کڵاود (کایەی ڤیدیۆیی)

کڵاود (بە ئینگلیزی: Cloud) کایەیەکی ڤیدیۆییی مەتەڵئامێزە کە لە ساڵی ٢٠٠٥ لەلایەن کۆمەڵێک خوێندکاری بەرنامەی میدیای کارلێکەری زانکۆی باشووری کالیفۆرنیا (یوو ئێس سی) پەرەی پێدراوە. تیمەکە لە مانگی کانوونی دووەمی ٢٠٠٥ دەستیان بە گەشەپێدانی یارییەکە کرد بۆ سیستمی ویندۆز، ئەویش بە بەخشینێکی ٢٠٬٠٠٠ دۆلاری ئەمریکی لە تاقیگەی داھێنانی یاری زانکۆی یوو ئێس سی. یارییەکە لە مانگی تشرینی یەکەمی ھەمان ساڵدا وەک داگرتنێکی بێبەرامبەر بڵاوکرایەوە. تا مانگی تەممووزی ساڵی ٢٠٠٦، ماڵپەڕی میوانداری یارییەکە ٦ ملیۆن سەردانی وەرگرتبوو، ھەروەھا یارییەکە ٦٠٠٬٠٠٠ جار داگیرابوو.

کڵاود
بڵاوکەرەوە	ئینتەراکتیڤ میدیا دیڤیژن (یوو ئێس سی)
بەرھەمھێنەر	کێڵێ سانتیاگۆ
شێوەساز	جێنۆڤا چێن ستیفن دینھاێت کێڵێ سانتیاگۆ ڤینسێنت دیامانتێ ئارۆن مایەرز ئێریک نێڵسن گڵێن سۆنگ
ئاوازدانەر	ڤینسێنت دیامانتێ
سەکۆ	ویندۆز
بڵاوبوونەوە	٢٤ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٥
چەشن	مەتەڵامێز
شێواز	تاک یاریزان

یارییەکە لە دەوری کوڕێک دەسووڕێتەوە کە لە کاتی نووستن لە قەرەوێڵەی نەخۆشخانەدا خەونی فڕین دەبینێت. بیرۆکەکە بەشێکی لە منداڵی جێنۆڤا چێن، دیزاینەری سەرەکی یارییەکە، وەرگیراوە؛ ئەو زۆر جار بەھۆی نەخۆشی ھەناسەتەنگییەوە لە نەخۆشخانە دەمایەوە و کاتێک بە تەنیا لە ژوورەکەیدا دەبوو، خەیاڵی دەڕۆیشت. یاریکەر ڕۆڵی کوڕەکە دەبینێت و لە جیھانی خەوندا دەفڕێت و ھەورەکان بەکاردەھێنێت بۆ چارەسەرکردنی مەتەڵەکان. ئامانجی یارییەکە ئەوە بوو ھەستگەلێک لە یاریکەر بوروژێنێت کە پیشەسازیی کایەی ڤیدیۆیی بە گشتی پشتگوێی دەخات.

کڵاود خەڵاتی باشترین فەلسەفەی خوێندکاریی لە کێبڕکێی یارییە شۆڕشگێڕەکانی سڵامدانس لە ساڵی ٢٠٠٦ بەدەستھێنا، ھەروەھا خەڵاتی پیشاندانی خوێندکاریی لە فێستیڤاڵی یارییە سەربەخۆکانی ساڵی ٢٠٠٦ بردەوە. یارییەکە پێشوازییەکی باشی لەلایەن ڕەخنەگرانەوە لێکرا، کە ئاماژەیان بە لایەنە بەرزەکانی وەک دیمەنەکان، مۆسیقا و کەشوھەوا ئارامەکەی کردبوو. چێن و بەرھەمھێنەر کێلی سانتیاگۆ دواتر پێکەوە ستۆدیۆی دەتگەیمکۆمپانییان دامەزراند، کە بیریان لە دووبارە دروستکردنەوەی یاری کڵاود کردووەتەوە وەک یارییەکی ڤیدیۆیی بازرگانی.

یاریکردن

کڵاود، یارییەکی ڤیدیۆیی تاک-یاریزانە بۆ سیستەمی مایکرۆسۆفت ویندۆز، کە چیرۆکەکەی لە دەوری کوڕێک دەسووڕێتەوە کە خەون بە فڕین لە ئاسماندا دەبینێت کاتێک لە قەرەوێڵەی نەخۆشخانەدا نووستووە. یاریکەر کۆنترۆڵی ئاڤاتاری کوڕە نووستووەکە دەگرێتە دەست - کە بریتییە لە بەرجەستەبوونی کوڕەکە لە جیھانی خەونەکەیدا - و ڕێنمایی دەکات لە خەونەکەیدا بەناو کۆمەڵێک دوورگەی بچووک کە ھەورێکی کەمیان بەسەرەوەیە. ئاراستە و خێرایی ئاڤاتارەکە بە (ماوس) کۆنترۆڵ دەکرێت؛ جووڵە بە گشتی لەسەر ئاستێکی ئاسۆیییە، بەڵام فڕینی ستوونی دەتوانرێت بە داگرتنی دوگمەی سێیەمی ماوسەکە بەدەست بھێنرێت. یاریکەر تەنھا لە کاتی فڕینی ئاسۆییدا دەتوانێت کارلێک لەگەڵ ھەورەکان بکات.

