خزر خان
خزرخان (٢٨ی ئایاری ١٤١٤ – ٢٠ی ئایاری ١٤٢١ حوکمڕانی کردووە) دامەزرێنەری شانشینی سەید بووە، شانشینی فەرمانڕەوای سوڵتانی دەلھی، لە باکووری ھیندستان ھەر زوو دوای داگیرکردنی... تیمور و ڕووخانی شانشینی توغلاق.[٣]
| خزر خان | |
|---|---|
| سوڵتانی باڵا | |
.jpg) تانکە زیوینەکەی خزرخان INO محمد بن فیرۆز | |
| ٢٥ سوڵتانی دەھلی. | |
| فەرمانڕەوایی | ٢٨ی ئایاری ١٤١٤ – ٢٠ی ئایاری ١٤٢١ |
| تاج لەسەر نان | ٢٨ی ئایاری ١٤١٤ |
| پێشوو | ناسر الدین مەحمود شا توغلوق |
| جێگر | موبارەک شا |
| حوکمڕانی خزمەتکردن | شارۆخ |
| تیمورید - حاکمی مولتان . | |
| ماوەی دەسەڵات | ? - ٣١ی کانوونی دووەمی ١٣٩٨ |
| تیمورید - حاکمی دەلھی. | |
| ماوەی دەسەڵات | ٣١ی کانوونی دووەمی ١٣٩٨ - ١٨ی شوباتی ١٤٠٥ |
| تاج لەسەر نان | داگیرکردنی تیمور بۆ سەر سوڵتانییەتی دەھلی. |
| حوکمڕانی خزمەتکردن | تیمور |
| خێزان | شانشینی سەید. |
| لەدایکبوون | نەزانراو مولتان، ئێستا پەنجاب، پاکستان[١][٢] |
| مردن | ٢٠ی ئایاری ١٤٢١ |
| ناشتن | دەھلی، ھیندستان |
| ئایین | ئیسلام |
خان پارێزگاری مولتان بووە لە سەردەمی حاکمی توغلاق، فیروز شا توغلاق، و بە کارگێڕێکی بەتوانا ناسراوە. بەھۆی ترسی ئەمیر تیمور (لە مێژوودا زیاتر بە تامرلان ناسراوە) ھیچ نازناوێکی شاھانەی وەرنەگرت و خۆی بە نازناوەکانی ڕەیات-ی-ئالا (ئاڵای بەرز) مەسنەدی عەلی یان (پۆستی بەرزترین). لە سەردەمی حوکمڕانییەکەیدا، بە ناوی فەرمانڕەواکانی پێشووی توغلاق دراوەکان بەردەوام بوون.[٤] [٥]دوای مردنی لە ٢٠ی ئایاری ١٤٢١، کوڕەکەی موبارەک خان، کە نازناوی موعیزەدین موبارەک شای وەرگرتووە.
حوکمڕانی دەستکاری
دوای ھاتنە سەر تەختی پاشایەتی، خیزر خان مەلیک شەرق توھفای وەک وەزیر دەستنیشان کرد و نازناوی تاجولمولکی پێبەخشرا و تا ساڵی ١٤٢١ لە پۆستەکەیدا مایەوە فیفەکانی موزەفەرناگار و سەھارانپور درا بە سەید سەلیم. عەبدولڕەحمان فیفی موڵتان و فاتحپوری وەرگرت. لە ساڵی ١٤١٤ سوپایەک بە سەرۆکایەتی تاجولمولک نێردرا بۆ سەرکوتکردنی یاخیبوونی ھەر سینگ، ڕەجای کاتھار. ڕاجا ھەڵھات بۆ دارستانەکان بەڵام دواجار ناچار بوو خۆی ڕادەست بکات و ڕازی بێت لە داھاتوودا باج بدات. لە مانگی تەمموزی ساڵی ١٤١٦ سوپایەک بە سەرۆکایەتی تاجولمولک ڕەوانەی بەیانا و گوالیۆر کرا و لەوێ بە ناوی درککردن بەو بڕە پارەیەی کە ھاوتایە لەگەڵ ئەو باجانەی کە دەبوو بدرێت، جووتیارانی تاڵان کرد و ھەروەھا ھەردووکیشی لکێندرا ناوچەکان.[٥] لە ساڵی ١٤١٧دا خیزرخان مۆڵەتی لە شاروخ وەرگرت کە ناوی خۆیشی بە ناوی شارۆخەوە پاشگر بێت.[٦] لە ساڵی ١٤١٨دا ھەر سینگ جارێکی تر ڕاپەڕینی کردەوە بەڵام بە تەواوی لەلایەن تاجولمولکەوە شکستی ھێنا. لە ٢٨ی ئایاری ساڵی ١٤١٤ خیزرخان دەھلی گرت و دەولەتخان لۆدی زیندانی کرد.
سەرچاوەکان دەستکاری
- ^ Richard M. Eaton (25 July 2019). ھیندستان لە سەردەمی فارسیدا: 1000–1765. p. 117. ISBN 978-0-520-32512-8.
- ^ داڕێژە:ئاماژە بە کتێب
- ^ Sen, Sailendra (2013). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. pp. 122–123. ISBN 978-9-38060-734-4.
- ^ Nelson, Wright [1974], دراو و پێوانەکردنی سوڵتانەکانی دەھلی، نیودەلھی: مونشیرام مانۆھارلال بڵاوکەرەوە پرایڤێت. لیندەد، ل 239.
- ^ ئ ا Mahajan, V. D. (2007) [1991], History of Medieval India, New Delhi: S. Chand, ISBN 81-219-0364-5, pp. 237–9.
- ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی
<ref>ھەڵە؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریmajumdarنەدراوە
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە خزر خان تێدایە. |