پارتی داد و گەشەپێدان (تورکیا)

پارتی داد و گەشەپێدان
پارتی داد و گەشەپێدان
دامەزران	١٤ی ئابی ٢٠٠١
ناو بە زمانی فەرمی	Adalet ve Kalkınma Partisi
دامەزرێنەر	ڕەجەب تەییب ئەردۆغان
ڕێبەر	ڕەجەب تەییب ئەردۆغان
سکرتێری گشتی	Fatih Şahin
وڵات	تورکیا
ئەندامی
لایەنگیریی سیاسی	ڕاستڕەوی
شوێنی دامەزران	ئەنقەرە
شوێنی بارەگاکان	ئەنقەرە
ڕووداوە بەرچاوەکان	ھەوڵی کودەتا لە تورکیا
Phone number	+90-312-204-5000
وێبگە	https://www.akparti.org.tr/en، https://www.akparti.org.tr/، https://www.akparti.org.tr/ar
	لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

پارتی داد و گەشەپێدان (بە تورکی: Adalet ve Kalkınma Partisi) بە کورتە ئەکەپە (بە تورکی: AKP) پارتێکی شۆپپارێزە لە تورکیا کە لە سیاسەتدا وەکوو پارتێکی ڕاستڕەوی توندڕەو دەناسرێت.^[١]^[٢]^[٣] ئەم لە ھەڵبژاردنەکانی پەرلەمانی تورکیا توانی زیاتر لە ٣٥٪ی دەنگەکان بەدەستبھێنێت و بەوھۆیەوە بە ٢٦٨ کورسی لە ٦٠٠ کورسییەکانی پەرلەمان، وەکوو یەکەمین پارتی پەرلەمان بمێنێتەوە. سەرۆکی ئەم پارتە ڕەجەب تەییب ئەردۆغانە.

دامەزراندن دەستکاری

لە ١٤ی ئابی ٢٠٠١ پارتی داد و گەشەپێدان لەلایەن ڕەجەب تەییب ئەردۆغان و عەبدوڵڵا گول و ئیدریس شاھین و بینالی یلدرم و بڵند ئارینج دامەزرێندرا.^[٤]

ھەڵبژاردنە گشتییەکانی پەرلەمانی تورکیا دەستکاری

پارتی داد و گەشەپێدان لە ساڵی ٢٠٠٢ بە سەرۆکایەتی ڕەجەب تەییب ئەردۆغان، بۆ یەکەمجار بەشداری لە ھەڵبژارنی گشتی تورکیا کرد و توانی ٣٤،٦٣% دەنگەکان بەدەستبێنێ کە نزیکەی دوو لەسەر سێی کورسییەکانی پەرلەمانی تورکیا بوو. پاش ئەم ھەڵبژاردنە عەبدوڵڵا گول حکوومەتی ٥٨ی پێکھێنا و بوو بە سەرۆک وەزیرانی تورکیا.^[٤]

لە ھەڵبژاردنی ٢٢ی تەمووزی ٢٠٠٧، ئاک پارتی بۆ جاری دووھەم بەشداری ھەڵبژاردنەکانی کردەوە و دووبارە توانی بە ڕێژەی ٤٧%ی دەنگەکان زۆرینەی کورسییەکانی پەرلەمان مسۆگەر بکات بەڵام بەھۆی تێپەڕکردنی ڕێژەی ١٠%ی پارتی بزوتنەوەی نەژادپەر‌ستی تورکیا (مەھەپە) ژمارەی سەندەڵییەکانی ئاکەپە نەختێک کەم بووە.^[٥]

لە ١٢ی حوزەیرانی ٢٠١١ بۆ جاری سێھەم ئاکەپە بەشداری لە ھەڵبژاردنەکانی پەرلەمان کرد و ئەم جارەش توانی بە ڕێژەی ٤٩.٩%ی دەنگەکان، پلەی یەکەمی ھەڵبژاردنەکان مسۆگەر بکا.^[٦]^[٧]

بەستەری دەرەکی دەستکاری

ماڵپەڕی فەرمی پارتی داد و گەشەپێدان (تورکی)
ماڵپەڕی پارتی داد و گەشەپێدان (ئینگلیزی)

سەرچاوەکان دەستکاری

^ Jongerden, Joost; Gunes, Cengiz; Day, Bahar Simsek (2021-12-18). The Commentaries – Volume 1, 2021 (بە ئینگلیزی). Transnational Press London. ISBN 978-1-80135-107-2.
^ "Twitter suspends, reinstates key Syria coverage account". The Jerusalem Post | JPost.com (بە ئینگلیزی). Retrieved 2023-04-25.
^ Çınar, Alev (2011). "The Justice and Development Party: Turkey's Experience with Islam, Democracy, Liberalism, and Secularism". International Journal of Middle East Studies. 43 (3): 529–541. doi:10.1017/S0020743811000651. hdl:11693/38147. JSTOR 23017316. S2CID 155939308.
^ ^ئ ^ا پارتی داد و گەشەپێدان لەبەر دیواری مەرگ- (تەوەرەی توركیا)- بەشی سێیەم^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]}^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]}^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]}
^ براوه‌ی یه‌که‌م" کورد و ئاک پارتی"ن /به‌هرۆز گه‌ڵاڵی - ماڵپەڕی کوردپرێس^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]}^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]}^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]}
^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref> ھەڵە؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری ماڵپەڕی سبەی نەدراوە
^ "پارتیی داد و گەشەپێدان سەركەوتنی گەورەی بەدەست هێنا و ژمارەی پەرلەمانتارە كوردەكانیش زیاتر بوو-ماڵپەڕی ھەولێر". Archived from the original on 18ی Julyی 2011. Retrieved 13ی Juneی 2011. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help) ١٨ی تەممووزی ٢٠١١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

[1] Jongerden, Joost; Gunes, Cengiz; Day, Bahar Simsek (2021-12-18). The Commentaries – Volume 1, 2021 (بە ئینگلیزی). Transnational Press London. ISBN 978-1-80135-107-2.

[2] "Twitter suspends, reinstates key Syria coverage account". The Jerusalem Post | JPost.com (بە ئینگلیزی). Retrieved 2023-04-25.

[3] Çınar, Alev (2011). "The Justice and Development Party: Turkey's Experience with Islam, Democracy, Liberalism, and Secularism". International Journal of Middle East Studies. 43 (3): 529–541. doi:10.1017/S0020743811000651. hdl:11693/38147. JSTOR 23017316. S2CID 155939308.

[klawrojna.com-4] ئ ^ا پارتی داد و گەشەپێدان لەبەر دیواری مەرگ- (تەوەرەی توركیا)- بەشی سێیەم^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]}^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]}^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]}

[5] براوه‌ی یه‌که‌م" کورد و ئاک پارتی"ن /به‌هرۆز گه‌ڵاڵی - ماڵپەڕی کوردپرێس^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]}^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]}^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]}

[ماڵپەڕی_سبەی-6] ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی <ref> ھەڵە؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەری ماڵپەڕی سبەی نەدراوە

[7] "پارتیی داد و گەشەپێدان سەركەوتنی گەورەی بەدەست هێنا و ژمارەی پەرلەمانتارە كوردەكانیش زیاتر بوو-ماڵپەڕی ھەولێر". Archived from the original on 18ی Julyی 2011. Retrieved 13ی Juneی 2011. {{cite web}}: Check date values in: |access-date= و |archive-date= (help) ١٨ی تەممووزی ٢٠١١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]