گیتۆ
گیتۆ بەشێکە لە شارێک کە ئەندامانی گروپێکی کەمینە تێیدا دەژین، بە تایبەت لە ئەنجامی فشاری سیاسی، کۆمەڵایەتی، یاسایی، ژینگەیی یان ئابووری.[١] زۆرجار گێتۆکان بە هەژارتر لە ناوچەکانی تری شارەکە ناسراون. کۆمەڵگا گێتۆییەکان لە سەرانسەری جیهاندا هەن، هەریەکەیان ناو و پۆلێنکردن و گروپکردنی کەسانی خۆیان هەیە.
_Panorama.jpg)
ئەم زاراوەیە لە بنچینەدا لە دەورووبەری ساڵی ١٥١٦ بۆ گێتۆی ڤێنیز لە ڤێنیز لە ئیتاڵیا بەکارهاتووە، بۆ وەسفکردنی ئەو بەشەی شارەکە کە خەڵکی جولەکە ناچار بوون تێیدا بژین و لە کۆمەڵانی دیکە جیا کرابوونەوە. بەڵام ڕەنگە کۆمەڵگا سەرەتاییەکان بەجۆرێک لە جۆرەکان کۆمەڵەی گیتۆیان هەبووبێت؛ وشەکان کە لە مانادا لە گێتۆ دەچن بە زمانەکانی عیبری و ییدیش و ئیتاڵی و ژێرمانی و فەرەنسی کۆن و لاتینی دەردەکەون. لە کاتی هۆلۆکۆستدا زیاتر لە هەزار گێتۆی نازی دامەزران بۆ ڕاگرتنی دانیشتوانی جولەکەکان، بە ئامانجی بەکارهێنان و کوشتنی جولەکەکان وەک بەشێک لە چارەسەری کۆتایی . [٢] [٣]
زاراوەی گێتۆ لە ئەمریکادا مانایەکی قووڵی کەلتووری هەیە بە تایبەت لە چوارچێوەی جیاکاری و مافە مەدەنییەکان; بەم شێوەیە، لە وڵاتدا بە شێوەیەکی بەرفراوان بەکارهێنراوە بۆ ئاماژەدان بە گەڕەکە هەژارەکان. بەهەمان شێوە لە هەندێک وڵاتی ئەورووپی وەک ڕۆمانیا و سلۆڤینیا بەکاردێت بۆ ئاماژەدان بە گەڕەکە هەژارەکان. [٤]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «ghetto». Merriam-Webster. لە ٥ی تەممووزی ٢٠١٧ ھێنراوە.
- ^ Holocaust Encyclopedia (2014). «Ghettos. Key Facts». United States Holocaust Memorial Museum. لە ڕەسەنەکە لە ١٥ی ئابی ٢٠١٢ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٨ی ئەیلوولی ٢٠١٥ ھێنراوە – via Internet Archive.
- ^ "The Ghettos | About the Holocaust." Yad Vashem. Retrieved 19 July 2020.
- ^ Domonoske، Camila (٢٧ی نیسانی ٢٠١٤). «Segregated From Its History, How 'Ghetto' Lost Its Meaning». NPR.org (بە ئینگلیزی). لە ١٢ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە گیتۆ تێدایە. |