یارییەکە سێ جۆر ھەوری تێدایە: ھەورە سپییەکان، کە دوای ئاڤاتارەکە دەکەون؛ ھەورە خۆڵەمێشییە بێلایەنەکان، کە کاتێک دەست لێدەدرێن دەبن بە سپی؛ و ھەورە ڕەشەکان، کە دەکرێت لەگەڵ ھەورە سپییەکان تێکەڵ بکرێن بۆ دروستکردنی باران، کە ھەردوو ھەورەکە دەتوێنێتەوە. ژمارەیەکی زۆر لە ھەورە سپییەکان بە ئاسانتر ژمارەیەکی کەم لە ھەورە تاریکەکان دەتوێننەوە لەچاو ژمارەیەکی یەکسان، و بە پێچەوانەشەوە. ھەورە سپییەکان وازدەھێنن لە دواکەوتنی ئاڤاتارەکە ئەگەر یاریکەر زۆر بە خێرایی بجووڵێت و دەست دەکەنەوە بە دواکەوتن ئەگەر دووبارە لێیان نزیک ببێتەوە. ھەر یەک لە چوار ئەرکەکەی یاری کڵاود ئامانجێکی جیاوازی ھەیە، لەوانە: دروستکردنی نەخش لە ئاسماندا بە ھەورەکان، لەناوبردنی ھەورە ڕەشەکان، و دروستکردنی باران بەسەر ھەر یەک لە دوورگەکاندا.

پەرەپێدان

کڵاود لە ساڵی ٢٠٠٥ لەلایەن تیمێکی حەوت خوێندکاری بەرنامەی ماستەری میدیای کارلێکەری لە قوتابخانەی ھونەرە سینەمایییەکانی زانکۆی باشووری کالیفۆرنیای (USC) دیزاین کرا و بڵاوکرایەوە. یارییەکە وەک پڕۆژەیەکی توێژینەوەی پارەدارکراو لە تاقیگەی داھێنانی یاری یوو ئێس سی دروست کرا. گەشەپێدان لە مانگی کانوونی دووەمی ٢٠٠٥ دەستی پێکرد و یارییەکە لە کۆتایی مانگی تشرینی یەکەمدا بڵاوکرایەوە، دوا نوێکردنەوەی لە مانگی کانوونی یەکەمدا وەرگرت. گرووپەکە لەلایەن جێنۆڤا چێن سەرپەرشتی دەکرا و ستیڤن داینھارت، ئێریک نێڵسن، ئارۆن مایەرز، گڵێن سۆنگ، داڕێژەری مۆسیقا ڤینسێنت دیامانتێ، بەرھەمھێنەر کێلی سانتیاگۆ و ڕاوێژکار تریسی فوڵەرتن، بەڕێوەبەری تاقیگەی داھێنانی یاری، لەخۆدەگرت. یارییەکە بەخشینی داھێنانی یاری ساڵی ٢٠٠٥ی بە بڕی ٢٠٬٠٠٠ دۆلار لە تاقیگەکە بردەوە، کە مەبەست لێی پشتگیریکردنی بەرھەمھێنانی یارییە تاقیکارییەکان بوو. بیرۆکەی یارییەکە بەشێکی لە ئەزموونی منداڵی چێن وەرگیرابوو، چونکە ئەو زۆر جار بەھۆی ھەناسەتەنگییەوە لە نەخۆشخانە دەمایەوە و لە کاتی چاوەڕوانی پزیشکەکاندا خەیاڵی دەڕۆیشت.

بە گوێرەی چێن، کڵاود دیزاین کرابوو بۆ «فراوانکردنی تەیفی ئەو ھەستانەی کە یارییە ڤیدیۆیییەکان دەیانوروژێنن». چێن یەکەم بیرۆکەی یارییەکەی ھەبوو؛ کاتێک ڕۆژێکیان بەرەو قوتابخانە دەڕۆیشت سەیری ئاسمانی کرد، جیاوازی نێوان ھەورە پووشییەکانی ئەوێ و ھەورە «پیس و خۆڵەمێشییەکانی» شانگھای، شوێنی لەدایکبوونی، بەدی کرد و بیری لە دروستکردنی یارییەک دەربارەی ھەور کردەوە. چیرۆکێکی پێدرا بۆ «دروستکردنی پێشەکی و یارمەتیدانی یاریکەر بۆ ئەوەی لە ڕووی ھەستەوە تێیدا وەبەرھێنان بکات»؛ ھەرچەندە، تیمەکە خۆی دوورخستەوە لە دروستکردنی چیرۆکێکی زۆر بەھێز، چونکە ئەمە «سەرنجی یاریکەری لە ئەزموونی سەرەکی» فڕینی ئازاد و شێوەدان بە ھەورەکان لادەدا. لە قۆناغە سەرەتایییەکانی گەشەپێداندا، یارییەکە چیرۆکێکی پشتەوەی تێروتەسەلی ھەبوو دەربارەی بێگانەیەک کە ھەوڵی پاککردنەوەی ژینگە دەدات، بەڵام ئەمە کورت کرایەوە بۆ «پێشەکییەکی سادەی 'شیعرئامێز' بۆ منداڵی ھەور کە لە قەرەوێڵەی نەخۆشخانەدا گیری خواردووە». تیمەکە مەبەستیان بوو کڵاود «ھەستی گەنجێتی، ئازادی و سەرسووڕمانی خەیاڵ بگەیەنێت». لەسەر وەشانێکی دەستکاریکراوی بزوێنەی یارییەک دروست کرا کە چەند ئەندامێکی تیمەکە بۆ یاری پێشوویان، بەناوی دایادین، گەشەیان پێدابوو. لە پیشاندانی خوێندکاریی کۆنفرانسی گەشەپێدەرانی یاری ٢٠٠٦، چێن و سانتیاگۆ کڵاودیان وەک یەکەم یاری لە چەشنی «زێن» دا بۆ جۆن ھایت، نوێنەری سۆنی، پێشکەش کرد. ھایت سەرنجی ڕاکێشرا، بەڵام سۆنی ڕەتی کردەوە یارییەکە بڵاو بکاتەوە.

