تەواوکاریی گاوسی

تەواوکاریی گاوسی بە تەواوکاریی لە حاڵەتێکی تایبەتی فانکشنی گاوسی $f(x)=e^{-x^{2}}$، لەسەر تەوەری ژمارە ڕاستەقینەکان دەوترێت. ناوی ئەم تەواوکارییە لە ناوی ماتماتیکزانی ئەڵمانی، کارڵ فریدریش گاوسەوە، وەرگیراوە و لە تەواوکارییە گرینگ و سەرنجڕاکێشەکانی ماتماتیکە.

وێنەی ڕوونکردنەوەی فانکشنی $f(x)=e^{-x^{2}}$ (چەماوە شینەکە) و ناوچەی سنووردراو نێوان فانکشنەکە و تەوەری X ەکان (ناوچە سوورەکە) یەکسانە بە: $\scriptstyle {\sqrt {\pi }}$

واتە:

$\int _{-\infty }^{\infty }e^{-x^{2}}\,dx={\sqrt {\pi }}$

ئابراھام دێ مۆئاڤر سەرەتا ئەم تەواوکارییەی دۆزییەوە لە ساڵی ١٧٣٣ و گاوس بەھا ڕێکەکەی لە ١٨٠٩ بڵاو کردەوە. تەواوکاریی گاوسی، لە ماتماتیکدا گرینگی و جێبەجێکردنی زۆری ھەیە و بە بەکارھێنانی، دەتوانرێت وڵامی زورێک لە تەواوکارییەکان بدۆزرێتەوە.

سەرچاوەکان

• بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Gaussian integral»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ٢٤ی حوزەیرانی ٢٠٢٠.

بەستەرە دەرەکییەکان

• ئێریک ویستیەن، Gaussian Integral لە ماتوۆرڵد.