لونا ١٣
لونا ١٣ فڕۆکەی لونا ١٣ (زنجیرەی E-6M) ئەرکێکی بۆشایی ئاسمانی بە کێشی ١،٦٢٠ کیلۆگرامی بێ سەرنشین بوو لە پڕۆژەی لونا لەلایەن یەکێتی سۆڤیەتەوە. [١]
تێروانینی گشتی
دەستکاریکەشتی ئاسمانی لونا ١٣ لە سەکۆیەکی بە دەوری زەویدا بەرەو مانگ هەڵدرا و لە ٢٤ی کانوونی دووەمی ١٩٦٦، لە ناوچەی ئۆشنۆس پرۆسێلاروم ("ئۆقیانوسی زریانەکان") نیشتنەوەیەکی نەرم بە ئەنجام گەیاند. [٢]
ڕووپۆشی گەڵای کەشتییە ئاسمانییەکە کرایەوە و ئەنتێنەکان دانران و گواستنەوەی ڕادیۆیی بۆ زەوی دوای چوار خولەک دوای نیشتنەوە دەستیپێکرد، لە ٢٥ و ٢٦ی کانوونی دووەمی ١٩٦٦ سیستەمی پەخشکردنی کەشتی ئاسمانی و پانۆرامای دیمەنی مانگی نزیک لە گۆشەی جیاوازی خۆردا گواستەوە، هەر پانۆرامایەک نزیکەی ١٠٠ خولەکی پێویست بوو بۆ گواستنەوە، کەشتییە ئاسمانییەکە بە ئامێری پێوانەکردنی خاکی میکانیکی و داینەمۆگراف و چڕی پێوانی تیشکەوە ئامادەکرابوو بۆ بەدەستهێنانی زانیاری لەسەر تایبەتمەندییە میکانیکی و فیزیاییەکان و ڕەنگدانەوەی تیشکی گەردوونی ڕووی مانگ. گواستنەوەی پەیوەندی و پەخش لە کەشتییە ئاسمانییەکە لە ٢٨ی کانوونی دووەمی ١٩٦٦ وەستا.
لونا ١٣ بووە سێیەم کەشتی ئاسمانی کە بە سەرکەوتوویی لەسەر ڕووی مانگ بنیشێتەوە (دوای لونا ٩ و بەرنامەی خولگەی مانگی ئەمریکی ١). پشکنەرەکە لە کاتژمێر ١٨:٠١ی UT لە ٢٤ی کانوونی دووەمی ١٩٦٦ لە زەریای زریانەکاندا نیشتەوە، لە نێوان کانییەکانی کرافت و سێلۆکۆس لە ١٨°٥٢' پانی باکوور و ٦٢°٣' درێژی ڕۆژئاوای مانگدا، بە پێچەوانەی کەشتیەکەی پێش خۆی کەشتییە قورسترەکەی لونا ١٣ (١١٣ کیلۆگرام بوو) جگە لە سیستەمی وێنەگرتنی ئاسایی کۆمەڵێک ئامێری زانستی هەڵگرتبوو. [٣]
خێراییپێوەرێکی سێ میحوەریی لەناو چوارچێوەی پەستانی لاندەردا هێزەکانی نیشتنەوە لە کاتی لێدان تۆمار دەکردن بۆ دیاریکردنی پێکهاتەی خاکەکە تا قووڵایی ٢٠ بۆ ٣٠ سانتیمەتر (٧.٩ بۆ ١١.٨ ئینج). هەروەها جووتێک بوومی بەهاریش جێگیرکرابوون. یەکێک لەم بوومانە ئامێری دزەپێکەری هەڵگرتبوو، کە بۆ پێوانەکردنی ئەو هێزانە دروستکرابوو کە پێویستن بۆ چوونە ناو ڕیگۆلیتی مانگ – هێزی دزەپێکەرەکە لە ڕێگەی بارگەیەکی تەقینەوەی خولەکییەوە دابین دەکرا، بوومەکەی تر چڕیپێوەرێکی پاشەکشەی هەڵگرتبوو کە بەکارهاتبوو بۆ دەرخستنی چڕی ڕیگۆلیتی نزیک ڕووی مانگ.
کەشتیەکە بە کۆی گشتی پێنج پانۆرامای سەر ڕووی مانگی ناردەوە، کە زەوییەکی نەرمتری پیشان دەدا لەوەی کە لونا ٩ بینیبومان، یەکێک لە دوو کامێراکە شکستی هێنا، بەڵام ئەمە کوالیتی وێنەکانی کەم نەکردەوە.
دوای ئەرکێکی تەواو سەرکەوتوو، پەیوەندی لە کاتژمێر ٠٦:١٣ UTC لە ٢٨ی کانوونی دووەمی ١٩٦٦ کەشتیە ئاسمانییەکەمان لەدەستچوو کاتێک پاترییەکانی ناوی تەواو بوون.
سەرچاوە
دەستکاری- ^ «سدیقی، ئاسیف (٢٠١٨). لە دەرەوەی زەوی: مێژووی گەڕان بەدوای بۆشایی قووڵ،» (PDF).
- ^ ئولیڤی، پائۆلۆ؛ هارلاند، دەیڤد م (٢٠٠٤). پێشەنگەکانی مرۆڤ و ڕووپێوی ڕۆبۆتەکانی گەڕان بەدوای مانگدا. سپرینگەر. ل. ٧٦.
- ^ «"بە قووڵی». لە ڕەسەنەکە لە ١٨ی ئابی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە.
{{cite web}}: دەقی «لونا ١٣". گەڕان بەدوای کۆمەڵەی خۆری- ناسا.» چاوپۆشیی لێ کرا (یارمەتی)
بەستەری دەرەکی
دەستکاری- وێنەی مانگ لەلایەن سۆڤیەتەوە
- فڕۆکەی لونا ١٣ وێنەی مانگ دەنێرێت (ڕاپۆرتێکی هەواڵی ئەرشیڤکراو لە بەرواری ٢٦ی کانوونی دووەمی ١٩٦٦)
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە لونا ١٣ تێدایە. |