سەروەری ئێران بەسەر سێ دوورگە

سەروەری ئێران بەسەر سێ دوورگەی ئەبو موسا و تونبی گەورە و تونبی بچووکدا ڕەگ و ڕیشەی لە سەردەمی شانشینی ئیلامی، ماد، ھەخامەنی، پارتی و ساسانیدا ھەیە. لەم ماوەیەدا نەزم و ئاسایشی ئێران بەسەر تەواوی کەنداوی فارس و دوورگەکانیدا حوکمڕانی دەکرد.[١] لە ساڵی ١٩٤٨دا ئەو سێ دوورگەیە بە تەواوی لەلایەن ئیمپراتۆرییەتی بەریتانیاوە وەک پارێزەری فەرمی میرنشینە ئاشتەواوەکان داگیرکران، بەڵام تا ساڵی ١٩٧١ ھیچ کام لە حکوومەتەکانی ئێران لەو کاتەدا ئەم داگیرکارییەیان قبوڵ نەکرد و بۆموسی لەگەڵ بیگ تونب و تونبی بچووک لەکاتی دابەشبوونی وڵاتەکانی ئێران. لە ساڵی ١٩٧١ دوای ڕێککەوتنی نێوان ئێران و بەریتانیا و پێش کشانەوەی ھێزە سەربازییەکانی بەریتانیا لە ناوچەکە و دامەزراندنی ئیماراتی یەکگرتووی عەرەبی، ئەبو موسا، لەگەڵ تونبی گەورە و تونبی بچووک، دواجار دوای نزیکەی ٧٠ ساڵ سکاڵای بەردەوام لەلایەن حکوومەتی ئێرانەوە لەدژی داگیرکاری ئینگلیز. بووە.[٢]

دوورگەکانی ئەبو موسی، تونبە گەورە و بچووکەکان لەسەر نەخشەی ئێران و توران لە سەردەمی قاجار کە لەلایەن ئەدۆلف ستیلەرەوە کێشراوە. ڕەنگی دوورگەکان لەسەر نەخشەکە خاوەندارێتی خۆیان بۆ ئێران دەسەلمێنێت.

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ Small Islands, Big Politics The Tonbs and Abu Musa in the Persian Gulf - Hooshang Amirahmadi -
  2. ^ Small Islands, Big Politics The Tonbs and Abu Musa in the Persian Gulf. -