موبارەک شا (شانشینی سەید)
موبارەک شا (لەدایکبووی موبارەک خان) دووەم پاشای شانشینی سەید بوو کە حوکمڕانی سوڵتانی دەلھی.
موبارەک شا | |
---|---|
موعیز الدین | |
٢٦ سوڵتانی دەھلی. | |
فەرمانڕەوایی | ٢١ی ئایاری ١٤٢١ – ١٩ی شوباتی ١٤٣٤ |
پێشوو | خزر خان |
جێگر | محەمەد شا |
حوکمڕانی خزمەتکار | شارۆخ |
لەدایکبوون | نەزانراو |
مردن | ١٩ی شوباتی ١٤٣٤ |
ئایین | ئیسلام |
ژیان
دەستکاریلە دوای باوکی، خزر خان لە ساڵی ١٤٢١دا تەختی پاشایەتی گرتەوە بە سادەیی موبارەک شا. سەیدەکان ملکەچی جێنشینی تیمور بوون، شارۆخ و لە کاتێکدا خزرخان نازناوی سوڵتانی وەرنەگرت، موبارەک شا وەک یەک دانپێدانرا و لەگەڵ ئەوەشدا، ئەوەش زانراوە کە… موبارەک شا لە پایتەختی تەموری ھێرات عەبا و چاتر (چەترێکی ڕێوڕەسمی)ی وەرگرتووە کە ئاماژەیە بۆ ئەوەی کە ئەو دڵسۆزییە لە سەردەمی ئەودا بەردەوام بووە. لە سەردەمی دەسەڵاتی خۆیدا، موبارەک شا ناچار بوو مامەڵە لەگەڵ سەرھەڵدانی شانشینە ناوخۆییەکان بکات لە دوای لەشکرکێشی تەیموریەکان بۆ سەر ھیندستان. بەڵام گەورەترین مەترسی لەسەر دەسەڵاتەکەی کە ڕووبەڕووی بووەوە، مەترسی جەسرەت خۆخار بوو، سەرۆکێکی موسڵمانی ناوخۆیی لە پەنجاب کە خاکە فراوانەکانی داگیرکردبوو و دواجار لە ساڵی ١٤٣١دا ڕۆیشت بۆ ناو دەلھی و داگیری کرد سوڵتانی دەھلی بەڵام دواتر، شەڕێک لە ئەیلوولی ١٤٣٢ ئەنجامدرا کە تێیدا جاسرەت خۆخار شکستی ھێنا و ناچار بوو دەھلی بەجێبھێڵێت و بڕێکی زۆر لە خاکەکەی بداتە دەست سوڵتانی دەھلی. بەڵام دوو ساڵ دوای ئەم سەرکەوتنە گەورەیە، موبارەک شا لە ساڵی ١٤٣٤ کوژرا و کوڕەزای، محەمەد شا شوێنی گرتەوە.[١][٢]
سەرچاوەکان
دەستکاریکۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە موبارەک شا (شانشینی سەید) تێدایە. |
- ^ Jackson 2003.
- ^ EB.