ھەوڵی تیرۆرکردن عەلی خامنەیی

ھەوڵی تیرۆرکردنی ئایەتوڵڵا خامنەیی لە ٢٧ی حوزەیرانی ١٩٨١ ڕوویدا، کاتێک لە نوێژی مزگەوتی ئەبووزەردا وتارەکەی پێشکەش دەکرد بە سەختی بریندار بوون، پەردەی دەنگی و سییەکانی و ژمارەیەک خوێنبەر و دەمارەکانی دەستی ڕاستی بڕا و دەستی بە تەواوی ئیفلیج بوو.

ھەوڵی تیرۆرکردن عەلی خامنەیی
وڵات	ئێران
جێ	Abuzar Mosque (Tehran)
کاتی ڕوودان	٢٧ی حوزەیرانی ١٩٨١
قوربانی	عەلی خامنەیی
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

پێشینە

دوای گەڕانەوەی ئایەتوڵڵا خوومەینی لە ئاوارەیی بۆ ئێران کە بووە ھۆی سەرکەوتنی شۆڕشی ئیسلامی لە ئێران لە ١٩٧٩ی زایینی، بەشێک لە گرووپ و بزووتنەوەکانی دژایەتی شۆڕش و بنەماکانی چالاکیی تێکدەرانەیان بەرانبەر شۆڕش ئەنجامدا و گرنگترین و دیارترین کەسایەتییەکانیان تیرۆر کرد. تەقینەوە و پێکدادانی چەکداری جیا جیا و ئامادەکارییەکان بۆ ئەنجامدانی تیرۆری بەرفراوان لە سەرەتای ١٩ی حوزەیرانی ١٩٨١ دەستی پێکرد. لە ٢٢ی حوزەیرانی ساڵی ١٩٨١ بۆمبێک لە ھۆڵی وێستگەی شەمەندەفەرەکەدا تەقییەوە کاتێک خەڵکی سواری شەمەندەفەرەکە و دادەبەزین و بەھۆیەوە ۷ کەس گیانیان لەدەستدا و زیاتر لە ٥٠ کەسیش برینداربوون. ڕۆژی دواتر، ٢٣ی حویزەیرانی ١٩٨١، لە سایەی زیرەکی ھاووڵاتییانەوە بۆمبێکی بەھێز لە تەنیشت پەیمانگایەکی تەکنیکی کچان لە تاران دۆزرایەوە و ھەڵوەشێنرایەوە. لە ڕاستیدا پڕۆسەی تەسفییەکردنی بەرپرسانی باڵای ڕێبازی خوومەینی لە لایەن ڕێکخراوی موجاھدینی خەلقەوە دەستی پێکرد لە ٢٦ی حوزەیرانی ١٩٨١ بە تەقینەوەی بۆمبێک کە لە ئامێرێکی تۆمارکردندا لەسەر ئەو سەکۆیەی کە ئایەتوڵڵا لە پشتییەوە دانرابوو لە مزگەوتی ئەبووزەر لە تاران کاتێک وتاری دەدا. لەنێو ئەو ھەوڵانەدا تەقینەوەکەی ھەفت تیر بوو کە لە بارەگای حیزبی کۆماری ئیسلامی لە تاران ڕوویدا و بووە ھۆی گیانلەدەستدانی ٧٣ بەرپرسی حیزبی کۆماری ئیسلامی لە نێویاندا ئایەتوڵڵا محەممەد بێھشتی سەرۆکی دادوەری حیزبی کۆماری ئیسلامی. لە ڕووداوێکی دیکەدا، کە لە ٣٠ی ئابی ١٩٨١ ڕوویدا، سەرۆککۆمار محەممەد عەلی ڕەجایی، سەرۆکوەزیران محەممەد جەواد باھنەر و سێ کەسی دیکە دوای تەقینەوەی جانتایەک لە ھۆڵی کۆنفڕانسەکانی ئەنجومەنی باڵای بەرگریی ئێران لەلایەن چالاکوانێکی موجاھیدین.

ھەروەھا لە سەرەتای ساڵی ١٩٨٠ موجاھیدینی خەلق ھەوڵی تیرۆرکردنی زیاتر لە ٧٠ پیاوی ئایینی و سیاسی ئێرانی دا. تیرۆرەکان بەردەوام بوون و گرنگترین کەسایەتییەکانی کودەتای ئیسلامییان کردە ئامانج تا ئەو کاتەی نۆرەی عەلی خامنەیی ھات کە ئیمامی ھەینی تاران و نوێنەری ئایەتوڵڵا خوومەینی لەو کاتەدا لە ئەنجومەنی باڵای بەرگریی نەتەوەیی. .

ڕووداوەکە

دوای پێنج ڕۆژ لە دەرکردنی بەنی سەدر، ھەواڵی ئەو ڕۆژە تایبەت بوو بە شەڕی ئێران و عێراق و یاخیبوونی بزووتنەوەی موجاھدینی خەلق دوای ڕاگەیاندنی شەڕی چەکداری لە ٢٧ی حوزەیرانی ١٩٨١. کاتێک عەلی خامنەیی لە ھێڵی پێشەوەی جەنگ گەڕایەوە و سەردانی ئایەتوڵڵا خوومەینی کرد، چووەتە مزگەوتی ئەبووزەر بۆ ئەوەی وتارێک پێشکەش بە نوێژخوێنانی ئەوێ بکات ھەروەھا بڕیار بوو ڕۆژی شەممە ئەنجام بدرێت. مزگەوتی ئەبووزەر دەکەوێتە باشووریترین گەڕەکی تاران کە پێشتر ئایەتوڵڵا خامنەیی دوای نوێژی نیوەڕۆ و پاشنیوەڕۆ لەم مزگەوتەدا ھەفتانە وتار و پرسیار و وەڵامی پێشکەش دەکرد. لەو کاتەدا خامنەیی نوێنەری ئایەتوڵڵا خوومەینی لە ئەنجومەنی باڵای بەرگریی نەتەوەیی و ھەروەھا پێش ھەینی تاران بوو. دوای ئەنجامدانی نوێژی نیوەڕۆ، ئایەتوڵڵا خامنەیی دەستی کرد بە وانە وتنەوە بۆ نوێژخوێنان، کە پرسیارەکانیان لەسەر کاغەزێک نووسی و بۆیان نارد.

دوای چەند خولەکێک شریتە تۆمارکەرەکە بە کاغەزەکانەوە لەسەر ئەو سەکۆ دارەی کە خامنەیی لە پشتییەوە وەستابوو بۆ پێشکەشکردنی وتارەکەی، لەلایەن ئەو گەنجەی کە دوگمەی تۆمارکردنی داگرتبوو، جێگیرکرا. دوای خولەکێک دەنگی بڵندگۆکان وەک فیکە بوو و لەناکاو شریتەکە تەقییەوە. ڕاپۆرتەکان باس لەوە دەکەن کە تەواوی بۆمبەکە نەتەقیوەتەوە، بەڵکو تەنھا بەشێکی تەقیوەتەوە.

سەرچاوەکان

بەشداربووانی ویکیپیدیا، «محاولة اغتيال علي خامنئي 1981»، ویکیپیدیای عەرەبی. سەردان لە ٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤.