دلیجان
دلیجان (بە ئەرمەنی: Դիլիջան) کۆمەڵگەیەکی شارۆچکە و شارەوانییە لە پارێزگای تاڤوش لە ئەرمینیا. شارۆچکەکە یەکێکە لە گرنگترین ھاوینەھەواری ئەرمینیا، دەکەوێتە ناو پارکە نەتەوەیییەکەی دلیجان. شارۆچکە دارستانییەکە شوێنی چەندین ھونەرمەند و ئاوازدانەر و سینەماکاری ئەرمەنییە و ھەندێک تەلارسازی نەریتی ئەرمەنی تێدایە. زۆرجار ئەم شارۆچکەیە لەلایەن خەڵکی ناوچەکەوە بە سویسری ئەرمەنی یان سویسری بچووک ناودەبرێت.
| دلیجان | |
|---|---|
| بە ئەرمەنی: Դիլիջան | |
 | |
| ناو بە زمانی فەرمی | Դիլիջան |
| زمانی فەرمی | زمانی ئەرمەنی |
| وڵات | ئەرمەنستان |
| پایتەختی | Q18406700 |
| دابەشکاریی کارگێڕی | پارێزگای تاڤوش، کۆماری سۆسیالیستی سۆڤیەتی ئەرمەنستان، پارێزگای ئێریڤان |
| ناوچەی کاتی | UTC+04:00 |
| پۆتانی شوێن | ٤٠°٤٤′٢٧″N ٤٤°٥١′٤٧″E |
| دانیشتووان | ١٦٬٦٠٠ |
| بەرزی لە ئاستی دەریا | ١٬٥٠٠±١ مەتر |
| خوشکەشارەکان | دێلیجان، Roman، Pyatigorsk |
| ڕووبەر | ١٣ کیلۆمەتر چوارگۆشە |
| وێبگە | http://www.dilijan.am/ |
| شوێنەوارەکان | Cultural heritage monuments in Dilijan, Tavush |
| کۆدی تابلۆی ئۆتۆمۆبیل | 57 |
 | |
شەقامی شارەمبیان لە ناوەندی شار، وەک دڵی شارۆچکە کۆنەکەی دیلیجان پارێزراوە و پارێزگاری لێ کراوە، تەواو بە وەرشەی پیشەسازی و گەلەری و مۆزەخانەیەک. ڕۆیشتن بە پێ، پاسکیل سواری شاخ و پیکنیک چالاکییە وەرزشییە بەناوبانگەکانن. ژمارەی دانیشتووانی دیلیجان بەپێی سەرژمێریی ساڵی ٢٠١١ ١٧٧١٢ کەسە[١] لە ئێستادا دیلیجان خێراترین نیشتەجێبوونی شارە لە ئەرمینیا کە گەشە دەکات.[٢]
دیمۆگرافی
دەستکاری
زۆربەی دانیشتووانی دلیجان ئەرمەنییە نەتەوەیییەکانن کە سەر بە کەنیسەی نێردراوی ئەرمەنین، لەژێر دەسەڵاتی ئەپستۆریای تاڤوش کە بنکەکەی لە ئیجەڤانە. ھەروەھا کۆمەڵگەیەکی بچووکی ڕووسەکان ھەیە کە مەسیحی ڕۆحین کە بە مۆلۆکان ناسراون.
بەپێی سەرژمێریی ساڵی ٢٠١١ ژمارەی دانیشتووانی دلیجان ١٧٧١٢ کەسە،[١] لەکاتێکدا کە لە سەرژمێری ساڵی ١٩٨٩دا ڕاپۆرت کراوە، ٢٣٧٠٠ کەس بووە. لە ئێستادا ژمارەی دانیشتووانی شارۆچکەکە بە نزیکەیی ١٦٦٠٠ کەسە بەپێی خەمڵاندنی فەرمی ساڵی ٢٠١٦.
