transportation Research Board, Washington DC.
^ «Using Data Analytics for Cost-Effective Prediction of Road Conditions: Case of The Pavement Condition Index». لە ڕەسەنەکە لە ٢ی شوباتی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە.
^ ^ئ ^ا «Piryonesi, S. M. (2019). The Application of Data Analytics to Asset Management: Deterioration and Climate Change Adaptation in Ontario Roads (Doctoral dissertation)».
^ AASHTO. 2008. Mechanistic-empirical pavement design guide: A manual of practice.
^ «Piryonesi, S. M. and El-Diraby, T. E. (2020). " Data Analytics in Asset Management: Cost-Effective Prediction of the Pavement Condition Index," Journal of Infrastructure Systems, 26(1), doi: 10.1061/(ASCE)IS.1943-555X.0000512». {{cite web}}: line feed character لە |سەردێڕ= لە 48 (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)

[:1-1] ئ ^ا Ford, K., Arman, M., Labi, S., Sinha, K.C., Thompson, P.D., Shirole, A.M., and Li, Z. 2012. NCHRP Report 713 : Estimating life expectancies of highway assets. In Transportation Research Board, National Academy of Sciences, Washington, DC. Transportation Research Board, Washington DC.

[2] «Using Data Analytics for Cost-Effective Prediction of Road Conditions: Case of The Pavement Condition Index». لە ڕەسەنەکە لە ٢ی شوباتی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە.

[:2-3] ئ ^ا «Piryonesi, S. M. (2019). The Application of Data Analytics to Asset Management: Deterioration and Climate Change Adaptation in Ontario Roads (Doctoral dissertation)».

[:0-4] AASHTO. 2008. Mechanistic-empirical pavement design guide: A manual of practice.

[:12-5] «Piryonesi, S. M. and El-Diraby, T. E. (2020). " Data Analytics in Asset Management: Cost-Effective Prediction of the Pavement Condition Index," Journal of Infrastructure Systems, 26(1), doi: 10.1061/(ASCE)IS.1943-555X.0000512». {{cite web}}: line feed character لە |سەردێڕ= لە 48 (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]