ڕۆبێرت کۆچاریان (بە ئەرمەنی: Ռոբերտ Սեդրակի Քոչարյան ; لەدایکبووی ٣١ی ئابی ١٩٥٤) سیاسەتمەدارێکی ئەرمەنییە. لە ساڵی ١٩٩٤ تا ١٩٩٧ سەرۆکی کۆماری قەرەباغ و لە ١٩٩٢ تا ١٩٩٤ سەرۆک وەزیرانی قەرەباغ بووە، لە نێوان ساڵانی ١٩٩٨ بۆ ٢٠٠٨ دووەم سەرۆکی ئەرمینیا بووە و لە ساڵی ١٩٩٧ تا ١٩٩٨ سەرۆک وەزیرانی ئەرمینیا بووە.

ڕۆبێرت کۆچاریان
بە ئەرمەنی: Քոչարյան Ռոբերտ Սեդրակի
لەدایکبوون (١٩٥٤-٠٨-٣١) ٣١ی ئابی ١٩٥٤ (تەمەن ٧٠ ساڵ)
Stepanakert، ئازەربایجان
ھاوسەربێلا کۆچاریان
منداڵLevon Kocharyan
زمانەکانی ئاخاوتنزمانی ئەرمەنی، زمانی ڕووسی، زمانی ئینگلیزی
پیشەسیاسەتوان، ئەندازیار
پۆستەکانسەرۆک کۆماری ئەرمەنستان، President of Artsakh، سەرۆک وەزیرانی ئەرمەنستان، Prime Minister of Artsakh، سەرۆک وەزیرانی ئەرمەنستان
پەروەردەNational Polytechnic University of Armenia
ئەندامی حیزبیبێ نرخ
کاندید لە ھەڵبژاردنی1998 Armenian presidential election، 2003 Armenian presidential election، 1996 Nagorno-Karabakh presidential election
نەژادئەرمەنییەکان
ئایینArmenian Apostolic Church
وێبگەhttps://robertkocharyan.am

کۆچاریان دوو جار بە سەرۆکی ئەرمینیا ھەڵبژێردرا، لە ساڵانی ١٩٩٨ و ٢٠٠٣؛ ھەردوو ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتی بە دوو خول بەڕێوەچوو. لە زۆربەی سەرۆکایەتییەکەیدا، لە نێوان ساڵانی ٢٠٠١ بۆ ٢٠٠٧، ئابووری ئەرمینیا بە تێکڕا ساڵانە بە ڕێژەی ١٢٪ گەشەی کردووە،[١] بە شێوەیەکی بەرچاو بەھۆی بووژانەوەی بیناسازییەوە.[٢] لەکاتێکدا لایەنگرانی کۆچاریان شانازیی پێدەکەن کە گەشەی ئابووری ئەرمینیای لە سەردەمی سەرۆکایەتییەکەیدا مسۆگەر کردووە، ڕەخنەگرانی ئەو بە پێشخستنی گەندەڵی و دروستکردنی سیستەمێکی ئۆلیگارکیی حکوومەت لە ئەرمینیا تۆمەتبار دەکەن.[٣][٤]

لە ٢٦ی تەممووزی ٢٠١٨ کۆچاریان لە پەیوەندی لەگەڵ سەرکوتکردنی خۆپیشاندانەکانی ھەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەرمینیا لە ساڵی ٢٠٠٨ لە کۆتا ھەفتەکانی سەرۆکایەتییەکەیدا تۆمەتبار کرا، کە بووە ھۆی مردنی دە کەس.[٥] دادگاییکردنی کۆچاریان لە ١٣ی ئایاری ٢٠١٩ دەستی پێکرد.[٦] دادگاییکردنەکە لە مانگی ئازاری ٢٠٢١ کۆتایی ھات دوای ئەوەی دادگای دەستووری ئەرمینیا ئەو مادەیەی یاسای سزادانی بە نادەستووری زانی کە بەپێی ئەو کۆچاریان دادگایی دەکرا.[٧]