لێرەدا ھێڵی کاتی دانیشتووانی شاری دیلیجان لە ساڵی ١٩٧٦ەوە دەخەینە ڕوو:
| ساڵ | ١٩٧٦ | ١٩٨٩ | ٢٠٠١ | ٢٠١١ | ٢٠١٦ |
|---|---|---|---|---|---|
| دانیشتووان | ٢٤٬٠٥٦ | ٣٠٬٤٣٣ | ١٦٬٢٠٢ | ١٧٬٧١٢ | ١٦٬٦٠٠ |
دلیجان بینای کڵێسای نییە، و خزمەتگوزارییەکانی کڵێسا لە باڵەخانەیەک لە ناو کۆمەڵگەی دیلیجانی کۆنی توفێنکی بەڕێوەدەچێت. کڵێسای مۆنۆمێنتی شارۆچکەکە لە ئێستادا لە نیسانی ٢٠١٦ەوە لە قۆناغی دروستکردندایە.[٣]
خوێندن
دەستکاریتا ساڵی ٢٠٠٩، شاری دلیجان ٥ قوتابخانەی پەروەردەی گشتی و ٦ باخچەی منداڵانی ھەبووە کە بە ڕێککەوت ٢٢٥٠ خوێندکار و ٣٥٠ منداڵی تێدابوو. ھەروەھا ئەکادیمیایەکی مۆسیقا و ئەکادیمیایەکی دیکە بۆ ھونەر لە شارۆچکەکەدا کاردەکەن.
دیلیجان لقێکی کارپێکردنی ئەکادیمیای ھونەرە جوانەکانی ویلایەتی یەریڤانی ھەیە. ھەروەھا سێ کۆلێژی ناوەندی بۆ پزیشکی و ھونەر و پیشەسازی لە شارۆچکەکەدا کاردەکەن. بە تێچووی ٨٠ ملیۆن دۆلاری ئەمریکی، سەنتەری پەروەردەیی بانکی ناوەندیی ئەرمەنستان لە ساڵی ٢٠١٣ لە شاری دلیجان کرایەوە، نزیکەی ١٥٠ کارمەندی بانکی ناوەندی لەگەڵ خێزانەکانیان لە ھەنگاوی گۆڕینی شارۆچکەکە بۆ شارۆچکەیەکی ناوچەیی لە یەریڤانەوە ڕوویان لە دیلیجان کرد ناوەندی دارایی.[٤]
لە ساڵی ٢٠١٤ کۆلێژی جیھانی یەکگرتووی دلیجان کە بەشێکە لە بزووتنەوەی پەروەردەیی جیھانی کۆلێژەکانی جیھانی یەکگرتوو، لە شارۆچکەکەدا کرایەوە.[٥] دروستکردنی قوتابخانەی ناوەندی دیلیجان لە ساڵی ٢٠١٣ لەلایەن دامەزراوەی پەروەردەیی ئەیب بە ھاوکاری بانکی ناوەندیی ئەرمەنستان دەستیپێکرد.[٦] لە پاییزی ٢٠١٥دا، قوتابخانەی تازە دروستکراوی پێشکەوتوو بە فەرمی کرایەوە.[٧]
لە ساڵی ٢٠١٧ کۆلێژی سەربازی مۆنتی مێلکۆنی لە وەزارەتی بەرگری ئەرمینیا لە یەریڤانی پایتەختەوە گواسترایەوە بۆ دلیجان.[٨]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ ئ ا Statistical Committee of Armenia. «The results of the 2011 Population Census of Armenia» (PDF).
- ^ «Dilijan central school is open». لە ڕەسەنەکە لە ١٦ی تەممووزی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٩ی ئەیلوولی ٢٠١٥ ھێنراوە.
- ^ «Dilijan church project gets under way». لە ڕەسەنەکە لە ٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٧ ھێنراوە.
- ^ Construction of financial center in Dilijan to be completed in 2013
- ^ «UWCD – Home». dilijanschool.org. لە ڕەسەنەکە لە ٢٢ی تەممووزی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٢ ھێنراوە.
- ^ Dilijan Central School
- ^ Dilijan Central School officially opens
- ^ Մոնթե Մելքոնյանի անվան վարժարանը տեղափոխվում է Դիլիջան
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە دلیجان تێدایە. |