محەمەدڕەزا عارف (بە فارسی: محمدرضا عارف، لەدایکبووی ١٩ی کانوونی دووەمی ١٩٥١) ئەندازیار، مامۆستای زانکۆ و سیاسەتوانێکی چاکسازیخوازی ئێرانییە، کە لە ساڵی ٢٠٢٤ەوە وەک ھەشتەمین جێگری یەکەمی سەرۆک کۆماری ئێران لە دەوڵەتی مەسعوود پزیشکیاندا کار دەکات.[٣][٤] ئەو ھەروەھا لە ساڵی ٢٠٠٢ەوە ئەندامی ئەنجومەنی دەستنیشانکردنی بەرژەوەندیی سیستەمە.

محەممەدڕەزا عارف
محمدرضا عارف
لە ٢٠١٧
محەممەدڕەزا عارف لە ساڵی ٢٠٢٤
دووەمین و ھەشتەمین جێگری یەکەمی سەرۆک کۆماری ئێران
لە پۆستدایە
گرتنە دەست
٢٨ی حوزەیرانی ٢٠٢٤
سەرۆک کۆمار مەسعوود پزیشکیان
پێشینە محەممەد موخبیر
لە پۆستدا بووە
٢٦ی ئابی ٢٠٠١ – ١٠ی ئەیلوولی ٢٠٠٥
سەرۆک کۆمار محەممەد خاتەمی
پێشینە حەسەن حەبیبی
پاشینە پەرویز داوودی
ئەندامی ئەنجومەنی دەستنیشانکردنی بەرژەوەندیی سیستەم
لە پۆستدایە
گرتنە دەست
١٦ی ئازاری ٢٠٠٢
دەستنیشان کراوە لەلایەن عەلی خامنەیی
سەرزک ئەکبەر ھاشمی ڕەفسەنجانی
عەلی مەوەحیدی کرمانی (کاتی)
مەحموود ھاشمی شاھروودی
سادق لاریجانی
ئەندامی ئەنجومەنی ڕاوێژی ئیسلامی
لە پۆستدا بووە
٢٨ی ئایاری ٢٠١٦ 2016 – ٢٦ی ئایاری ٢٠٢٠
ناوچەی بەربژێری تاران، ڕەی، شەمیرانات و ئیسلامشەھر
زۆرینە ١،٦٠٨،٩٢٦ (٤٩٫٥٥٪)
چوارەمین بەڕێوەبەری دامەزراوەی سەرۆکایەتیی ئێران
لە پۆستدا بووە
٢٦ی ئابی ٢٠٠١ – ١٠ی ئەیلوولی ٢٠٠٥
سەرۆک کۆمار محەممەد خاتەمی
پێشینە محەممەد ھاشمی ڕەفسەنجانی
پاشینە عەلی سەعیدلوو
جێگری سەرۆک کۆمار
سەرۆکی ڕێکخراوەی بەڕێوەبردن و پلاندانانی وڵات
لە پۆستدا بووە
٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠٠٠ – ١١ی ئەیلوولی ٢٠٠١
سەرۆک کۆمار محەممەد خاتەمی
پێشینە محەممەدعەلی نەجەفی
پاشینە محەممەد سەتاریفەر
وەزیری پۆست و تەلەگراف و تەلەفۆن
لە پۆستدا بووە
٢٠ی ئابی ١٩٩٧ – ١٧ی حوزەیرانی ٢٠٠٠
سەرۆک کۆمار محەممەد خاتەمی
پێشینە محەممەد غەرەزی
پاشینە نەسروڵڵا جەھانگەرد (کاتی)
بیست و حەوتەمین سەرۆکی زانکۆی تاران
لە پۆستدا بووە
١٤ی کانوونی یەکەمی ١٩٩٤ – ٣ی ئەیلوولی ١٩٩٧
پاڵێوراوە لەلایەن محەممەدڕەزا ھاشمی گوڵپایەگانی
پێشینە غوڵامعەلی ئەفرووز
پاشینە مەنسوور خەلیلی عێراقی
وەزیری فەرھەنگ و فێرکاریی باڵا (کاتی)
لە پۆستدا بووە
١٦ی ئابی ١٩٨٤ – ٢٠ی ئابی ١٩٨٤
سەرۆک کۆمار عەلی خامنەیی
سەرۆک وەزیران میرحوسێن مووسەوی
جێگر بەخۆی
پێشینە محەممەدعەلی نەجەفی
پاشینە ئیرەج فازڵ
وردەکاریی تاکەکەسی
لەدایکبوون (١٩٥١-١٢-١٩) ١٩ی کانوونی یەکەمی ١٩٥١ (تەمەن ٧٣ ساڵ)
یەزد، ئێرانی پەھلەوی
پارتی سیاسی فراکسیۆنی ئومێد[١]
لایەنگیری سیاسی
تر
بەرەی بەشداریی ئێرانی ئیسلامی (ئەندامی دامەزرێنەر)[٢]
ھاوسەر(ەکان) حەمیدە مورەویج فەرشی
منداڵ(ەکان) ٣
خوێندن لە زانکۆی تاران
زانکۆی ستانفۆرد
پیشە سیاسەتوان و مامۆستای زانکۆ
واژوو
ماڵپەڕ ee٫sharif٫edu/~aref/ لە ویکیدراوە دەستکاریی بکە

