چێوە

چێوە (بە ئینگلیزی: Perimeter) یان دەوراندەور، بوارێکە ڕووبەرێکی گەمارۆ داوە.

فورمووڵی چێوەی لاکێشە.

کاتێ تیرەی بازنەکە ١ بێت، چێوەکەی دەبێتە π، کە یەکسانە لەگەڵ ئەو مەودایە لە یەک سووڕانەوەدا دتلێتەوە.

چێوەی بازنە

چێوەی بازنەیەک بە تیرەی d لە ڕێگەی ئەم ھاوکێشە دەدۆزرێتەوە:

$c=\pi \cdot {d}.\,\!$

ئەگەر لە پەیوەندی سەرەوەدا لەجیاتی تیرە، نیوەتیرەی بازنەکە بەکار بێنیت ئەوا:

$c=2\pi \cdot {r}=\pi \cdot {2r},\,\!$

لەم دوو پەیوەندییەدا، $d$ تیرەی بازنە و $r$ بریتییە لە نیوەتیرەی بازنە و $\pi$ بریتییە لە ژمارەی پای، کە لە دابەشکردنی چێوەی بازنەیەک بە سەر تیرەکەیدا بەدەست دێت و بە نزیکی دەکاتە ٣_/١٤١٥٩٢٦٥٣٥٨٩٧٩٣.

فورمووڵەکان

شێوە	فورمووڵ	گۆڕەکەکان
بازنە	$2\pi r\,$	$r$ نیوتیرەی بازنەکەیە.
سێگۆشە	$a+b+c\,$	$a$ و $b$ و $c$ درێژیی لاکانی سێگۆشەکەن.
لاکێشە	$2l+2w\,$	$l$ درێژی و $w$ پانیی لاکێشەکەیە.