بێریلیۆم

بیریلیۆم (بە ئینگلیزی: Beryllium) یەکێکە لە توخمە کیمیاییەکان هێماکەی (Be) و گەردیلە ژمارەکەی (٤)ە.

بۆرۆن → بیریلیۆم ← لیسیۆم - ↑ Be ↓ Mg 4Be خشتەی خولی
پیشاندان
کانزای سپی_ڕەساسی
تایبەتمەندییە گشتییەکان
ناو، ژمارە، ھێما	بیریلیۆم، 4، Be
پۆلێنکردنی توخم	کانزای ئەلکی زەمینی
کۆمەڵە، خول، خشتۆک	2، 2، s
گەردیلە بارستە	9.012182گ•مۆڵ−1
شێوگی ئەلیکترۆنی	1s2 2s2
ڕیزبوونی ئەلیکترۆنەکان بۆ ھەر بەرگێک	2, 2 (وێنە)
سیفاتە فیزیاییەکان
دۆخ	ڕەق
چڕی (لە پلەی گەرمی ژوور)	1.85 گ•سم−3
چڕی شل لە قۆناغی توانەوە	1.690 گ•سم−3
قۆناغی توانەوە	1560 ک، 1287 °س، 2349 °ف
قۆناغی کوڵان	2742 ک، 2469 °س، 4476 °ف
پلەی گەرمای توانەوە	12.2 کیلۆجول•مۆڵ−1
حرارة التبخر	297 کیلۆجول•مۆڵ−1
السعة الحرارية	(25 °س) 16.443 جول•مۆڵ−1•کێلڤن−1
پەستانی ھەڵم
P (پاسکاڵ) 1 10 100 1 کیلۆ 10 کیلۆ 100 کیلۆ لە T (کێلڤن) 1462 1608 1791 2023 2327 2742
سیفاتە ئەتۆمییەکان
أرقام الأكسدة	2, 1 (أكسيده مذبذب)
کارۆ سالیبێتی	1.57 (پێوەری بۆلینگ)
وزەکانی ئایۆناندن	یەکەم: 899.5 کیلۆجول•مۆڵ−1
	دووەم: 1757.1 کیلۆجول•مۆڵ−1
	سێیەم: 14848.7 کیلۆجول•مۆڵ−1
نیوە تیرەی گەردیلەیی	105 بیکۆمەتر
نیوە تیرەی گەردیلەیی (ژمارەیی)	112 بیکۆمەتر
نیوە تیرەی گەردیلە ھاوبەشی	3±96 بیکۆمەتر
نیوە تیرەی ڤان دێر والز	153 بیکۆمەتر
تایبەتمەندییەکانی تر
پێکھاتەی کریستاڵی	شێوازی کریستاڵی شەشگۆشە
باری موگناتیسی	دایا موگناتیس
بەرگری کارەبایی	36 نانۆأوم•متر (20 °س)
گەیاندنی گەرمی	200 واط•متر−1•كلفن−1 (300 کێلڤن)
بڵاوبوونەوەی گەرمی	11.3 میکرۆمەتر•مەتر−1•کێلڤن−1 (25 °س)
خێرایی دەنگ (سلك رفيع)	(پلەی گەرمای ژوور) 12870 مەتر•چرکە−1
ھاوبەشی یۆنگ	287 گێگاپاسکاڵ
ھاوبەشی شێئر	132 گێگاپاسکاڵ
ھاوبەشی قەبارە	130 گێگاپاسکاڵ
ڕێژەی پۆیسۆن	0.032
ڕەقی مۆس	5.5
ڕەقی ڤیکەرز	1670 مێگاپاسکاڵ
ڕەقی برینێل	600 مێگاپاسکاڵ
ژمارەی تۆمارکردن	7440-41-7
نەگۆڕترین ھاوتاکان
وتاری سەرەکی: ھاوتای بیریلیۆم
ھاوتاکان بوونی لە سروشت نیوە تەمەن جۆری تیشک ھێزی تیشک (مێگا ئەلیکترۆن ڤۆڵت) بەرھەمی تیشک 7Be دەگمەن 53.12 يوم ε 0.862 7Li γ 0.477 - 9Be 100% 9Be هاوتای نەگۆڕە لەگەڵ 5 نیوترۆن 10Be دەگمەن 1.36×106 سنة β− 0.556 10B