خزر خان
خزرخان (٢٨ی ئایاری ١٤١٤ – ٢٠ی ئایاری ١٤٢١ حوکمڕانی کردووە) دامەزرێنەری شانشینی سەید بووە، شانشینی فەرمانڕەوای سوڵتانی دەلھی، لە باکووری ھیندستان ھەر زوو دوای داگیرکردنی... تیمور و ڕووخانی شانشینی توغلاق.[٣]
| خزر خان | |
|---|---|
| سوڵتانی باڵا | |
.jpg) تانکە زیوینەکەی خزرخان INO محمد بن فیرۆز | |
| ٢٥ سوڵتانی دەھلی. | |
| فەرمانڕەوایی | ٢٨ی ئایاری ١٤١٤ – ٢٠ی ئایاری ١٤٢١ |
| تاج لەسەر نان | ٢٨ی ئایاری ١٤١٤ |
| پێشوو | ناسر الدین مەحمود شا توغلوق |
| جێگر | موبارەک شا |
| حوکمڕانی خزمەتکردن | شارۆخ |
| تیمورید - حاکمی مولتان . | |
| ماوەی دەسەڵات | ? - ٣١ی کانوونی دووەمی ١٣٩٨ |
| تیمورید - حاکمی دەلھی. | |
| ماوەی دەسەڵات | ٣١ی کانوونی دووەمی ١٣٩٨ - ١٨ی شوباتی ١٤٠٥ |
| تاج لەسەر نان | داگیرکردنی تیمور بۆ سەر سوڵتانییەتی دەھلی. |
| حوکمڕانی خزمەتکردن | تیمور |
| خێزان | شانشینی سەید. |
| لەدایکبوون | نەزانراو مولتان، ئێستا پەنجاب، پاکستان[١][٢] |
| مردن | ٢٠ی ئایاری ١٤٢١ |
| ناشتن | دەھلی، ھیندستان |
| ئایین | ئیسلام |
خان پارێزگاری مولتان بووە لە سەردەمی حاکمی توغلاق، فیروز شا توغلاق، و بە کارگێڕێکی بەتوانا ناسراوە. بەھۆی ترسی ئەمیر تیمور (لە مێژوودا زیاتر بە تامرلان ناسراوە) ھیچ نازناوێکی شاھانەی وەرنەگرت و خۆی بە نازناوەکانی ڕەیات-ی-ئالا (ئاڵای بەرز) مەسنەدی عەلی یان (پۆستی بەرزترین). لە سەردەمی حوکمڕانییەکەیدا، بە ناوی فەرمانڕەواکانی پێشووی توغلاق دراوەکان بەردەوام بوون.[٤] [٥]دوای مردنی لە ٢٠ی ئایاری ١٤٢١، کوڕەکەی موبارەک خان، کە نازناوی موعیزەدین موبارەک شای وەرگرتووە.
حوکمڕانی
دەستکاریدوای ھاتنە سەر تەختی پاشایەتی، خیزر خان مەلیک شەرق توھفای وەک وەزیر دەستنیشان کرد و نازناوی تاجولمولکی پێبەخشرا و تا ساڵی ١٤٢١ لە پۆستەکەیدا مایەوە فیفەکانی موزەفەرناگار و سەھارانپور درا بە سەید سەلیم. عەبدولڕەحمان فیفی موڵتان و فاتحپوری وەرگرت. لە ساڵی ١٤١٤ سوپایەک بە سەرۆکایەتی تاجولمولک نێردرا بۆ سەرکوتکردنی یاخیبوونی ھەر سینگ، ڕەجای کاتھار. ڕاجا ھەڵھات بۆ دارستانەکان بەڵام دواجار ناچار بوو خۆی ڕادەست بکات و ڕازی بێت لە داھاتوودا باج بدات. لە مانگی تەمموزی ساڵی ١٤١٦ سوپایەک بە سەرۆکایەتی تاجولمولک ڕەوانەی بەیانا و گوالیۆر کرا و لەوێ بە ناوی درککردن بەو بڕە پارەیەی کە ھاوتایە لەگەڵ ئەو باجانەی کە دەبوو بدرێت، جووتیارانی تاڵان کرد و ھەروەھا ھەردووکیشی لکێندرا ناوچەکان.[٥] لە ساڵی ١٤١٧دا خیزرخان مۆڵەتی لە شاروخ وەرگرت کە ناوی خۆیشی بە ناوی شارۆخەوە پاشگر بێت.[٦] لە ساڵی ١٤١٨دا ھەر سینگ جارێکی تر ڕاپەڕینی کردەوە بەڵام بە تەواوی لەلایەن تاجولمولکەوە شکستی ھێنا. لە ٢٨ی ئایاری ساڵی ١٤١٤ خیزرخان دەھلی گرت و دەولەتخان لۆدی زیندانی کرد.
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ Richard M. Eaton (25 July 2019). ھیندستان لە سەردەمی فارسیدا: 1000–1765. p. 117. ISBN 978-0-520-32512-8.
{{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|date=(یارمەتی) - ^ داڕێژە:ئاماژە بە کتێب
- ^ Sen، Sailendra (2013). A Textbook of Medieval Indian History. Primus Books. pp. 122–123. ISBN 978-9-38060-734-4.
- ^ Nelson, Wright [1974], دراو و پێوانەکردنی سوڵتانەکانی دەھلی، نیودەلھی: مونشیرام مانۆھارلال بڵاوکەرەوە پرایڤێت. لیندەد، ل 239.
- ^ ئ ا Mahajan, V. D. (2007) [1991], History of Medieval India, New Delhi: S. Chand, ISBN 81-219-0364-5, pp. 237–9.
- ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی
<ref>؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریmajumdarنەدراوە
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە خزر خان تێدایە. |