ڕوو بریندار

ڕوو بریندار (بە ئینگلیزی: Scarface) فیلمێکی درامای تاوانکاری ئەمریکییە لە ساڵی ١٩٨٣ لە دەرھێنانی برایان دی پاڵما و لەلایەن ئۆلیڤەر ستۆنەوە نووسراوە و ئەلپاچینۆ ڕۆڵی سەرەکی تێدا دەگێڕێت. دووبارە دروستکردنەوەی فیلمی ساڵی ١٩٣٢ە بە ھەمان ناو، و ھەروەھا لە بەرامبەردا لەسەر بنەمای ڕۆمانی ساڵی ١٩٣٠ی ئارمیتاج ترایلە. چیرۆکی پەنابەری کوبای تۆنی مۆنتانا (پاچینۆ) دەگێڕێتەوە، کە لە کاتێک بەبێ پارە دەگاتە میامی و دەبێتە خاوەنێکی بەھێزی ماددە ھۆشبەرەکان. لەم فیلمەدا ستیڤن باوەر و میشێل فایفەر و ماری ئەلیزابێس ماسترانتۆنیۆ و ڕۆبەرت لۆجیا و میریام کۆڵۆن و ئێف مۆرای ئەبراھام ڕۆڵی سەرەکی تێدا دەگێڕن.

ڕوو بریندار
دەرھێنەر	برایان دی پاڵما
سەرچاوەی چیڕۆک	ڕوو بریندار
کاست	ئال پاچینۆ
مۆسیقا	جیۆرجیۆ مۆرۆدەر
دەستکاری	جێری گرینبێرگ
کۆمپانیای بڵاوکەرەوە	یوونیڤەرساڵ پیکچەرز
ڕێکەوتی دەرچوون	١ی کانوونی یەکەمی ١٩٨٣ (نیویۆرک)
ماوەی فیلم	١٧٠ خولەک
وڵات	ئەمریکا
زمان	ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
تێچوون	٣٧ ملیۆن دۆلار
داھات	٦٦ ملیۆن دۆلار

پاچینۆ دوای بینینی وەشانی ساڵی ١٩٣٢ ئارەزووی دووبارە دروستکردنەوەی وەشانی ساڵی ١٩٣٢ی کرد و خۆی و بەرھەمھێنەر مارتن برێگمان دەستیان کرد بە پەرەپێدانی. سەرەتا سیدنی لومێت بۆ دەرھێنانی فیلمەکە بەکرێ گیرا بەڵام دی پاڵما جێگەی گرتەوە و ستۆنی بەکرێ گرت بۆ نووسینی سیناریۆی فیلمەکە. دی پاڵما ئەم وەشانەی فیلمی ڕوو برینداری تەرخان کرد بۆ یادەوەرییەکانی ھاوارد ھۆکس و بن ھێخت، دەرھێنەر و سیناریۆنووسی فیلمە ڕەسەنەکە. وێنەگرتن لە مانگی تشرینی دووەمی ساڵی ١٩٨٢ تا مانگی ئایاری ١٩٨٣، لە لۆس ئەنجلۆس و میامی ئەنجامدرا. کارە دەنگییەکانی فیلمەکە لەلایەن جۆرجیۆ مۆرۆدەرەوە ئامادەکراوە.

