فرانسوا میتێران

فرانسوا میتێران (ماوەی ژیان:٢٦ تشرینی یەکەمی ساڵی ١٩١٦ تاکوو ٨ی کانوونی دووەمی ١٩٩٦ لە پاریس) سیاسەتمەدارێکی فەرەنسی بووە و دووجار پۆستی سەرۆککۆماری فەرەنسای گرتۆتە دەست لەنێوان ساڵانی ١٩٨١ بۆ ١٩٩٥ و ئەمینداری گشتی حیزبی ھاوپەیمانی فەرەنسا بووە، فرنسوا میتیران وێژە و یاسای لەپاریس خوێندووە و لەقوتابخانەی ئازاد بۆ زانستە سیاسیەکانی تەواوکردووە و وەکو خۆبەش چۆتە نێو بزوتنەوەی کۆلۆنێڵ لارۆک بۆ گەنجان کە بانگەشەی بۆ بەھێزکردنی دەسەڵاتی جێبەجێکار کردووە و بزوتنەوەیەکی ڕاستڕەو بووە. لەسەرەتای ھەڵگیرساندنی شەڕی جیھانیی دووەمدا و لەدوای شکستھێنانی فەڕەنسا فرنسوا میتران دەستگیرکراوە و خراوەتە زیندانێکی ئەڵمانیەوە، لە ساڵی ١٩٤١ لەزیندان ھەڵھاتووە و لەفیشی سەر بە دەوڵەتی فەرەنسا وەکو سەرۆکی بەشی ڕاگەیاندن لە کۆمسیۆنی دامەزراندی زیندانانی پێشووی جەنگ کاری کردووە و لەلایەن گرانی فیلیب بیتان بووە و لەدوای ئەوەی نیشانەی فرانسیکی وەرگرتووە کە تەنھا دەدرا بە دڵسۆزترین لایەنگرانی فیلیب بیتان چۆتە نێو بەرەی بەرگریەوە و دواتر ڕۆشووە بۆ لەندەن و جەزائیر. فرنسوا میتران لە نێوان ساڵی ١٩٤٦ بۆ ساڵی ١٩٥٨، یانزە پۆستی وەزاری لە سەردەمی کۆماری چوارەمدا بەدەستھێناوە و لەساڵی ١٩٥٨ بۆتە ئۆپۆزسیۆن و لە ھەڵبژاردنەکانی ساڵی ١٩٦٥ ھەوڵی داوە ببێتە نوێنەری چەپڕەوەکان دژ بە دیگۆل و لەساڵی ١٩٧١ بۆتە سەرکردەی ئۆپۆزسیۆن و لەماوەی ١٠ ساڵدا دەسەڵاتی فەرەنسای گرتۆتە دەست. لە ساڵی ١٩٨١ فرنسوا میتێران وەکو سەرۆککۆماری ھەڵبژێردراوە و بۆتە یەکەم سەرۆکی ھاوپەیمانی بۆ کۆماری پێنجەم و سزای لەسێدارەدانی لابردووە و بڕە پارەی مانگانەی بۆ ھاوڵاتیان زیاد کردووە و کۆمەڵێک خاڵی دیکەی جێبەجێکردووە کە گشتی لەبەرژەوەندی میلەتی فەرەنسادابووە.

فرانسوا میتێران
لەدایکبوون	٢٦ی تشرینی یەکەمی ١٩١٦ Jarnac، فەڕەنسا
مردن	٨ی کانوونی دووەمی ١٩٩٦(١٩٩٦-٠١-٠٨) (٧٩ ساڵ ژیاوە) 7th arrondissement of Paris، فەڕەنسا
ناوی کاتی لەدایکبوون	François Marie Adrien Maurice Mitterrand
ھۆی مەرگ	شێرپەنجەی پرۆستات
شوێنی ناشتن	Jarnac
باوک	Joseph Mitterrand
دایک	Yvonne Lorrain
خوشک و برا	Jacques Mitterrand، Robert Mitterrand، Marie-Josèphe Mitterrand
ھاوسەر	دانیێل میتێران
هاوژین (بێ هاوسەرگیری)	Anne Pingeot
منداڵ	Jean-Christophe Mitterrand، Gilbert Mitterrand، Mazarine Pingeot، Hravn Forsne
خێزان	Mitterrand family
زمانەکانی ئاخاوتن	زمانی فەڕەنسی
زمانی نووسین	زمانی فەڕەنسی
پیشە	سیاسەتوان، پارێزەر، ڕۆژنامەوان
بواری کار	سیاسەت
پەروەردە	Paris Law Faculty، Sciences Po
شوێنی کار	پاریس
ئەندامی حیزبی	Democratic and Socialist Union of the Resistance، Socialist Party، Federation of the Democratic and Socialist Left، Convention of Republican Institutions
کاندید لە ھەڵبژاردنی	1965 French presidential election، 1988 French presidential election، 1974 French presidential election، 1981 French presidential election
ئایین	نەزانینخوازی، کاسۆلیکی
باری تەندرووستی	شێرپەنجە
بەشداربووە لە	WWII Axis collaboration in France
ناکۆکی	شەڕی جەزائیر، جەنگی جیھانیی دووەم
شاکارەکان	Grand Louvre، Louvre Pyramid
ئەرشیڤەکان لە	Archives nationales، Fondation Jean-Jaurès، François Mitterrand institute
ئەندامی	Academy of Morvan
خاوەنی	Baltique
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

فرانسوا میتێران ٢١ەمین سەرۆککۆماری فەڕەنسا

سەرچاوە

• ویکیپیدیای عەرەبی