لویی پانزدەیەمی فەڕەنسا
ئەم وتارە پێویستی بە بەستەرە بۆ وتارەکانی تر بۆ یارمەتیدانی ڕێکخستنی ئینسایکڵۆپیدیا. (نیسان ٢٠١٧) (فێربە کەی و چۆن ئەم داڕێژەیە لابەریت) |
لویی پانزدەیەمی فەڕەنسا (ماوەی ژیان:١٥ی شوباتی ١٧١٠ تاکوو ١٠ی ئایاری ١٧٧٤) لەدوای مردنی شا لویسی چواردەهەم کە یەکێک بووە لە مەزنترین شایەکانی فەرەنسا و حوکمی فەرەنسا و ناوچەی ناڤارای کردووە، شا لویسی پانزەھەم شوێنەکەی گرتۆتەوە، تاکو کاتی مردنیشی شای فەرەنسا زۆر نەھامەتی چێشتووە و ئەندامانی خێزانەکەی یەک لەدوای یەک مردوون، لەسەرەتای دەسەڵاتدارێتیدا ناوبانگێکی باشی دەرکردووە بەڵام بەھۆی چاکسازی لەڕژێمی پاشایەتی فەرەنسا و سیاسەتەکانی دەرەوەی پاڵپشتی میلەتەکەی خۆی لەدەستداوە و وای لێکردووە ببێت بەیەکێک لەو شایانەی کە میلەت پاڵپشتیان نەکردووە و مێژوو نوسان بەتوندی ھێرشیان کردۆتە سەری بەڵام ھەندێک لەنوسەرانی سەردەمی نوێ باسیان لەوە کردووە باشترین کەسایەتی بووە کە دەسەڵاتی فەرەنسای کردووە و بەشێوەیەکی ژیرانە حوکمی گەورەترین مەملەکەتی کردووە، ھەرچەندە شایەکی توندوتیژ بووە بەڵام ئەو کارانەی لەبەرچاو دەگیرێت کە لەپێناو ھەژاراندا کردوێتی. لەسەردەمی لویسی پانزەھەمینی شای فەرەنسا قۆناغەکانی پاڵپشتی کردن لە ھونەر و وێژە و کاسپکاران گەیشتۆتە ئەوپەڕی بەجۆرێک فەرەنسا بۆتە پێشەکی وڵاتەکانی ئەوروپا لە پاڵپشتیکردنی ھونەر و وێژە، تاکو ئێستاش شێواز و ئەتەکێتی ئەو ھونەرەی لەسەردەمی لویسی پانزەھەمدا بەکارھاتووە بەباشترین شێواز ناودەبرێت لەجیھاندا، ھەرەوەھا لەسەردەمی شا لویسی پانزەھەمین فەرەنسا چەنگی لەدژی نەمساویەکان و بەریتانیەکان و ھۆڵەندیەکان بەرپاکردووە و سەرکەوتنێگی گەورەیان بەدەستھێناوە و توانیویانە سنووری فەرەنسا بەرفراون بکەن و لایەنگریان زۆربێت لە ئەوروپا. لویسی پانزەھەمینی شای فەرەنسا لە ١٠ی ئایاری ساڵی ١٧٧٤ لە تەمەنی ٦٤ ساڵیدا بەنەخۆشی لە کۆشکی فرسای نزیک پاریس کۆچی دوایی کردووە.
سەرچاوە
دەستکاری| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە لویی پانزدەیەمی فەڕەنسا تێدایە. |
