زمانی سەنگێسەری
ئەم وتارە پێویستی بە بەستەرە بۆ وتارەکانی تر بۆ یارمەتیدانی ڕێکخستنی ئینسایکڵۆپیدیا. (حوزەیران ٢٠١٧) (فێربە کەی و چۆن ئەم داڕێژەیە لابەریت) |
زمانی سەنگێسەری یەکێک لە زمانەکانی لقی باکووری ڕۆژاوای ئیرانییە. ژمارەی ئاخێوەرانی ئەم زمانە بە ٣٦،٠٠٠ کەس خەمڵێنراوە.[١] ھەندێک لە وشەکانی ئەم زمانە ھاووینەیییان ھەیە لەگەڵ زمانی کوردی.
وشەکان
دەستکاری- کەسین: بچووک
- مەسین: مەزن(بۆ مرۆڤ)
- مونگ: مانگ
- ئێسە: ئێستا
- ڤو: ئاو
- تە: ھین تۆ
- لۆژنگ: ڕۆچن
- ئسپێ: گەماڵ
- بەرف: بەفر
- دەس: دە
- گووت: چادر
- پیر: پیر
- ڤەرک: گورگ
- پیمە: زەوی
- مۆشتی مەچی: بەقەد مەچەکێک
- ئە: من
- پەس: پەز
- گری: مل
- بەبە: باوکە
- نەنە: دایکە
- برێ: برا
- خاک: خۆیشک
- بوشۆ: ڕۆییشتن
- بڤاتە: وتوویەتی
- رووژ: ڕۆژ
- دۆت: کچ
- ژن: ژن
- شەو: شەو[٢]
وێژە
دەستکاریوێژەی زمانی سەنگێسەری لەدرێژای مێژوودا بە شێوەی زارەکی بووە. لە ساڵی ٢٠١٤دا یەدوڵڵا حاجی عەلیان کتێبێک بە ناوی چوکرخوونە (ماڵێک بۆ کایە) بە زمانی سەنگێسەری چاپ کرد. ئەم کتێبە سەبارەت بە ڕێوڕەسمێک بە ناوی مەردگیران (پیاوگرتن) لە ناوچەی سەنگێسەر لە پارێزگای سمنانی ئێرانە کە لە ڕۆژی ٥ی خاکەلێوە پیاوەکان مافیان نەبووە لە ماڵەکان بێنە دەرەوە و ئەگەر پیاوێک لە شاردا دەبیندراو تاوانبار دەکراو و دەگیردراو. ئەم کتێبە بە ناونیشانی ژێر گەیشتووەتە بە چاپ:
- حاجی علیانی، یدالله، چوکرخونە: خانەای برای بازی، سمنان: حبلەرود، ۱۳۹٣.
نموونەیەک لە دەقی سەنگێسەری
دەستکاریعەلیجوون حووری پە بە و میا یکە خاھشی خاموون داندی یونە کو دلتەنگی میوون نییە، ھەم جا بمییون چوکرخوونە دنو تا ھەم کاتونرە سەرموس تەعین کرون خاھش خام داندی ئشتون ئەخلاقدە تەل نەکرین و ڤیشتەر تەماشا ھاکرین ئەندو دیم دوخترونی کرتو میا ئیشاللا خاتنو ھەمیشێ سالم بو ھەر کمین رە یکە بەخت ئەھلی خا برسە ڤیشتر ڤیتریێ شعر بخوونین تا ناراحەتی دەرمیوون نەبوو.[٣]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=sgr
- ^ اعظمی سنگسری، چراغعلی. تاریخ سنگسر-مھدیشھر. چاپ اوّل. مؤلف، ۱۳۷۱.
- ^ حاجی علیانی، یدالله، چوکرخونە: خانەای برای بازی، سمنان: حبلەرود، ۱۳۹٣؛ ص ٧٦.
