زمانە ھیند و ئێرانییەکان
زمانە ھیند و ئێرانییەکان یان زمانە ھیند و ئەورووپییەکان گەورەترین زمانە لە باشوور و ڕۆژھەڵات، لقێکە لە خێزانی زمانە ھیند و ئەوروپیەکان، زیاتر لە ١.٥ملیار قسەکەری ھەیە لە جیھان، درێژ دەبێتەوە لە ئەورووپاوە (ڕۆمانی)، تورکیا ( کوردی و گۆرانی-زازایی) و قەوقاز (ئۆسێتی) بەرەو ڕۆژھەڵات بۆ سنجان (ساریکولی) و ئاسام (ئاسامی)، و لە باشوور بۆ سریلانکا (سینھالی) و مالدیف (مالدیفی). سەرەڕای ئەوەش گۆمەڵگای گەورەی قسەکەری ھند و ئێرانی ھەیە لە باکووری ئەوروپای ڕۆژئاوا (شانشینی یەکگرتوو)، و باکووری ئەمریکا و کەنەدا و ئوسترالیا.
پێشینانی ھەموو زمانەکان لە ئەم خێزانە ئێرانییە، ھەروەھا ناسراوە بە ھیند و ئەورووپی کە نزیکەی ٣ ھەزار ساڵ پێش زایین قسەی پێدەکرا. سێ بەشە نوێکەی ھیند و ئێرانی ([[زمانە ھیند، زمانە ئێرانییەکان و زمانی نوریستانی), ھەندێک جار (داردی) بە چوارەم بەشی سەربەخۆ دەدانرا، بەڵام بەم دواییە زانایان بەگشتی بە ئەندامی کۆنی بەشی ھیند و ئاریانی دادەنێن.
زمانەکان
دەستکاری
زمانە ھیند و ئێرانییەکان بریتییە لە سێ کۆمەڵە:
زمانە ھیند و ئێرانییەکان لەلایەن زیاتر لە ١.٥ملیار کەس قسەی پێدەکرێت. زمانەکان لەگەڵ زۆربەی قسەکەرەکان بەشێکن لە گرووپی ھیند و ئاریانی:
| ھیندستانی، (ھیندی/ئوردوو)
|
٥٩٠ ملیۆن
|
|---|---|
| بەنگلا | ٢٠٥ ملیۆن |
| پەنجابی | ١٠٠ ملیۆن |
| مەراسی | ٧٥ ملیۆن |
| گوجەراتی | ٥٠ ملیۆن |
| بۆچپوری | ٤٠ ملیۆن |
| ئاودھی | ٤٠ ملیۆن |
| مایسیلی | ٣٥ ملیۆن |
| ئاوری | ٣٥ ملیۆن |
| مارواری | ٣٠ ملیۆن |
| سیندی | ٢٥ ملیۆن |
| ئاسەمی | ٢٤ ملیۆن |
| ڕاجستھانی | ٢٠ ملیۆن |
| سینھالی | ١٩ ملیۆن |
| چاتسگالی | ١٨ ملیۆن |
| نیپاڵی | ١٧ ملیۆن |
| ڕەنگپوری | ١٥ ملیۆن |
| بیشنوپریا مانیپوری | ١٢ ملیۆن |
زمانە سەرەکیەکان لەنێو لقی ئێرانی
دەستکاری| فارسی | ٦٠ ملیۆن |
| پەشتۆ | ٥٠ ملیۆن |
| کوردی | ٣٥ ملیۆن |
| بەلۆچی | ٨ ملیۆن |
زۆر زمانی بچووکیش ھەیە.
مێژوو
دەستکاری
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە زمانە ھیند و ئێرانییەکان تێدایە. |