ڕوو بریندار لە یەکەمی کانوونی دووەمی ١٩٨٣ لە شاری نیویۆرک نمایشکرا و لە ٩ی کانوونی دووەم لەلایەن کۆمپانیای یونێڤێرساڵ پیکچەرزەوە بڵاوکرایەوە. فیلمەکە لە بۆکس ئۆفیسەکانی ناوخۆدا ٤٥ ملیۆن دۆلاری بەدەستھێنا و لە سەرانسەری جیھاندا ٦٦ ملیۆن دۆلاری بەدەستھێنا. وەڵامی سەرەتایی ڕەخنەگران بەھۆی توندوتیژی و قسەی ناشرین و بەکارھێنانی ماددە ھۆشبەرە گرافیکییەکەیەوە نەرێنی بوو. بەشێک لە تاراوگە کوبایییەکان لە میامی ناڕەزایەتیان دەربڕی بەرامبەر بە وێناکردنی کوبایییەکان لە فیلمەکەدا وەک تاوانبار و بازرگانی ماددە ھۆشبەرەکان. لە ساڵانی دواتردا، ھەندێک لە ڕەخنەگران ھەڵسەنگاندنیان بۆ کردووەتەوە و بە یەکێک لە گەورەترین فیلمە چەتەگەرییەکانی دەزانن کە تا ئێستا دروست کراوە. سیناریۆنووس و دەرھێنەرانی وەک مارتن سکۆرسێزی ستایشی فیلمەکەیان کردووە، و لە کولتوری پۆپدا بە شێوەیەکی بەرفراوان ئاماژەی پێکراوە، بە تایبەت لە مۆسیقای ھیپ ھۆپ، ھەروەھا کتێبی کۆمیک، بەرنامە تەلەڤیزیۆنییەکان و یارییە ڤیدیۆیییەکان. فیلمەکە وەک کلاسیکێکی کلتووری سەیر دەکرێت.

بەرھەمھێنان

ئۆلیڤەر ستۆن (وێنەکە لە ساڵی ١٩٨٧) سیناریۆی فیلمی ڕوو برینداری نووسیوە لەکاتێکدا لەگەڵ ئالوودەبوونی خۆی بە کۆکاین تێدەکۆشێت.

برایان دی پاڵما (وێنەکە لە ساڵی ٢٠١١)، دەرھێنەری فیلمەکە

دوای ئەوەی ئەلپاچینۆ فیلمی بە ھەمان ناو لە ساڵی ١٩٣٢ لە شانۆی تیفانی بینی کاتێک لە لۆس ئەنجلۆس بوو دەستی بە پەرەپێدانی کرد. دواتر پەیوەندی بە بەڕێوەبەرەکەیەوە کرد، بەرھەمھێنەر مارتن برێگمان، و ئاگاداری کردەوە لە فکرەکەی بە ئەگەری دووبارە دروستکردنەوەی ئەو فیلمە. سیدنی لومێت وەک دەرھێنەر پەیوەندی پێوە کرد، بیرۆکەی پەرەپێدانی مۆنتانای کوبایی دانا، کە لە کاتی بەرزکردنەوەی بەلەمێکدا دەگاتە ئەمریکا.

وێنەگرتن

وێنەکە لە ماوەی ٢٤ ھەفتەدا لە ٢٢ی تشرینی دووەمی ١٩٨٢ تا ٦ی ئایاری ١٩٨٣ گیراوە. ھەرچەندە فیلمەکە لە شاری میامی دادەنرێت، بەڵام دەستەی گەشتیاری میامی داواکارییەکانی بۆ وێنەگرتنی لەوێ ڕەتکردەوە، لە ترسی ئەوەی کە تەوەری فیلمەکە کە بریتین لە ماددە ھۆشبەرەکان و چەتەکان، گەشتیاران ڕابگرن. بەڵکو زۆربەی فیلمەکە لە لۆس ئەنجلۆس وێنەگیراوە؛ بەڵام لە نیسانی ساڵی ١٩٨٣ دیمەنێک لە کەناری میامی فۆنتەینبلۆ لە میامی وێنەگیرا. تیمێکی یەکەی دووەم بۆ ماوەی ڕۆژێک لە کەناری کۆرۆنادۆ لە سان دیێگۆ لە ویلایەتی کالیفۆرنیا وێنەیان گرت. کۆشکە گەورەکەی تۆنی کۆشکێکی ڕۆمانی بوو لە نزیک سانتا باربارا لە کالیفۆرنیا.

بەرھەمھێنانەکە دوو جار بەھۆی ڕووداوە سەختەکانی کەشوھەوا لە کالیفۆرنیا ڕاگیرا. لە کاتی بەرھەمھێنانی لە مانگی ئازاردا، پاچینۆ دەستی چەپی لەسەر دەمی ئەو دەمانچەیە سووتاند کە تازە تەقێندرابوو کاتێک لە کاتی دیمەنێکی شەڕدا کەوتە خوارەوە. زیاتر لە ھەفتەیەک بەرھەمھێنان داخرا ھەتا پاچینۆ چاکبووەوە. ھەروەھا تەقینەوەی بۆمبێکی پێشوەختە بووە ھۆی برینداربوونی دوو کەسی کاریگەر لە کاتی وێنەگرتنی دیمەنێکدا.

