جۆن ئی.وول
جۆن ئی. ووڵ (بە ئینگلیزی : John E. Wool ) ئەفسەرێکی ئەمریکییە، لە ٢٠ی شوباتی ١٧٨٤ [١]لە شاری نیوبۆرگ لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا لەدایک بووە و لە ١٠ی تشرینی دووەمی ١٨٦٩ لە شاری ترۆی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا کۆچی دوایی کردووە.
جۆن ئی.وول | |
|---|---|
 | |
| لەدایکبوون | ٢٠ی شوباتی ١٧٨٤ |
| مەرگ | ١٠ی تشرینی دووەمی ١٨٦٩ (تەمەن ٨٥ ساڵ) |
| شوێنی گۆڕ | گۆڕستانی ئۆکوود |
| پیشە | ئەفسەر |
یەکێک بوو لە چوار ئەفسەری گشتی سوپای ئەمریکا لە ساڵی ١٨٦١، و ئەو کەسە بوو کە زۆرترین خزمەتی هەبوو. کاتێک شەڕ دەستی پێکرد، وول کە تەمەنی ٧٧ ساڵ بوو و بۆ ماوەی ٢٠ ساڵ فەرماندەیی بەشی ڕۆژهەڵات بوو. ئەو بەتەمەنترین ژەنەڕاڵ بوو لە هەر دوو لای شەڕەکەدا.
ژیانی سەرەتایی و پەروەردە
دەستکاریجۆن ئێلیس وول لە شاری نیوبۆرگ لە ویلایەتی نیویۆرک لەدایکبووە. کاتێک لە تەمەنێکی گەنجیدا هەتیو بوو، چووە لای باپیرەی جەیمس وول لە شاری ترۆی لە ویلایەتی نیویۆرک بژی، لە قوتابخانەیەکی ناوچەکە خوێندوویەتی و لە تەمەنی دوانزە ساڵیدا لە فرۆشگایەک لە شاری ترۆی دەستی بە کارکردن کردووە. دواتر لەگەڵ کۆمپانیایەکی دامەزراو یاسای خوێندەوە بۆ ئەوەی فێربێت و لە پارێزەرایەتی وەربگیرێت و کار لەو بوارە بکات.[٢]
مانەوە لەگەڵ سوپای ئەمریکا
دەستکاریهەتیو بوو و خوێندنی فەرمی کەمی هەبوو، وۆڵ لە خزمەتی سەربازیدا مایەوە و لە ٢٩ی نیسانی ١٨١٦ پلەی عەقید و پشکنەری گشتی سوپا بوو. لە ساڵی ١٨٣٢ ڕەوانەی ئەوروپا کرا بۆ چاودێریکردنی ڕێکخراوە سەربازییە بیانییەکان و ئۆپەراسیۆنەکان. هەروەها بەشداری لە لابردنی چیرۆکی لە جۆرجیا و تێنسی لە ساڵانی ١٨٣٠دا کردووە. لە چوارچێوەی ئەم هەوڵەدا، فۆرت باتلەری لە شاری مێرفی ئێستا لە ویلایەتی کارۆلینای باکوور وەک بارەگای ڕۆژهەڵاتی لابردنی سەربازی چیرۆکی دامەزراند. لە ساڵی ١٨٤١ ووڵ پلەی بەرزکرایەوە بۆ عەمید لە سوپای ئەمریکا و ساڵانێک دواتر لە ساڵی ١٨٤٧ کرا بە فەرماندەی وەزارەتی ڕۆژهەڵات.[٣]
خانەنشین بوون و مردن
دەستکاریووڵ کە پێی وابوو هێشتا تەندروستە و بە ڕادەیەکی پێویست بۆ ئەرکەکان گونجاوە، بەهۆی دەرکردنی لە کارەکەی سەری سوڕما و تووڕە بوو و زنجیرەیەک نامەی بۆ وەزارەتی جەنگ نووسی وەک ناڕەزایەتی دەربڕین، بەڵام بێ سوود بوو. ئەو بەردەوام بوو لە ناردنی نامە بۆ چەند ساڵی دیکەی ژیانی بۆ سەرۆکی ئەوکات ئەندرو جۆنسن و ئولیسیس ئێس گرانت، دیسانەوە بێ کاریگەری.
ووڵ بۆ ماوەی پێنج ساڵی دیکەی ژیانی لە شاری ترۆی لە ویلایەتی نیویۆرک ژیاوە. لە ١٠ی تشرینی دووەمی ١٨٦٩ کۆچی دوایی کردووە، لەوێ لە گۆڕستانی ئۆکوود بە خاک سپێردرا. لە گۆڕستانەکەدا ئۆبێلیسکێک وەک مۆنۆمێنتی وۆڵ دانرا.
بەروارەکانی پلە
دەستکاری- کاپتن، هێزی پیادەی ١٣ - ١٤ی نیسانی ١٨١٢
- هێزی پیادەی ٢٩ی مەیجر - ١٣ی نیسانی ١٨١٣
- برێڤێت لیوا کۆلۆنێل - ١١ی ئەیلوولی ١٨١٤
- مەیجر، هێزی پیادەی شەشەم - ١٧ی ئایاری ١٨١٥
- عەقید، پشکنەری گشتی - ٢٩ی نیسانی ١٨١٦ تا ٢١ی حوزەیرانی ١٨٤١
- لیوای عەقید، هێزی پیادەی شەشەم - ١٠ی شوباتی ١٨١٨ تا ١ی حوزەیرانی ١٨٢١
- برێڤێت فەریقی گشتی - ٢٩ی نیسانی ١٨٢٦
- فەریقی گشتی - ٢٥ی حوزەیرانی ١٨٤١
- برێڤێت مەیجر جەنەڕاڵ - ٢٣ی شوباتی ١٨٤٧
- جەنەڕاڵ مەیجر - ١٦ی ئایاری ١٨٦٢
- خانەنشین بوون - ١ی ئابی ١٨٦٣ [٤]
سەرچاوە
دەستکاری- ^ هەندێک لە ئەکاونتەکان (ئایچەر و وارنەر) ڕۆژی لەدایکبوونی بە ٢٩ی شوبات دەنووسن.
- ^ «"دۆزینەوەی یارمەتی بۆ کاغەزەکانی پشمی جۆن ئێلیس، ١٨١٠-١٨٦٩". ماڵپەڕی کتێبخانەی ویلایەتی نیویۆرک. کتێبخانەی ویلایەتی نیویۆرک. لە ڕێکەوتی ١١ی ئازاری ٢٠١٥ ئەرشیف کرایە».
- ^ «"هەنگی نیو ئۆرلینز - گەڕان بەدوای ئەرشیفی هەواڵی گووگڵ". هەواڵ.گوگڵ.کۆم. ژمارە ٣ی تەمموزی ١٨٣٢».
- ^ تۆمار و فەرهەنگی مێژوویی سوپای ئەمریکا. فرانسیس بی هایتمان. بەرگی یەکەم. ١.، لاپەرە. ١٠٥٩.
بەستەری دەرەکی
دەستکاری
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە جۆن ئی.وول تێدایە. |