دەوڵەتی مەرینی

مەرینیەکان، نیشتەجێبوون لە ناوچەی زاب لە باشوری ڕۆژهەڵاتی جەزائیر، بنەماڵەیەکی دەسەڵاتداربوون حوکمی مەغریبیان کرد لە نێوان ساڵانی ١٢٤٤-١٤٦٥ز, وبارەگاکەیان فاس بوو.

دەوڵەتی مەرینی
نەخشە
خاکەکانی ژێر دەسەڵاتی دەوڵەتی مەرینی
زانیاریی گشتی
پایتەخت	فاس
مێژووى دامەزراندن	١٢٤٤ ز
مێژووى ڕوخان	١٤٦٥ ز
ئایین	ئیسلام

مێژوویان

مەرینیەکان دەرچوون لە هۆزی زەناتەی ئەمازیغی ئەسڵیان لە ناوچەی زاب بوو لە باشوری ڕۆژهەڵاتی جەزائیر، جێگیربوون لە ناوچەکانی ڕۆژهەڵات و باشوری ڕۆژهەڵاتی مەغریب، دوای چەندین هەڵمەت لەگەڵ موەحیدەکاندا، مەرینیەکان لە سەردەمی هەردوو برا ئەبو یەحیا عەبدول حەق (١٢٤٤-١٢٥٨)ز وپاشان ئەبویوسف (١٢٥٨-١٢٨٦)ز توانیان دەست بگرن بەسەر چەندین شاردا مکناس ساڵی ١٢٤٤ز وفاس ساڵی ١٢٤٨ز و هەروەها لە ساڵی ١٢٦٩ دەستیانگرت بەسەر کۆتایی موەحیدەکاندا، و پاشان دەستیان کرد بە ڕێکخستنی سوپایەکی بەهێز تا بتوانن پارێزگاری لە ناوچەکانیان بکەن، چەندین شەڕیان کرد لەسەر خاکی ئەندەلوس لە سەردەمی ئەبویەعقوب یوسف (١٢٨٦-١٣٠٧)ز، فراوانبوون بەلای جەزائیردا (دەستیان گرت بەسەر وەهران وشاری جەزائیر)، دەوڵەت گەیشتە بەرزترین ئاستی لە سەردەمی ئەبو حەسەن عەلی پاشان ئەبو عەنان فارس، و چالاکی بیناسازی پێشکەوت، و ئەبوعەنان دەستی گرت بەسەر تەلمیساندا وبەردەوام بوو تا گەیشتە تونس و سەندی لە دەستی حەفسیەکان.

ڕووخان

لە ساڵی ١٣٥٨وە دەوڵەتی مەرینی بە خێرایی داڕما، دوای ئەوەی دانیشتوانی فاس شۆڕشیانکرد بەسەر مەرینیەکاندا، دوای ئەوە کاروباری مەغریب کەوتە دەستی ویتاسیەکان.

لیستی سوڵتانەکان

#	فەرمانڕەوا	ژیانی	ماوەی حوکم
١	ئەبو یوسف یەعقوب کوڕی عەبدول حەق	١٢١٠-١٢٨٦	١٢٦٩-١٢٨٦
٢	ئەبو یەعقوب یوسف ناسر	....-....	١٢٨٦-١٣٠٧
٣	ئەبو سلبت عامر	....-....	١٣٠٧-١٣٠٨
٤	ئەبو ڕەبیع سولەیمان	....-....	١٣٠٨-١٣١٠
٥	ئەبو سعید عوسمان کوڕی یەعقوب	....-....	١٣١٠-١٣٣١
٦	ئەبو حەسەن عەلی کوڕی عوسمان	....-....	١٣٣١-١٣٤٨
٧	ئەبو عەنان فارس کوڕی عەلی	....-....	١٣٤٨-١٣٥٨
٨	ئەبو سالم محەمەد کوڕی فارس	....-....	١٣٥٨-١٣٦١
٩	محەمەد کوڕی یەعقوب	....-....	١٣٦١-١٣٦٦
١٠	ئەبوعەزیزی یەکەم	....-....	١٣٦٦-١٣٧٢
	شەڕی ناوخۆ	....-....	١٣٧٢-١٣٨٤
١١	موسی کوڕی فارس	....-....	١٣٨٤-١٣٨٧
١٢	ئەبوعەبباس	....-....	١٣٨٧-١٣٩٣
١٣	عەبدول عەزیز	....-....	١٣٩٦-١٣٩٣
١٤	عەبدوڵڵا	....-....	١٣٩٦-١٣٩٨
١٥	عوسمان	....-....	١٣٩٨-١٤٢١
١٦	عەبدول حەق	....-....	١٤٢١-١٤٦٥
١٧	شەڕی ناوخۆ	....-....	١٤٦٥-١٤٧٢

سەرچاوەکان

وێکی عەرەبی