عەربەت
عەربەت شارۆچکەیەکە، کەوتووەتە ناحیەی تانجەرۆ، قەزای سلێمانی، پارێزگای سلێمانی، باشووری کوردستان.[٢]، عەربەت كەناسراوە بە ناحیەی تانجەرۆ لەساڵی 1919 بووە بە ناحیەو 76 گوند لەخۆ دەگرێت، لەم چەند ساڵەی دواییدا گەشەسەندنێكی فراوانی بەخۆوە بینیوە، ئەمەش بۆ نزیكایی لەسەنتەری شاری سلێمانی دەگەڕێتەوە كە تەنیا 14 كیلۆمەتر لێوەی دوورە، ژمارەی دانیشتوانی سەرجەم ناحیەكە نزیكەی 47 هەزار كەسی لێ نیشتەجێیە، عەربەت پێشتر بەناوچەیەكی كشتوكاڵی ناسرابوو بەڵام ئێستا بەرەو ناوچەیەكی پیشەسازی دەچێت، چونكە زۆربەی زەوییەكانی لەسەر ماستەرپلانی سلێمانی رووەو پڕۆژەكانی پیشەسازی دەچێت.
عەربەت
Arbat ناحیەی تانجەرۆ | |
|---|---|
 دیمەنی شارۆچکەی عەربەت ساڵی ٢٠١٧ | |
| وڵات |  کوردستان[١] عێراق |
| پارێزگا | سلێمانی |
| قەزا | قەزای سلێمانی(ناوەند) |
| ناحیە | ناحیەی تانجەرۆ |
| بەرزایی | ٧١٢ مەتر (٢٬٣٣٦ پێ) |
| ژمارەی دانیشتووان | |
| • سەرجەم | ٤٧٠٠٠ |
| زمان و ئایین | |
| • زمان | کوردی (سۆرانی) |
| • ئایین | سوننی ،شافعی، شیوعی، مەسیحی، شیعە |
ئەم شارۆچکەیە ناوەندی ناحیەی تانجەرۆیە.
جوگرافیا
دەستکاریعەربەت لە باکوور ھاوسنوورە لەگەڵ گوندی چوارتاق و لە باشوور لەگەڵ گوندی باریکە، عەربەت و لە ڕۆژھەڵات لەگەڵ گوندی خرابە و لە ڕۆژاوا لەگەڵ گوندی یەخیماڵی.[٣][٤]
ناو
دەستکاری- دەگێڕنەوە کاتی خۆی ئاینی زەردەشتی بڵاوبووە و شوێنێک ھەبووە بۆ ئاگر پەرستی کە شوێنکەووتوانی ئایینی زەردەشت وەک ڕەمزێکی ئیینی بەکاریان ھێناوە ئەویش سەر قەڵای عەربەتی کۆن بووە کەئێستاش پاشماوە ی ئەوقەڵایە ماوەو کەوتۆتەعەربەتی کۆنەوە و گەڕەکێکی خنجیلانەی لێدروستکراوە و ناونراوە گەڕەکی قەڵا، ئەم قەڵایە بەکارھاتووە لەشێوەی پەرستگەیەک بۆ ئاگرپەستی، وەناونراوە (ئاورپەرست) بەواتای ئاگرپەرست، دوای چەند ساڵێک ئەوزاراوەیە گۆڕاوە لەئاورپەرست بۆئاوری ڕەبەت تاوایلێھاتووە بووە بە ڕەبەت و دوای چەند سەدەیەک بووە بە عەربەت.
- کە لەوشەی (عقرب)ی عەرەبییەوە ھاتبێت بەواتای دووپشک، عەربەت لەکۆندا دووپشکی زۆر بووە تائەو ڕادەیەی کەلەزۆربەی ھۆنراوەی شاعیر و نوکتەبازەکانی کوردستاندا ڕەنگی داوەتەوە، بۆیە گومانی تەواو ئەوەیە کە زاراوەی (عقرب) ڕاست تربێت کەبە ڕۆیشنی ڕۆژگار و ئەو نەھامەتیانەی کەبەھۆی داگیرکاری و گۆڕینی زمانی ڕەسەنی کوردی ئەو ناوە لە عقرب وە بوبێت بە عربت.
مێژوو
دەستکاری- لەساڵی 1919 بووە بە ناحیە و 76 گوند لەخۆ دەگرێت.
- بەشدابوونی ژنان و پیاوانی جوتیاری دانیشتووی عەربەت لە ڕاپەڕینی ساڵی ١٩٤٨؛ ئەم ڕاپەڕینە ڕێگای خۆشکرد بۆ سەرهەڵدانی بزوتنەوە و ڕاپەڕینی جوتیارانی کورد هەروەک ساڵی ١٩٤٨ لە شارۆچکەی عەربەت (لە دەشتی شارەزوور)، لە ساڵی ١٩٥٣ز لە دەشتی دزەیی (هەولێر)دا ڕوویدا دژی چەوساندنەوەی دەرەبەگایەتی، هەر لە هەمان ساڵدا جوتیارانی هۆرین شێخان (لە باکووری خانەقین) و جوتیارانی (وارماوە) لە هەڵەبجە ڕاپەڕین.
- لە ٨ ی ئازاری ساڵی ١٩٩١ لە (چەمچەماڵ، هەڵەبجە، عەربەت، زەرایەن، پیرەمەگرون) راپه‌ڕین دەستیپێكرد.
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ Kurdistan Regional Government. KRG.
- ^ د. عەبدوڵڵا غەفوور. پێڕستی گوندەکانی باشوور (کوردی).
- ^ http://wikimapia.org/
- ^ http://www.krso.net/ ٣ی شوباتی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
