ماریا گۆپەرت مایەر (بە ئینگلیزی: Maria Goeppert Mayer؛ لە دایکبووی ٢٨ی حوزەیرانی ١٩٠٦ - مردووی ٢٠ی شووباتی ١٩٧٢) زانای فیزیای تیۆریی ئەمریکی و لەدایکبووی ئەڵمانیا بوو. ئەو یەکێکە لە براوەکانی خەڵاتی نۆبڵ.[١]

ماریا گۆپەرت مایەر
بە ئەڵمانی: Maria Göppert-Mayer
لەدایکبوون٢٨ی حوزەیرانی ١٩٠٦
کاتۆڤیتسە، پۆڵەندا
مردن٢٠ی شوباتی ١٩٧٢(١٩٧٢-٠٢-٢٠) (٦٥ ساڵ ژیاوە)
سان دییگۆ، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
Married nameMaria G. Mayer
ھۆی مەرگcirculatory collapse
شوێنی ناشتنEl Camino Memorial Park
باوکFriedrich Göppert
ھاوسەرJoseph Edward Mayer
منداڵMaria Mayer
پیشەفیزیکزان، nuclear physicist، مامۆستای زانکۆ، زانستیار
پەروەردەزانکۆی جۆرج ئۆگەست گوتینگن
ڕاوێژکاری دکتۆراماکس بۆرن
Doctoral studentRobert G. Sachs، Steven Moszkowski
قوتابییماکس بۆرن
شوێنی کارسان دییگۆ
بەشداربووە لەManhattan Project
شاکارەکاننموونەی چینی ناوکی
ئەرشیڤەکان لەETH Zurich University Archives
ئەندامیHeidelberg Academy for Sciences and Humanities، پەیمانگای ئەمریکیی ھونەر و زانست، American Philosophical Society، کۆمەڵگەی فیزیای ئەمریکی، National Academy of Sciences
کارتێکراوە لەلایەنماکس بۆرن، جەیمز فرانک
خەڵاتەکانخەڵاتی نۆبێل لە فیزیک، National Women's Hall of Fame، Fellow of the American Physical Society، Fellow of the American Academy of Arts and Sciences

لە ١٩ی کانوونی دووەمی ١٩٣٠، هاوسەرگیری لەگەڵ کیمیاگەر جۆزێف ئێدوارد مایەر ئەننجامدا، دواتر بەیکەوە چوونە ئەمریکا.[٢] ماریا لە ساڵی ١٩٦٣، خەڵاتی نۆبێل لە فیزیا بەهاوبەشی لەگەڵ هەریەکە لە زانای فیزیای ناوەکی ئەڵمانی جەی هاننز دی جێنسن و زانای فیزیای تیۆریی هەنگاری-ئەمریکی یوگین پۆڵ ویگنەر وەرگرت. ئەو دووەم ژنە لە دوای ماری کوری، خەڵاتی نۆبێل لە فیزیا وەربگرێت، لە دوای خۆشی زیاتر لە نیو سەدەی پێچوو کە هیچ ژنێک ئەو خەڵاتەی پێنەدرا تاکوو لە ساڵی ٢٠١٨، دانا ستریکلەند وەریگرت.[٣]

ماریا گۆپەرت مایەر لە ساڵی ١٩٦٠ بووە پڕۆفیسۆر لە زانکۆی کالیفۆرنیا، سان دیێگۆ. ئەو لە ڕۆژی ٢٠ی شووباتی ١٩٧٢، لە تەمەنی ٦٥ ساڵیدا بەهۆی جەڵدەی دڵ لە سان دیێگۆ، کالیفۆرنیا کۆچی دواییی کرد.[٤]

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ «Maria Goeppert Mayer | American physicist». Encyclopedia Britannica (بە ئینگلیزی). لە ٢٣ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  2. ^ «Maria Goeppert-Mayer». EpiGeneSys. لە ڕەسەنەکە لە ١٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠١٤ ھێنراوە.
  3. ^ Feeney، Mary K. «Why more women don't win Nobel prizes in science». www.bbc.com (بە ئینگلیزی). لە ٢٣ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  4. ^ «Maria Goeppert-Mayer». Soylent Communications. لە ١٤ی ئەیلوولی ٢٠١٣ ھێنراوە.