ئەکبەر شای دووەم
ئەکبەری دووەم یان ئەکبەر شای دووەم پاشای گورکانەکانی ھیندستان بوو. کوڕی شا عەلامی دووەم و باوکی بەھادور شای دووەم بووە.[١]
| اکبر دوم | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| ئیمپراتۆر گۆرکانی | |||||
 | |||||
| ١٨ پاشا گورکانی. | |||||
| فەرمانڕەوایی | ١٩ی تشرینی دووەمی ١٨٠٦–٢٨ی ئەیلوولی ١٨٣٧ | ||||
| تاج لەسەر نان | ١٩ی تشرینی دووەمی ١٨٠٦ لە لال قەڵا، دەلھی. | ||||
| پێشوو | شا عەلامی دووەم | ||||
| جێگر | بەھادور شای دووەم | ||||
| منداڵ(ەکان) | ١٤ کوڕ لەوانە بەھادور شای دووەم میرزا جەھانگیر میرزا جەھان شا میرزا بابەر میرزا سەلیم شا میرزا نازم شا میرزا شا خوسرەو و ٨ کچ | ||||
| |||||
| خێزان | شانشینی تیمور | ||||
| باوک | شا عەلامی دووەم | ||||
| دایک | قودسیا بەگم (سێیەم ھاوسەری عەلام شای دووەم) | ||||
| لەدایکبوون | ٢٢ی نیسانی ١٧٦٠ | ||||
| مردن | ٢٨ی ئەیلوولی ١٨٣٧ (٧٧ ساڵ ژیاوە) دەلھی | ||||
| ناشتن | مێھروالی، دەلھی. | ||||
| ئایین | ئیسلام | ||||
حوکمڕانی دەستکاری
ئیمپراتۆر ئەکبەری دووەم سەرۆکایەتی ئیمپراتۆریەتێکی گەورەی دەکرد بەڵام لە ڕاستیدا تەنھا لە قەڵای سوور لە دەھلی سنووردار بوو. ژیانی کولتووری دەھلی بە گشتی لە سەردەمی ئەودا گەشەسەند. بەڵام ھەڵوێستی بەرامبەر بە بەرپرسانی کۆمپانیای ڕۆژھەڵاتی ھیندستان، بە تایبەت لۆرد ھاستینگس، کە ڕەتیکردەوە ئامادەبووانێک بە مەرجەکانی تر بدات جگە لە مەرجەکانی ژێردەستە و سەروەر، ھەرچەندە بۆ ئەو ڕێزدار بوو، تادێت ئینگلیزەکانی بێزار دەکرد، کە تەنھا وەک خانەنشینێکی خۆیان سەیریان دەکرد. بۆیە ئینگلیزەکان دەسەڵاتی نازناوی خۆیان بۆ 'پاشا دەھلی' لە ساڵی ١٨٣٥ کەمکردەوە و کۆمپانیای ڕۆژھەڵاتی ھیندستان وازی لە مامەڵەکردن ھێنا وەک تەنھا لیوای ئیمپراتۆریەتی موغەکان وەک چۆن لە ساڵی ١٨٠٣ تا ١٨٣٥ کردیان. لە ھەمان کاتدا دەقی فارسییان بە دەقی ئینگلیزی لەسەر کۆمپانیاکە گۆڕی دراوەکان، کە چیتر ناوی ئیمپراتۆریان لەسەر نەبوو.
ئینگلیزەکان ھانی نەوابی عود و نیزامی حەیدەرابادیان دا کە نازناوی شاھانە وەربگرن بۆ ئەوەی زیاتر پێگە و کاریگەریی ئیمپراتۆر کەم بکەنەوە. لەبەر ڕێزگرتن، نیزام نەیکرد، بەڵام نەوابی عەواد ئەو کارەی کرد. ھەروەھا بەوە ناسراوە کە نازناوی نەوابی بە نەوابی تۆنک و نەوابی جاورا بەخشیوە.
ئەکبەری دووەم ڕیفۆرمخوازی بەنگالی ڕام موھان ڕۆی دەستنیشان کرد، بۆ ئەوەی تانە لە مامەڵەی لەگەڵ کۆمپانیای ڕۆژھەڵاتی ھیندستان بدات، نازناوی ڕاجای پێبەخشی. پاشان ڕام موھان ڕۆی سەردانی ئینگلتەرای کرد، وەک نوێنەری موغەکان لە دادگای سانت جەیمس. ڕام موھان ڕۆی بەناوی فەرمانڕەوای موغەکانەوە یادگاریەکی باشی پێشکەش کرد، بەڵام بێ سوود بوو.
گۆڕی ئەکبەری دووەم لەناو گەمارۆیەکی مەڕمەڕیدا کەوتووە کە ھاوتەریبە بە مزگەوتی مۆتی لە نزیک دەرگای پیرۆزی سۆفی سەدەی ١٣، قوتبەدین بەختیار کاکی لە مێھراولی، دەلھی. ھەروەھا ئیمپراتۆرەکانی موغەکان بەھادور شای یەکەم، (شا عەلامی یەکەم) و شا عەلامی دووەم لێرە بە خاک سپێردراون.[٢]
-
ئەکبەری دووەم کە ئامادەبووان لەسەر تەختی تاووس بەڕێوەدەبات. -
دراوی ڕوپیەی زیوینی ئەکبەری دووەم. -
ئەکبەر شای دووەم لە کاروانێکی گەورەدا سواری فیلێک دەبێت ساڵی ١٨٣٥ -
ئەکبەر شای دووەم و چوار کوڕەکەی -
سوارە لە دوربار کاروانی ئیمپراتۆری موغەکان ئەکبەری دووەم -
ئاڵاھەڵگرانی سوار لە کاروانی ئەکبەری دووەمدا
سەرچاوەکان دەستکاری
- ^ Jatindra Kumar Majumdar, ed. (1939). Raja Rammohun Roy and the Last Moghuls: A Selection from Official Records, 1803-1859. Art Press. pp. xxxiii. ISBN 9788170410645.
- ^ Dadlani, Chanchal B. (2018). From stone to paper: architecture as history in the late Mughal Empire. New Haven [CT]. p. 63. ISBN 978-0-300-23317-9. OCLC 1024165136.
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ئەکبەر شای دووەم تێدایە. |