حکوومەتی کۆماری ئیسلامیی ئێران

(لە حکوومەتی ئێرانەوە ڕەوانە کراوە)

حکوومەتی کۆماری ئیسلامیی ئێران (بە فارسی: نظام جمهوری اسلامی ایران) ھەروەھا ناسراو بە نیزام (بە فارسی: نظام)[١] دەسەڵاتداری دەوڵەت و سیستەمی سیاسیی ئێستای ئێرانە. ئەو حکوومەتە لە ساڵی ١٩٧٩، لەدوای سەرکەوتنی شۆڕشی ئێران بە ڕێبەرایەتیی ڕووحوڵڵا خومەینی دامەزرا و جێگەی حکوومەتی پەھلەوی گرتەوە.[٢]

حکوومەتی کۆماری ئیسلامیی ئێران
نظام جمهوری اسلامی ایران
نیشانی حکوومەتی کۆماری ئیسلامیی ئێران
دامەزران١ی نیسانی ١٩٧٩
(٤٥ لەمەوبەر)
بەڵگەی بنیادنانیاسای بنەڕەتیی کۆماری ئیسلامیی ئێران
چوارچێوەی دەسەڵاتئێران
دەزگای یاسادانان
پەرلەمانئەنجومەنی ڕاوێژی ئیسلامی
شوێنی پەرلەمانباڵەخانەی ئەنجومەنی ڕاویژی ئیسلامی
دەزگای جێبەجێکردن
سەرۆکسەرۆک وەزیران (١٩٧٩–١٩٨٩)
سەرۆک کۆمار (لە ١٩٨٩ەوە)
دیاریکراوھەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتیی کۆمار
ناوەندی بەڕێوەبردندامەزراوەی سەرۆکایەتیی کۆمار
ڕێکخراوەی سەرەکیدەزگای جێبەجێکردنی ئێران
ڕێکخراوەی بەڕێوەبردنکابینەی دەوڵەتی ئێران
دەزگای دادگەری
باڵاترین دامەزراوەی دادگەرییانەدەزگای دادگەریی ئێران
ناوەندکۆشکی دادگای تاران

کۆماری ئیسلامیی ئێران بە یەکێک لە گەورەترین پێشێلکارانی مافەکانی مرۆڤ دادەنرێت.[٣][٤][٥][٦][٧] ئێران لەگەڵ پاکستان و مۆریتانیا سێ وڵاتن لە جیھان کە حکوومەتەکەیان نازناوی کۆماری ئیسلامی بەکاردەھێنێت.[٨][٩]

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ «Glossary of Iranian Political Terms»، Iranian Diplomacy، 21 March 2010، لە 20 August 2017 ھێنراوە {{citation}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  2. ^ «The history of Islamic revolution». dana.ir. لە ڕەسەنەکە لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٥ی شوباتی ٢٠١٩ ھێنراوە.
  3. ^ «گردن زدن، سنگسار و پرتاب از بلندی، بخشی از عملکرد دستگاه قضا در زمان ریاست محمد یزدی». www.radiozamaneh.com (بە فارسی). لە ٢٨ی ئەیلوولی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
  4. ^ «احکام «قطع ید» در ایران؛ قطع دست و پای محکومان». ایران اینترنشنال (بە فارسی). ٥ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠. لە ٢٨ی ئەیلوولی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
  5. ^ «۳۰ سالگی اعدام‌های تابستان ۶۷؛ سکوت حاکمان، چشم انتظاری بازماندگان». BBC News فارسی (بە فارسی). لە 2022-09-28 ھێنراوە.{{cite news}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  6. ^ «اولین اعدام خلخالی که صدایش به گوش کنگره آمریکا رسید». BBC News فارسی (بە فارسی). لە 2022-09-28 ھێنراوە.{{cite news}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: خاڵبەندیی زیادە (بەستەر)
  7. ^ «مروری بر قتل‌های سیاسی در تاریخ جمهوری اسلامی ایران». ایران اینترنشنال (بە فارسی). ٦ی ئابی ٢٠١٨. لە ٢٨ی ئەیلوولی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
  8. ^ «کدام کشورها، نظام جمهوری اسلامی دارند؟». Shabestan News Agency. لە ڕەسەنەکە لە ١٠ی شوباتی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی شوباتی ٢٠١٩ ھێنراوە.
  9. ^ «The Gambia: President Adama Barrow pledges reforms». Al Jazeera. ٢٨ی کانوونی دووەمی ٢٠١٧. لە ١٩ی شوباتی ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی ئازاری ٢٠١٩ ھێنراوە.

بەستەرە دەرەکییەکان

دەستکاری