خۆپێشاندانەکانی یەریڤانی ساڵی ١٩٦٥

خۆپێشاندانەکانی یەریڤانی ساڵی ١٩٦٥
خۆپێشاندانەکانی یەریڤانی ساڵی ١٩٦٥
	مەدالیا لە ئەرمەنستانی سۆڤیەت دروست کراوە. پێشەوە: «بیرەوەری ھەمیشەیی بۆ شەھیدانی ھۆلۆکۆست» بە زمانی ئەرمەنی. دوو ڕێکەوتی ١٩١٥ و ١٩٦٥. دیمەنی یادەوەری جینۆسایدی ئەرمەنییەکان لە تسیتسێرناکابەرد. پێچەوانە: بڵێسەی ناو سندوق، ١٩١٥/١٩٦٥ بۆ سەرەوەی چەپ
ڕۆژ	٢٤ی نیسانی ١٩٦٥
شوێن	یەریڤان، ئەرمەنستانی سۆڤیەت، یەکێتی سۆڤیێت
ئامانج	یادکردنەوە و ناساندنی جینۆسایدی ئەرمەنەکان; داوای لکاندنی ئەرمینیای ڕۆژاوا دەکات
ئەنجام	دروستکردنی شاری تسیتسێرناکابەرد
بەشداری حیزبەکان
	خۆپیشاندەران
	خۆپیشاندەران
کەسە دیارەکان
ھیچ سەرکردایەتییەک نییە سیلڤا کاپوتیکیان; پەرویر سێڤاک;
ژمارە
١٠٠ ھەزار+

خۆپیشاندانی یەریڤانی ساڵی ١٩٦٥ لە یەریڤانی پایتەختی ئەرمەنستان لە ٢٤ی نیسانی ١٩٦٥ لە ٥٠ھەمین ساڵیادی جینۆسایدی ئەرمەنەکان بەڕێوەچوو. دەوترێت ئەم ڕووداوە یەکەم ھەنگاوی خەبات بۆ داننان بە جینۆسایدی ئەرمەنەکانی ساڵی ١٩١٥ پێکدەھێنێت.^[٢]

لە ٢٤ی نیسانی ١٩٦٥دا، بۆ یەکەمجار بۆ ھەر خۆپیشاندانێکی لەو جۆرە لە تەواوی یەکێتی سۆڤیەتدا^[٣] ١٠٠ ھەزار^[٤]^[٥] خۆپیشاندەر لە ٥٠ ساڵەی دەستپێکردنی ئۆپێرادا، خۆپیشاندانێکی ٢٤ کاتژمێرییان لە بەردەم ئۆپێرا خانەی بەڕێوەبرد لە جینۆسایدی ئەرمەنستان، و داوای کرد کە حکوومەتی یەکێتی سۆڤیەت بە فەرمی دان بەو جینۆسایدە ئەرمەنییەکاندا بنێت کە لەلایەن تورکە گەنجەکانەوە لە ئیمپراتۆریەتیی عوسمانیدا ئەنجامدرابوو، ھەروەھا یادگارییەک لە شاری یەریڤانی پایتەختی ئەرمینیا دروست بکات بۆ بەردەوامبوونی یادەوەری قوربانیانی جینۆسایدی ئەرمەنییەکان.

لە پۆستەرەکاندا نووسراوە «چارەسەری دادپەروەرانە بۆ پرسی ئەرمینیا» و دروشمی دیکەی ناسیۆنالیستی تایبەت بە ئەرمینیای ڕۆژاوا و قەرەباغ و ناخیچێڤان.

