خوداوەندی

خوداوەند (یان خوداوەند) بوونێکی سەروو سروشتی، ناماددی، سەروو سروشتییە کە مرۆڤ ڕێزی لێدەگرێت و دەیپەرستێت،مەسەلەی جیاوازی نێوان ئایینە جیاوازەکانە.

سورەتی ئیخلاس کە سیفاتەکانی یەکتاپەرستی لە ئیسلامدا لەخۆدەگرێت

زمان

لە لیسان ئەلعەرەب (خوداوەند)دا هات کە خوداوەند خودایە، و هەموو شتێک کە جگە لە ئەو دەپەرسترێت خوداوەندێکە لەگەڵ وەرگرەکەیدا، و هەموویان خودان. هەموو شتێک کە مرۆڤ دەیپەرستێت پێی دەوترێت خودا، وەک موسا لە سورەت تەها ئایەتی ٩٧دا بە سامریەکەی وتووە سەبارەت بەو گوێدرێژەی کە بەنی ئیسرائیل دەیانپەرستن: وَانظُرْ إِلَى إِلَهِكَ الَّذِي ظَلْتَ عَلَيْهِ عَاكِفًا لَّنُحَرِّقَنَّهُ ثُمَّ لَنَنسِفَنَّهُ فِي الْيَمِّ نَسْفًا سورەتی طه:97 گوێدرێژ خودایە بۆ سامری چونکە دەیپەرستێت. وشەی (خوداوەند) بە شێوەی گشتی ئاماژە نیە بۆ خودای تاک و تەنها، بەڵکو ئاماژەیە بۆ هەموو ئەو شتانەی کە دەپەرسترێن.

بیرو باوه‌ڕه‌ ئاینیه‌كان

خودا بەپێی بیروباوەڕی ئایینی شێوەی جیاواز وەردەگرێت، لە زۆرێک لە بیروباوەڕە سەرەتاییەکان و ئایینە بتپەرستەکاندا، خودا شێوەی مرۆڤێک، ئاژەڵێک، یان ڕەنگە شتە بێ گیانییەکان وەردەگرێت، بەڵام زۆرێک لە ئایینەکان بە تایبەت ئایینە یەکتاپەرستەکان ئەم بەرجەستەکردنە بە جۆرێک لە کوفر دەزانن، خودا زۆرجار نەمرە و نامرێت، خوداش زۆرجار خاوەنی کەسایەتی و هۆشیاری و وەدیهاتنە، ئەو کەسەیە کە کاروباری گەردوون و بەندەکان ئاراستە دەکات و ئەو کەسەیە کە مرۆڤەکان بۆ یارمەتی و هاوکاری ڕوویان تێدەکات.

ئەفسانەی یۆنانی

لە ئەفسانەی یۆنانیدا، خوداوەندەکان زیاتر لە مرۆڤ دەچن، بەو پێیەی خاوەنی هەستن و هەستەکانیان وەک مرۆڤە.،گوناه دەکەن و خراپەکاری دەکەن و خۆشیان دەوێت، دەپەرستن، هاوسەرگیری دەکەن، لەدایک دەبن، دەمرن، وە وەک مرۆڤ لە یەکتر توڕە دەبن و زۆرجار توڕەیی لەگەڵ یەکتر تووشی سزادانیان دەکات لە شێوەی کارەساتێکی سروشتی وەک زریان و ڕەشەبا و باران و مانگگیراندا دەبێت.

جگە لە سروشت، خودا لە لەدایکبوونەوە تا مردن و تەنانەت دوای مردنیش کۆنترۆڵی ژیانی مرۆڤی هەیە.

ئایینەکانی تر

ئایینەکانی تر وەک ئایینی ھیندوویزم و بودایی و فیرعەونی و زۆربەی ئایینە تاغوتەکان ئاماژە بەو خوداوەندە دەکەن کە دەسەڵاتی ڕەهای بەخشینی هەیە، واتە بەخشەری ژیان و بژێوی ژیانە.