پێشوازی و میرات

کڵاود خەڵاتی باشترین فەلسەفەی خوێندکاری بۆ دەستکەوتی ھونەری لە کێبڕکێی یارییە گێڕیلایییەکانی سلامدانس و خەڵاتی پیشاندانی خوێندکاری لە فێستیڤاڵی یارییە سەربەخۆکان بردەوە. لە کەناڵەکانی سپایک تیڤی، جی٤ تیڤی و سی بی ئێس سەندەی نمایش کرا. یارییەکە دەستبەجێ سەرنجێکی زۆری ڕاکێشا کاتێک بڵاوکرایەوە؛ ھاتوچۆی ماڵپەڕەکە ڕاژەکاری میوانداریکەری ماڵپەڕەکەی تێکدا، پاشان ھی زانکۆکەشی تێکدا. تا مانگی شوباتی ٢٠٠٦، تەنھا زیاتر لە سێ مانگ دوای بڵاوبوونەوەی یارییەکە، ماڵپەڕەکە زیاتر لە یەک ملیۆن جار بینرابوو و یارییەکە زیاتر لە ٣٠٠٬٠٠٠ جار داگیرابوو. تا مانگی تەممووزی ٢٠٠٦، گەیشتبووە شەش ملیۆن سەردان و ٦٠٠٬٠٠٠ داگرتن.

یارییەکە ھەڵسەنگاندنی ئەرێنی لە ڕەخنەگرانەوە وەرگرت. جۆێل دورھام جونییەر لە گەیم سپای وتی «ھەموو شتێک دەربارەی کڵاود تەنھا سەرسووڕھێنەرە»، و ئاماژەی بە مۆسیقا، دیمەنەکان و ھەستی فڕین وەک خاڵە بەرزەکانی کرد. ویلیام ئەشەر لە گەیم تەنێڵ ھەروەھا ستایشی دیمەنەکان و دەنگی کرد: پێی وابوو کە گرافیکەکانی کەشێکی ئارامبەخشی دروست کردووە، و «ئاوازە کاریگەرەکەی» ھەر یاریکەرێک لە ڕووی ھەستەوە دەجووڵێنێت. ھەڵسەنگێنەرێک لە گەیم ئینفۆرمەر وتی کە یارییەکە ئاماژە بە «داھاتوویەکی گەش» دەکات کە تێیدا یارییەکان بەرھەمھێنەری چەندین جۆری ھەستی فراوانتر دەبن؛ ھەرچەندە، نووسەرەکە کڵاودی زیاتر بە «ئەزموونێک» ناوبرد وەک لە یارییەک. ڕۆن وایت لە پی سی وۆرد بە ھەمان شێوە ناوی نا «ئارامبەخشترین ئەزموون کە تا ئێستا ھەمبووبێت و کۆمپیوتەری تێدا بەکارھاتبێت». دورھام کۆتایی بە وتەکانی ھێنا بەوەی کە کڵاود «مێشکت ئازاد دەکات».

چێن و سانتیاگۆ دواتر ھاوبەشانە ستۆدیۆی یاری ڤیدیۆیی Thatgamecompany-یان دامەزراند. داڕێژەری مۆسیقا ڤینسێنت دیامانتێ و ئێریک نێڵسن لە کۆمپانیاکەدا لەسەر دووەم یارییان، فڵاوەر، کاریان کرد. Thatgamecompany بیری لە دووبارە دروستکردنەوەی کڵاود وەک یارییەکی ڤیدیۆیی بازرگانی کردووەتەوە، بەڵام بڕیاری داوە تەنھا ئەمە بکات ئەگەر ستافەکە نەتوانێت ھیچ بیرۆکەیەکی تری یاری بدۆزێتەوە.

بەستەرە دەرەکییەکان

• وێبگەی فەرمی