برایانی سەید
لەوانەیە ئەم وتارە پێویستی بە بەسەرداچوونەوەی ڕێزمان، ڕێنووس، یان شێواز بێت. (فێربە کەی و چۆن ئەم داڕێژەیە لابەریت) |
زاراوەی برایانی سەیید' ئاماژەیە بۆ عەبدوڵڵاخان و سەییدحسێن عەلیخان. '، کە لە سەرەتای سەدەی ١٨دا لە ئیمپراتۆریەتی موغەکان بەھێز بوون.
|
برایانی سەیید |
|
ئەوان بانگەشەی ئەوە دەکەن کە سەر بە بنەماڵەی سەییدەکان یان نەوەی پێغەمبەری ئیسلامی؛ محەمەد کە لە ڕێگەی کچەکەیەوە فاتیمە و زاوا و ئامۆزای عەلی کە سەر بە بنەماڵەی ئیسلام بوون بۆ خێڵی بەنوھاشم و هۆزی قوڕەیش. ئیدیعاکەیان بەگشتی قبوڵ ناکرێت، دەوترێت نەوەی ئەو خێزانانەن کە لە پەنجابەوە کۆچیان کردووە بۆ بەشی ڕۆژھەڵاتی قەزای موزەفەرناگار. [١]
برایانی سەیید دوای مردنی ئاورەنگزێب کاریگەرییەکی زۆریان لە دەرباری موغەکاندا ھەبوو و بوونە پاشا ساز لە کاتی پشێویی دوای مردنی ئیمپراتۆر ئاورەنگزێب لە ساڵی ١٧٠٧.[٢] لە ماوەی ساڵانی ١٧١٠دا بە ئارەزووی خۆیان ئیمپراتۆرەکانی موغەکانیان دروستکرد و لە تەختیان لابرد.
برایانی سەییدەکان دەسەڵاتی موغەکانیان بۆ ئەجمێر لە راجاستان گەڕاندەوە بە تەسلیمبوونی مەھاراجا ئەجیت سینگ، و سەرکردەی جات چورامان، ھەروەھا، دەسەڵاتی موغەکانی لە ئاشتییەکی دانوستاندن لەگەڵ... برایانی سەییدەکان.[٣] لە سەردەمی دەسەڵاتی ئەواندا، یاخیبووی سیخەکان Banda Singh Bahadur بوو ھەروەھا گیراوە و لە سێدارە دراوە. سەیدەکان زۆر کەم سەرقاڵی دامەزراندنی سەربازێک بوون، کە سەیید نەبوون، یان دانیشتووی بەرھا، یان غەیرە موسڵمان بوون.[٤]
بەھادور شای یەکەم لە ساڵی ١٧١٢ کۆچی دوایی کرد، و جێنشینەکەی جەھەندەر شا بە فەرمانی برایانی سەید تیرۆرکرا. لە ساڵی ١٧١٣دا، کوڕەزای جەھاندەر فەرروخسیار (مر. ١٧١٣-١٧١٩) بوو بە ئیمپراتۆر لەگەڵ برایان. یارمەتیدان. سەردەمی حوکمڕانی ئەو بووە ھۆی سەرھەڵدانی براکان، کە دەسەڵاتی دەوڵەتیان قۆرخ کرد و ئیمپراتۆریان بچووک کردەوە بۆ فیگەرێک. براکان پیلانیان داڕشتن بۆ ئەوەی نیزامولمولک بنێرن بۆ دێکان دوور لە دادگای موغەکان بۆ کەمکردنەوەی کاریگەرییەکانی. لە ساڵی ١٧١٩ برایان فەروخسیاریان کوێر کرد و لە پۆستەکەی لابرد و کوشتیان. پاشان ڕێککەوتنیان کرد بۆ ئەوەی ئامۆزای یەکەمی، ڕافی أداراجات، ببێتە فەرمانڕەوای داھاتوو لە شوباتی ساڵی ١٧١٩. کاتێک ڕافی ئود دارەجات لە مانگی حوزەیراندا بە نەخۆشی سییەکانی کۆچی دوایی کرد، برا گەورەکەییان کردە، ڕافی أدداولا (شا جەھانی دووەم)، فەرمانڕەوا. دوای ئەوەی ڕافی عدداولا بە نەخۆشی سییەکان لە ئەیلوولی ١٧١٩دا کۆچی دوایی کرد، محەمەد شا (محمد شا]] (مر. ١٧١٩-١٧٤٨) لە تەمەنی حەڤدە ساڵیدا لەگەڵ برایانی سەید وەک ڕێجێنتی خۆی تا ساڵی ١٧٢٠ لەسەر تەختی پاشایەتی دانیشت.
محەمەد شا، بۆ ئەوەی دەست بەسەر دەسەڵاتەکەیدا بگرێتەوە، بە ھاوکاریی نیزامولمولک عەساف جاح، ڕێکخستن بۆ کوشتنی براکان. سەییدحسێن عەلیخان لە ساڵی ١٧٢٠ لە فاتحپور سیکری کوژرا، و سەییدحەسەن عەلیخان بەرھەم لە ساڵی ١٧٢٢ بە شێوەیەکی کوشندە ژەھراوی کرا.[٥]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ ناوکار، ڕاجپوت، و سیپۆی : مێژووی ئێتنۆی بازاڕی کاری سەربازی لە ھیندستان، 1450-1850. چاپخانەی زانکۆی کامبریج. 2002. ISBN 0-521-52305-2. OCLC 717564639.
{{cite book}}:|first=missing|last=(یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|کۆتا=چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ناوە فرەکان: authors list (بەستەر) - ^ Sen، Sailendra (2013). کتێبێکی دەرسی مێژووی سەدەی ناوەڕاستی ھیندستان. کتێبی پریموس. p. 193. ISBN 978-9-38060-734-4.
- ^ Krishna S. Dhir (2022). پێشەوە ئەو سەرسوڕھێنەرەی کە ئوردویە. Motilal Banarsidass. p. 119. ISBN 9788120843011.
{{cite book}}: نرخی|url=بپشکنە (یارمەتی) - ^ عەبدولعەزیز. /books/edition/دۆزینەوەی_پاکستان/-VbRAAAAMAAJ?hl=en&gbpv=1&bsq=khafi+khan+the+syeds+barha+non-muslims&dq=khafi+khan+the+syeds+barha+non-muslims&printsec=frontcover دۆزینەوەی... پاکستان. زانکۆی میشیگان.
{{cite book}}: نرخی|url=بپشکنە (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|بەروار=چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|لاپەڕە=چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی) - ^ The Begums of Bhopal. I.B.Tauris. 2000. ISBN 978-1-86064-528-0.
{{cite book}}:|first=missing|last=(یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|لاپەڕە=چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|چاپکردن=چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی); پارامەتری نەناسراوی|کۆتا=چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی)
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە برایانی سەید تێدایە. |