ژیانی تایبەت

دەستکاری
 
ڕۆبێرت کۆچاریان لەگەڵ خێزانەکەی. لە ساڵی ٢٠١٣

ئەو و ھاوسەرەکەی بە ناوی بێلا کۆچاریان خاوەنی سێ منداڵن: سێدراک، گایانێ و لیڤۆن کە ھەموویان لە ستێپاناکێرت لەدایکبوون. کۆچاریان جگە لە زمانی ئەرمەنی زێدی خۆی، بە زمانەکانی ڕووسی و ئینگلیزی قسە دەکات[٨] لە بیرەوەرییەکانیدا کە لە ساڵی ٢٠٢٠ بڵاوکراونەتەوە، دانی بەوەداناوە کە فەرمانێکی خراپی لە زمانی ئەرمەنی ستاندارددا ھەبووە و دەڵێت «لە نووسین و خوێندنەوەدا بە زمانی ئەرمەنی کێشەی ھەبووە». ئەو ئەمە دەگەڕێنێتەوە بۆ زێدی خۆی کە قەرەباغە، کە زۆرێک لە ئەرمەنییەکانی ناوچەکە بە شێوەزاری ناوخۆیی قەرەباخ یان زمانی ڕووسی وەک یەکەم زمانی خۆیان قسە دەکەن.[٩]ھەرچەندە لە ساڵی ١٩٩٦ لەلایەن قەشە سەرەکی پارگێڤ مارتیرۆسیانەوە لە کەنیسەی نێردراوی ئەرمەنستان مەعمودی وەرگرتووە، بەڵام ڕای گەیاندووە کە ئەو باوەڕدار نییە.[١٠]

ئەمانەش ببینە

دەستکاری

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ «Country Information». United Nations in Armenia. لە ڕەسەنەکە لە ٢٤ی ئەیلوولی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی تەممووزی ٢٠١٦ ھێنراوە.
  2. ^ Abrahamyan، Gayane (20 November 2012). «Rotating Around Presidents: Kocharyan's "shadow" a curse or a blessing for Armenia?». ArmeniaNow. لە ڕەسەنەکە لە ٢٩ی کانوونی دووەمی ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە 2 March 2014 ھێنراوە. {{cite news}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  3. ^ «Armenia Marks Parliament Attack Anniversary». Radio Free Europe/Radio Liberty. 28 October 2009. لە 6 April 2013 ھێنراوە. The opposition alliance described the parliament attack as "the darkest page in Armenian history" that laid the foundation of the country's existing "criminal-oligarchic" system. It again blamed Kocharian and Serzh Sarkisian for the killings, claiming that most Armenians consider them the masterminds of the crime. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  4. ^ Elliott، Raffi (١٠ی ئایاری ٢٠٢١). «Former President Kocharyan Looks and Acts Like New Candidate». The Armenian Mirror-Spectator (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ٥ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ھێنراوە.{{cite web}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ڕەوشی ناونیشان (بەستەر)
  5. ^ «Kocharian Charged Over 2008 Crackdown». «Ազատ Եվրոպա/Ազատություն» ռադիոկայան (بە ئەرمەنی). لە ٧ی شوباتی ٢٠١٩ ھێنراوە.
  6. ^ «Armenian Ex-President Kocharian Goes on Trial in Yerevan».
  7. ^ «Armenian High Court Drops Criminal Case Against Ex-President Kocharian». RadioFreeEurope/RadioLiberty (بە ئینگلیزی). لە ٢٧ی ئازاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
  8. ^ Archived at Ghostarchive and the 2001 թվականի հունվարի 25-ը Հայաստանը դարձավ Եվրոպայի Խորհրդի անդամ (بە ئینگلیزی)، لە 2020-05-24 ھێنراوە: 2001 թվականի հունվարի 25-ը Հայաստանը դարձավ Եվրոպայի Խորհրդի անդամ (بە ئینگلیزی)، لە 2020-05-24 ھێنراوە
  9. ^ «From behind bars, Armenia's former president releases memoir | Eurasianet». eurasianet.org (بە ئینگلیزی). لە ٢١ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  10. ^ Kocharyan، Robert (2019). Жизнь и свобода: Автобиография экс-президента Армении и Карабаха. Moscow: Интеллектуальная литература. p. 430.