خەیبەر ( بە عەرەبی: خَيْبَر ) بیابانێکە لە پارێزگای مەدینە لە سعودیە و نزیکەی ١٥٣ kiloمەتر (٩٥ mi) هەڵکەوتووە لە باکووری شاری مەدینە . پێش هاتنی ئیسلام لە سەدەی حەوتەمدا، ئەو ناوچەیە جوولەکە عەرەبەکانی نیشتەجێ بووە تا کەوتە دەست موسڵمانان لە سەردەمی پێغەمبەر لە کاتی شەڕی خەیبەر لە ساڵی ٦٢٨ی زایینی.

خەیبەر
خەیبەر
وێنەی کۆنی خەیبەر
وێنەی کۆنی خەیبەر
خەیبەر is located in عەرەبستانی سعوودی
خەیبەر
پۆتانەکان: 25°41′55″N 39°17′33″E / 25.69861°N 39.29250°E / 25.69861; 39.29250پۆتانەکان: 25°41′55″N 39°17′33″E / 25.69861°N 39.29250°E / 25.69861; 39.29250
Regionهەرێمی مەدینە
establishedسەدەی ٦ی پێش زاین
ناوچەی کاتیUTC+3 (AST)


پێش ئیسلام

دەستکاری

پێش هاتنی ئیسلام لە سەدەی حەوتەمی زایینیدا ، عەرەب و جولەکە ڕەسەنەکان دانیشتوانی خەیبەریان پێکهێناوە، بەڵام کەی نیشتەجێبوونی جولەکەکان لە باکووری عەرەبستان دەستیپێکردووە نادیارە. لە ساڵی ٥٦٧ خەیبەر لەلایەن پاشای مەسیحی عەرەبی غەسانی حاریس کوڕی جەبەلا داگیرکرا و لە دانیشتوانی جولەکە پاککرایەوە. دواتر لەگەڵ گەڕانەوەی بۆ شام دیلەکانی ئازاد کرد . کورتەیەک لە هەڵمەتەکە لەلایەن ئیبن قوتەیبە [١] ەوە هاتووە کە ڕەنگە لە نووسراوی سەدەی شەشەمی حەرانیشدا ئاماژەی پێبکرێت. [٢] [٣]

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ Ibn Qutaybah: al-Ma'arif ٩ی ئەیلوولی ٢٠١٢ لە Archive.is، ئەرشیڤ کراوە
  2. ^ «Harran Inscription: A Pre-Islamic Arabic Inscription From 568 CE». islamic-awareness.org. لە ٢٠ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  3. ^ Irfan Shahid: Byzantium and the Arabs in the sixth century, p. 322