کرۆنۆس (بە ئینگلیزی: Cronus) لە ئایین و میتۆلۆژیای یۆنانی، پێشەنگ و بچووکترین نەوەی یەکەمی تایتانیکەکان بوو، نەوەی خودایی گایای سەرەتایی (دایکی زەوی) و ئۆرانۆس (باوکی ئەسمان). باوکی بەزاند و لە سەردەمی زێڕینی ئەفسانەییدا حوکمڕانی کرد، تالەلایەن زیووسی کوڕی خۆیەوە بەزێندرا و لە تارتاروس زیندانی کرا؛ بەڵام بە گوێرەی ئەفلاتوون خوداوەندەکانی فۆرسیس و کرۆنۆسو ڕیا منداڵە گەورەکانی ئۆشنۆس و تێتیس بوون.[٣]

کۆۆنۆس
خوداوەندی بەهەشت
ئەندامی تایتانەکان
یۆنانی دێرینΚρόνος
پێشینەورانس
جێگرزیووس
نيشتگە
هەسارەکەیوان
چەکداس
جەنگەکانتیتانۆماکی
ئاژەڵەکانمار
هێمادانەوێڵە, داس, مەڵەغان
ڕۆژشەممە (هێمێرا کرۆنۆ)
خێزانەکانورانوس and گایا
خوشک و براکان
هاوسەرRhea
منداڵەکانHestia, Hades, Demeter, Poseidon, Hera, Zeus, Chiron, Typhon, Corybantes
‏هاوشێوەکان
هاوشێوەی ڕۆمانیکەیوان
هاوشێوەی سلاڤیRod, Рід, Род
میسڕی equivalentGeb
میزۆپۆتامیا equivalentNinurta,[١] Enlil[٢]

کرۆنۆس بەزۆری بە چەقۆ، مەڵەغان یان داس دیاری دەکرا، کە ئەو ئامێرە بوو کە بەکاری دەھێنا بۆ خەساندن و دەرکردنیئۆرانۆس، باوکی لە ئەتینای پایتەخت، لە دوازدەھەمین ڕۆژی مانگی ئەتیک لە ھێکاتۆمبایۆن، فێستیڤاڵێک بە ناوی کرۆنیا بۆ ڕێزلێنانلە کرۆنۆس بەڕێوەچوو بۆ ئاھەنگگێڕان بە بۆنەی دروێنەکردن، ئەمەش ئەوە پیشان دەدات کە، لە ئەنجامی پەیوەندییەکەی لەگەڵ سەردەمی زێڕینی فەزیلەتدار، کرۆنۆس بەردەوام بوو لە سەرۆکایەتیکردن وەک ئا پاترۆنی دروێنە. ھەروەھا کرۆنۆس لە سەردەمی دێریندا لەگەڵ خوداوەندی ڕۆمانی زوحەلدا ناسێندرا.

سەرچاوەکان دەستکاری

  1. ^ Iroku, Osita N. (2001). A Day in the Life of God (Paperback bw 5th Ed). Lulu.com. p. 79. ISBN 978-0-615-24194-4. In his capacity as a farmer-god, the Greeks equated Ninurta with their harvest-god Kronos, whom the Romans in turn identified with their fertility-god Saturn.
  2. ^ M.L. West, Hesiod Theogony (1966:18-31); G.S. Kirk, Myth: Its Meaning and Function in Ancient and Other Cultures –Berkeley and Los Angeles, 1970:214-20. (Through equation of Enlil with the Hittite Kumarbi).
  3. ^ Plato (1925) [نز. 360 BC]. Timaeus. Translated by Lamb, W.R.M. Cambridge, MA; London, UK: Harvard University Press; William Heinemann Ltd. 40e – via Perseus, Tufts University.See also Wikipedia article: Timaeus.