بانکی ئیسلامی
بانکی ئیسلامی، دارایی ئیسلامی (بە بە عەرەبی: مصرفية إسلامية) ، یان دارایی گونجاو بە شەریعەت[١] چالاکی بانکی یان داراییە کە پەیوەست و هاوهەماهەنگە بە شەریعەتی ئیسلامی ( یاسای ئیسلامی). هەندێک لە شێوازەکانی بانکی ئیسلامی دارایی بریتین لە موزارەبە (بەشداریی قازانج و گرتنەخۆی زیان) ، وادییە (گەنجیە) ، موشارەکە (هاوبەشیکردن) ، مورابەحە (تێچەڵی تێچوو) ، و ئیجارە (بە کرێ).
شەریعەتی ئیسلامی ڕیبا یان سووخواردنی قەدەغە کردووە، کە پێناسە دەکرێت وەک هەر بڕە زیادکردنێک یان قازانجێک لەسەر هەموو قەرزەکانی پارە (هەرچەندە هەندێک لە موسڵمانان ناکۆکیان لەسەر ئەوە هەیە، بەڵام بە گشتی زانا و شارەزایانی ئیسلام قازانج بە ڕیبا دەبینن).[٢][٣] جگە لەوەش وەبەرهێنان لە کۆمپانیاکان کە کاڵا یان خزمەتگوزاری پێشکەش دەکەن کە بە پێچەوانەی بنەماکانی ئیسلامییە (بۆ نمونە گۆشتی بەراز یان کحولی) بە حەرام دادەنرێت (" گوناح و قەدەغەیە").
لە مێژوودا، ئەم قەدەغانە بە ئاستێکی جیاواز لە کۆمەڵگا و وڵاتانی ئیسلامی جێبەجێ کراون بۆ ڕێگریکردن لە کردارە نا ئیسلامییەکان. لە کۆتاییەکانی سەدەی بیستەمدا، وەک بەشێک لە زیندووکردنەوەی ناسنامەی ئیسلامی، ژمارەیەک بانکی ئیسلامی ڕێککەوتوون بۆ جێبەجێکردنی ئەم بنەماکانە بۆ دامەزراوە بازرگانییە تایبەتەکان یان نیمچە تایبەتەکان لە ناو کۆمەڵگەی ئیسلامیدا.[٤][٥][٦] دواتر ژمارە و قەبارەیان زیادی کرد، بۆیە لە ساڵی ٢٠٠٩، زیاتر لە ٣٠٠ بانک و ٢٥٠ سندوقی هاوبەش لە سەرانسەری جیهاندا پەیڕەوی بنەماکانی ئیسلامییان دەکرد. لە ساڵی ٢٠١٤دا، نزیکەی ٢ تریلیۆن دۆلار پەیڕەوی بنەماکانی شەریعەتیان دەکرد.[٧][٨] دامەزراوە داراییە پابەندەکان بە شەریعەت نوێنەرایەتی نزیکەی ١٪ی کۆی سەرمایەکانی جیهان دەکەن، کە لە وڵاتانی ئەنجومەنی هاوکاری کەنداو (خەلیج)، پاکستان، ئێران و مالیزیا پێکدێت.[٩][١٠] هەرچەندە بانکی ئیسلامی هێشتا تەنها بەشێک لە سەرمایەی بانکی موسوڵمانان پێکدەهێنێت، بەڵام لە سەرەتای دامەزراندنیەوە خێراتر گەشەی کردووە لە سەرمایەکانی بانکی بە گشتی، و پێشبینی دەکرێت بەردەوام بێت لە ئەنجامدانی ئەو کارە.[١١][٨][١٢]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ Khan, Ajaz A., Sharia Compliant finance| halalmonk.com
- ^ Khan 2013, pp. 216-226.
- ^ Farooq 2005, pp. 3–6.
- ^ Usmani, Introduction to Islamic Finance, 1998: p. 6
- ^ Rammal، Hussain Gulzar (23 August 2007). «Awareness of Islamic banking products among Muslims: The case of Australia». Journal of Financial Services Marketing. 12 (1): 65–74. doi:10.1057/palgrave.fsm.4760060. SSRN 1854427.
{{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|date=(یارمەتی) - ^ Saeed, A. (1996). "Islamic Banking and Interest: A Study of the Prohibition of Riba and its Contemporary Interpretation". Leiden, Netherlands: E. J. Brill.
- ^ «Sharia calling». The Economist. 12 November 2009.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|date=(یارمەتی) - ^ ئ ا «Islamic finance: Big interest, no interest». The Economist. The Economist Newspaper Limited. 13 September 2014. لە 15 September 2014 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی) - ^ Mohammed، Naveed (27 December 2014). «The Size of the Islamic Finance Market». Islamic Finance.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|date=(یارمەتی) - ^ Towe، Christopher (April 2015). Islamic Finance: Opportunities, Challenges, and Policy Options. IMF. p. 11. لە 13 July 2016 ھێنراوە.
{{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=(یارمەتی) - ^ Yueh، Linda (18 July 2014). «Islamic banking: Growing fast but can it be more than a niche market?». BBC News. لە 14 April 2015 ھێنراوە.
Even in countries where Islamic banking has a strong foothold, such as the Gulf states and in South East Asia, its share rarely accounts for more than one third of the market. In Indonesia, the world's most populous Muslim country, Islamic banking currently has less than 5% market share.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=و|date=(یارمەتی) - ^ Warde, Islamic finance in the global economy, 2000: p. 21