ئەو پێشتر نوێنەری تاران و سەرۆکی فراکسیۆنی ئومێدی سەر بە چاکسازیخوازان لە پەرلەمانی ئێران بوو. ھەروەھا عارف لە ساڵی ٢٠١٥ەوە سەرۆکایەتیی ئەنجومەنی باڵای داڕشتنی سیاسەتی چاکسازیخوازانی پێبووە.[٥]

عارف لە ساڵی ٢٠٠١ ھەتا ٢٠٠٥، لە سەردەمی سەرۆکایەتیی محەممەد خاتەمی و مەحموود ئەحمەدینەژاد جێگری دووەمی سەرۆک کۆمار بووە.[٦] ئەو پێشتر وەک وەزیری پۆست و تەلەگراف و تەلەفۆن و سەرۆکی ڕێکخراوەی بەڕێوەبردن و پلاندانانی وڵات لە یەکەمین کابینەی خاتەمیدا کاری کردووە. عارف ھەتا ساڵی ٢٠٢١، ئەندامی ئەنجومەنی باڵای شۆڕشی ڕۆشنبیری بوو. ئەو ھەروەھا ئەندازیاری کارەبا و مامۆستای زانکۆیە لە زانکۆکانی تاران و سەنعەتیی شەریف. لە ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی ٢٠١٣دا خۆی بەربژێر کرد، بەڵام دواتر کشایەوە بۆ ئەوەی دەرفەتێکی باشتر بە بەرەی چاکسازیخوازان بۆ سەرکەوتن بدات.[٧] [٨]

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ «A look at Iranian newspaper front pages». Iran Front Page. 26 October 2014. لە ڕەسەنەکە لە ١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٤ ئەرشیڤ کراوە. لە 15 February 2016 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  2. ^ Who rules Iran?: the structure of power in the Islamic Republic، Washington DC: The Washington Institute for Near East Policy, The Konrad Adenauer Stiftung، 2000، p. 180، ISBN 0-944029-39-6
  3. ^ Tehran Times (بە ئینگلیزی). 28 July 2024 https://www.tehrantimes.com/news/501632/Pezeshkian-names-Aref-as-first-vice-president. لە 28 July 2024 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوتی سەردان= و |ڕێکەوت= (یارمەتی); پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)
  4. ^ president.ir https://president.ir/en/153003. لە 2024-07-29 ھێنراوە. {{cite web}}: پارامەتری |title= ونە یانیش واڵایە (یارمەتی)
  5. ^ «Iranian Reformists and February Parliamentary Elections»، Iranian Diplomacy، 13 November 2015، لە ڕەسەنەکە لە ٧ی ئابی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە، لە 24 April 2017 ھێنراوە {{citation}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  6. ^ Political posts of Mohammad-Reza Aref 14 December 2013 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە.
  7. ^ «Aref withdrew from the election».
  8. ^ «Iran's Mohammad Reza Aref quits presidential race». BBC News (بە ئینگلیزیی بریتانیایی). 2013-06-11. لە 2024-07-29 ھێنراوە.

بەستەرە دەرەکییەکان

دەستکاری