بۆ ھاوارەکانی «خاکی ئێمە، خاکەکانمان» خۆپیشاندانە گەورەکە بەئاگابوونەوەیەکی بەرچاوی ھۆشیاری ئەرمەنییەکان لە ئەرمینیای سۆڤیەتدا نیشان دا. کرێملین بە لەبەرچاوگرتنی داواکاری خۆپیشاندەران، یادگارییەکی بۆ جینۆسایدەکە و ئەو یەک ملیۆن و ٥٠٠ ھەزار ئەرمەنییەی کە لەناوچوون ڕاسپارد. یادگارییەکە، لەسەر گردی تسیتسێرناکابەرد لە ساڵی ١٩٦٧ تەواو بووە، لە کاتی خۆیدا بۆ ٥٣ ساڵەی دەستپێکردنی جینۆسایدەکە. دروستکردنی یادگاری کەوتووانی جینۆساید یەکەم ھەنگاو بوو بۆ ڕێزگرتن لە ڕووداو و کەسایەتییە گرنگەکانی مێژووی دوور و درێژی ئەرمینیا، چونکە دواتر شوێنەوارەکانی ڕێزگرتن لە سەرکەوتنەکانی ئەرمەنییەکان لە سەردارەپات و باش ئاباران لە دژی تورکەکانی عوسمانی لە ساڵی ١٩١٨ و چەندانی دیکە دروست کران یەک لە دوای یەک.

ناڕەزایەتی ھاوشێوە لە سەرانسەری جیھان لەلایەن ڕەوەندی ئەرمەنییەوە ئەنجامدرا. لە ڕۆژی ناڕەزایەتییەکانەوە، ئەرمەنییەکان (و خەڵکی زۆرێک لە کۆمارەکانی پێشووی یەکێتی سۆڤیەت و لە ھەموو جیھاندا بە ھەمان شێوە) تا ئەمڕۆ سەردانی یادگارییەکە دەکەن و ناڕەزایەتی لە سەرانسەری جیھاندا دەکەن بۆ بەدەستھێنانی قبوڵکردنی جینۆسایدی ئەرمەنییەکان لەلایەن تورکیاوە و بۆ ڕێزگرتن لە ملیۆنان کوژراوی ئەرمەنی لەم قۆناغە خەمناکەی مێژووی ئەرمینیادا

سەرچاوەکان دەستکاری

^ Cornell, Svante E. (2001). Small nations and great powers: a study of ethnopolitical conflict in the Caucasus. Richmond: Curzon. p. 63. ISBN 978-0-7007-1162-8.
^ Lindy, Jacob D. (2001). Beyond invisible walls: the psychological legacy of Soviet trauma, East European therapists and their patients. New York: Brunner-Routledge. p. 192. ISBN 978-1-58391-318-5.
^ Conny Mithander, John Sundholm & Maria Holmgren Troy (2007). Collective traumas: memories of war and conflict in 20th-century Europe. Bruxelles: P.I.E.P. Lang. p. 33. ISBN 9789052010687.
^ Shelley, Louise I. (1996). Policing Soviet society. New York: Routledge. p. 183. ISBN 978-0-415-10470-8.
^ Beissinger, Mark R. (2002). Nationalist mobilization and the collapse of the Soviet State. Cambridge: Cambridge Univ. Press. p. 71. ISBN 978-0-521-00148-9.

دەروازەی ئەرمەنستان

[1] Cornell, Svante E. (2001). Small nations and great powers: a study of ethnopolitical conflict in the Caucasus. Richmond: Curzon. p. 63. ISBN 978-0-7007-1162-8.

[2] Lindy, Jacob D. (2001). Beyond invisible walls: the psychological legacy of Soviet trauma, East European therapists and their patients. New York: Brunner-Routledge. p. 192. ISBN 978-1-58391-318-5.

[3] Conny Mithander, John Sundholm & Maria Holmgren Troy (2007). Collective traumas: memories of war and conflict in 20th-century Europe. Bruxelles: P.I.E.P. Lang. p. 33. ISBN 9789052010687.

[4] Shelley, Louise I. (1996). Policing Soviet society. New York: Routledge. p. 183. ISBN 978-0-415-10470-8.

[5] Beissinger, Mark R. (2002). Nationalist mobilization and the collapse of the Soviet State. Cambridge: Cambridge Univ. Press. p. 71. ISBN 978-0-521-00148-9.

[٢]

[١]

[٣]

[٤]

[٥]