ستێپان شاومیان (بە ئەرمەنی: Ստեփան Գևորգի Շահումյան) ١ی تشرینی یەکەمی ١٨٧٨ – ٢٠ی ئەیلوولی ١٩١٨) شۆڕشگێڕ و سیاسەتمەدارێکی بەلشەفی بوو کە لە سەرانسەری قەوقاز چالاک بوو.[١] شاھومیان ئەرمەنی نەتەوەیی بوو و ڕۆڵی ئەو وەک سەرکردەی شۆڕشی ڕووسیا لە قەوقاز نازناوی «لینینی قەوقازی»ی بۆ ھێنا، کە ئاماژەیە بۆ سەرکردەی شۆڕشی ڕووسیا ڤلادیمیر لێنین.[٢] لەکاتێکدا لە تەممووزی ١٩١٨دا کۆمۆنەی باکوو لە دەسەڵات دەرکرا، ئەو و شوێنکەوتووانی کە بە ٢٦ کۆمیساری باکوو ناسراون، شارەکەیان جێھێشت و بەسەر دەریای خەزەردا ھەڵھاتن. ئەو و باقی کۆمیسارەکان لە ٢٠ی ئەیلوولی ١٩١٨ لەلایەن ھێزەکانی دژە بەلشەڤیکەوە دەستگیرکران و لە سێدارە دران

ستێپان شاومیان
بە ئەرمەنی: Ստեփան Գևորգի Շահումյան
لەدایکبوون١ی تشرینی یەکەمی ١٨٧٨
تبلیس، گورجستان
مردن٢٠ی ئەیلوولی ١٩١٨(١٩١٨-٠٩-٢٠) (٣٩ ساڵ ژیاوە)
Krasnovodsky Uyezd، ئیمپراتۆریەتیی ڕووسی
ھۆی مەرگبرینی فیشەک
ھاوسەرEkaterina Shahumyan
منداڵSuren Shaumyan، Lev Shaumyan، Sergey Shahumyan
زمانەکانی ئاخاوتنزمانی ئەرمەنی، زمانی ڕووسی، زمانی ئەڵمانی
پیشەparty organizer، کەسایەتی دەوڵەت، کۆمەڵناس، ڕۆژنامەوان، ڕای ڕۆژنامەنووس
بواری کارسیاسەت، ڕەخنەی ئەدەبی، ڕۆژنامەوانی، translating activity
پۆستەکانئەندامی ئەنجومەنی دامەزرێنەری ڕووسیا
پەروەردەزانکۆی هومبۆڵت لە بەرلین
ئەندامی حیزبیپارتی کۆمۆنیستی یەکێتیی سۆڤیەت
نەژادئەرمەنییەکان
بەشداربووە لە4th Congress of the Russian Social Democratic Labor Party، 5th Congress of the Russian Social Democratic Labor Party، شەشەمین کۆنگرەی پارتی کرێکارانی سۆسیال دیموکراتی ڕووسیا
ئەندامی26 Baku Commissars

سەرەتای ژیان

دەستکاری
 
شەومیان و دژەپەریدزێ لە ساڵی ١٩٠٨ (شەومیان لە چەپەوە دووەم، دژەپەریدزێ یەکەم لە ڕاستەوە)

ستیپان گێڤۆرگی شاومیان لە شاری تبلیس لە ویلایەتی جۆرجیا لەدایکبووە کە ئەوکات بەشێک بوو لە ئیمپراتۆرییەتی ڕووسیا، لە خێزانێکی بازرگانانی قوماشی ئەرمەنی لەدایکبووە[٣] لە زانکۆی پۆلیتەکنیکی سانت پترسبۆرگ و زانکۆی تەکنیکی ڕیگا خوێندوویەتی لەوێ لە ساڵی ١٩٠٠ پەیوەندی بە پارتی سۆسیال دیموکراتی ڕووسیا کردووە و سۆشیال دیموکراتەکانی ئەرمەنی ڕێکخستووە. لە ساڵی ١٩٠٥ بەشی فەلسەفەی زانکۆی ھومبۆڵتی بەرلین تەواو کردووە[٤]

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ (بە ئەرمەنی) Arzumanyan, M. Շահումյան, Ստեփան Գևորգի. "Yerevan, Armenian SSR, vol. viii", The Soviet Armenian Encyclopedia, 1982, pp. 431–34
  2. ^ Panossian, Razmik. The Armenians: From Kings And Priests to Merchants And Commissars. New York: Columbia University Press, 2006 p. 211; ISBN 0-231-13926-8
  3. ^ Rezvani، Babak (2015-01-27). Conflict and Peace in Central Eurasia: Towards Explanations and Understandings (بە ئینگلیزی). BRILL. p. 144. ISBN 978-90-04-27636-9.
  4. ^ of Stepan Shahumain. «Milestones of the revolution. Life and death». لە ڕەسەنەکە لە ٢٠ی نیسانی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٢ی تەممووزی ٢٠٢٢ ھێنراوە.