مادەی شلکەرەوەی منداڵانی پاودەر وەک مادەی ساختە بۆ کۆکاین لە فیلمەکەدا بەکارھاتووە؛ بەھۆی ڕژاندنی بڕێکی زۆر لە ماوەی وێنەگرتندا، ڕێڕەوەکانی لووتی پاچینۆ کەمێک زیانیان پێگەیشت. کاری کاریگەرییە تایبەتەکان لەلایەن کێن پیپیۆت و ستان پارکسەوە ئەنجامدراون.

بڵاوکردنەوە

سکارفەیس بۆ یەکەمجار لە یەکەمی کانوونی دووەمی ١٩٨٣ لە شاری نیویۆرک نمایشکرا، کە سەرەتا بە کاردانەوەی تێکەڵ پێشوازی لێکرا. دوو ئەستێرەی فیلمەکە بە ناوەکانی ئەل پاچینۆ و ستیڤن باوەر، بێرت و دایان لەین و میلانیا گریفیت و ڕاکیل وێڵچ و جوان کۆلینز و خۆشەویستەکەی پیتەر ھۆڵم و ئیدی مێرفی و چەندانی دیکە بەشدارییان کرد. پاشان لە ٩ی کانوونی دووەمدا بڵاوکرایەوە.

پێشوازی

ڕوو بریندار لە ٩ی کانوونی دووەمی ١٩٨٣ لە ئەمریکای باکوور بە شێوەی شانۆیی نمایشکرا. فیلمەکە لە کۆتایی ھەفتەی یەکەمی فیلمەکەدا ٤٫٥ ملیۆن دۆلاری لە ٩٩٦ سینەما بەدەستھێناوە، کە بە تێکڕا ٤٦١٦ دۆلاری بۆ ھەر شانۆیەک بەدەستھێناوە، ھەروەھا پلەی دووەمی بەدەستھێنانی زۆرترین داھاتی کۆتایی ھەفتەیە لە دوای فیلمی سەدن ئیمپاکت کە ٩٫٦ ملیۆن دۆلار بووە، کە ھەمان کۆتایی ھەفتە بۆ یەکەمجار نمایشکرا. دواتر لە ئەمریکای باکوور ٤٤٫٦ ملیۆن دۆلار و لە بازاڕەکانی دیکەش ٢٠٫٤ ملیۆن دۆلاری بەدەستھێنا، کە کۆی گشتی ٦٥٫١ ملیۆن دۆلار بوو. ئەم ژمارەیە وای کرد ڕوو بریندار ١٦ھەمین فیلمی داھاتی ساڵی ١٩٨٣، و حەوتەم فیلمی داھاتی R لە ئەمریکای باکوور بۆ ساڵی ١٩٨٣ بێت. لەو کاتەوە لە ساڵی ٢٠٠٣ سێ جار دووبارە بڵاوکرایەوە، کە فیلمێکی ڕیماستەرکراوی بۆ یادی ٢٠ ساڵەی فیلمەکە، ٢٠١٢ و ٢٠١٤ نمایشکرا، بەمەش کۆی داھاتەکەی گەیشتە ٤٥٫٤ ملیۆن دۆلار لە ناوخۆدا، بە کۆی گشتی ٦٦ ملیۆن دۆلار لە سەرانسەری جیھاندا.

لە ڕووی وەرگرتنی بلیتی بۆکس ئۆفیسەوە، فیلمەکە لە ئەمریکا و ئیسپانیا ١٤٬١٩٧٬٧٠٠ بلیتی فرۆشراوە، ١٬٠٦٧٬٥٤٤ بلیتی لە فەرەنسا و ئیتاڵیا، ٢٥٠٬٧٤٦ بلیتی لە کۆریای باشوور، و ١٩٥٬٨٧٢ بلیتی لە ئەڵمانیا، بە گشتی ١٥٬٧١١٬٨٦٢ بلیت لەم ناوچانە فرۆشراوە.