بێژنگی ئەراتۆستێن
بێژنگی ئەراتۆستێن یان تۆڕی ئەراتۆستێن (بە ئینگلیزی: Sieve of Eratosthenes) لە بیرکاریدا، ئەلگۆریتمێکی سادەیە بۆ دۆزینەوەی ژمارە سەرەتایییەکان کەلکی لێ وەردەگیرێت. ئەراتۆستێن زانایەکی یۆنانی کۆن بوو کە داھێنەری ئەم ئەلگۆریتمەیە و بە ناوی خۆیەوە ناسراوە. بۆ بەکارھێنانی ئەلگۆریتمی بێژنگی ئەراتۆستێن ئەم ھەنگاوانە پەیڕەو بکە: (وا دابنێ دەمانھەوێت ژمارە سەرەتایییەکانی نێوان ١ تا ١٠٠ دیاری بکەین)
- لە ١ تا ١٠٠ ژمارەکان ڕیز بکە.
- ھێمای × لەسەر ١ دابنێ (واتە یەک وەلا بنێ)
- ژمارەی ٢ دەور بدە و ھێمای × لەسەر چەندجارەکانی دوو دابنێ.
- ئەو ژمارە سەرەتایییەی دوای ٢ دێت دەور بدە و ھێمای × لەسەر چەندجارەکانی دابنێ و وەلایان بنێ.
- بگەڕێوە ھەنگاوی چوارەم.
- ھەتا ئەو جێگایەی ژمارەیەکی سەرەتایی مابێت و چەندجارەکانت وەلا نەنابێت، درێژە بەم کارە بدە.
- لە کۆتاییدا ھەموو ئەو ژمارانە دەور بدە کە ماونەتەوە.
نموونە
دەستکاری
بۆ دیاریکردنی ھەموو ئەو ژمارە سەرەتاییانەی بچووکتر یان یەکسانن بە ٣٠ ئەم ھەنگاوانە پەیڕەو بکە:
یەکەم: پێرستێک لە ژمارەکانی ٢ تا ٣٠ ڕیز بکە.
٢ ٣ ٤ ٥ ٦ ٧ ٨ ٩ ١٠ ١١ ١٢ ١٣ ١٤ ١٥ ١٦ ١٧ ١٨ ١٩ ٢٠ ٢١ ٢٢ ٢٣ ٢٤ ٢٥ ٢٦ ٢٧ ٢٨ ٢٩ ٣٠
دووھەم: بە کێشانی ھێڵێک بەسەر چەندجارەکانی دوودا، ھەموو چەندجارەکانی دوو وەلا بنێ
٢ ٣٤٥٦٧٨٩١٠١١١٢١٣١٤١٥١٦١٧١٨١٩٢٠٢١٢٢٢٣٢٤٢٥٢٦٢٧٢٨٢٩٣٠
سێھەم: ٣ ئەو ژمارەیە کە دوای ٢ دێت، ھەموو چەندجارەکانی ٣ وەلا بنێ بە کێشانی - بەسەریاندا:
٢ ٣٤٥٦٧٨٩١٠١١١٢١٣١٤١٥١٦١٧١٨١٩٢٠٢١٢٢٢٣٢٤٢٥٢٦٢٧٢٨٢٩٣٠
چوارەم: ژمارە ٤ لەم پێرستەدا نەماوە و ھەمان کار دووبارە دەبێتەوە بۆ چەندجارەکانی ٥:
٢ ٣٤٥٦٧٨٩١٠١١١٢١٣١٤١٥١٦١٧١٨١٩٢٠٢١٢٢٢٣٢٤٢٥٢٦٢٧٢٨٢٩٣٠
پێنجەم: ژمارە ٦ لە پێرستەکەدا نەماوە و ٧ ئەو ژمارەیە کە دوای ٥ دێت، بەڵام ھەموو چەندجارەکانی ٧ وەلا نراون، ئەو ژمارانەی لە ئەنجامی ئەلگۆریتمەکەتدا دەمێننەوە بریتین لە ژمارە سەرەتایییەکانی بچووکتر لە ٣٠:
٢ ٣ ٥ ٧ ١١ ١٣ ١٧ ١٩ ٢٣ ٢٩
سەرچاوەکان
دەستکاری- Κόσκινον Ερατοσθένους or, The Sieve of Eratosthenes. Being an Account of His Method of Finding All the Prime Numbers, by the Rev. Samuel Horsley, F. R. S., Philosophical Transactions (1683-1775), Vol. 62. (1772), pp. 327–347.
 | ئەم «ماتماتیک» وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە بێژنگی ئەراتۆستێن تێدایە. |