شەڕی سارد (١٩٨٥-١٩٩١)

شەڕی سارد بۆ ماوەی ساڵانی ١٩٨٥–١٩٩١ بە دەرکەوتنی میخائیل گۆرباچۆڤ وەک سکرتێری گشتی حزبی شیوعی یەکێتی سۆڤیەت دەستی پێکرد. گۆرباچۆڤ سەرکردەیەکی شۆڕشگێڕی یەکێتی سۆڤیەت بوو، یەکەم کەس بوو کە ھانی ئازادکردنی دیمەنی سیاسی (glasnost) و زیادکردنی توخمە سەرمایەدارییەکانی بۆ ئابووری (بیریسترویکا) دا؛ پێش ئەوەش یەکێتی سۆڤیەت بە توندی چاکسازی لیبڕاڵی قەدەغە دەکرد و ئابوورییەکی ناکارامەی پاراست. یەکێتی سۆڤیەت سەرەڕای ئەوەی ڕووبەڕووی کێشەی ئابووریی گەورە بووەوە، بەڵام بە سەرکردایەتی سەرۆک ڕۆناڵد ڕیگان لەگەڵ ئەمریکادا بەشداری پێشبڕکێیەکی چەکداری تێچووی زۆری کرد؛ بەڵام یەکێتی سۆڤیەت دەستی بە داڕمان کرد، چونکە چاکسازییە لیبڕاڵەکان سەلماندی کە ڕووبەڕووبوونەوەی قورسە، گۆڕانکارییە سەرمایەدارییەکان لە ئابووریدا خراپ بوون و کێشەی زۆری بەدوای خۆیدا ھێنا. جەنگی سارد کاتێک کۆتایی ھات کە دوا جەنگی سۆڤیەت لە ئەفغانستان کۆتایی ھات و دیواری بەرلین لە ئەڵمانیا کەوتە خوارەوە و زنجیرەیەک شۆڕش کە زۆربەیان ئاشتیانە بوون لە ساڵی ١٩٨٩دا وڵاتانی بلۆکی سۆڤیەتی ئەورووپای ڕۆژھەڵاتی گرتەوە.

ھاوپەیمانییە نێودەوڵەتییەکان لە ساڵی ١٩٨٠

سەرچاوەکان

بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Cold War (1985–1991)»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ٢٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤.