تووڤائیان یان توڤانییەکان نەتەوەیەکی تورکن و لە پارێزگای توڤا لە ڕووسیای سیبیریا و ھەروەھا مەنگۆلیا و چین دەژین. ئەوان بە زمانی توڤان قسە دەکەن کە زمانێکی تورکی سیبیریایە.[٤][٥][٦][٧]

تووڤائیان
تووڤائیان لە تووڤا، ڕووسیا
ژمارەی سەرجەمی دانیشتووان
٢٨٠ ھەزار
 ڕووسیا[١]٢٦٥ ھەزار
 چین١٥ ھەزار
 مەنگۆلیا٢ ھەزار[٢]
زمانەکان
زمانی تووڤائی، زمانی ڕووسی، زمانی مەنگۆلی، زمانی کازاخی، زمانی چینی[٣]
ئایین
بوودیزم، تەنگرییەت
مەسیحییەت، بێدینی
گرووپە ڕەگەزییە پێوەندیدارەکان
تورکەکان

توڤانەکان لە مێژوودا کۆچەری ئاژەڵداری بوون، لە ھەزاران ساڵی ڕابردوودا چاودێری ڕەوە بزن، مەڕ، وشتر، ئاژەڵە ڕەشکە، ئاژەڵ و یاک دەکەن.[٨]

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ Russian Census 2010 ٢١ی تەممووزی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. (بە ڕووسی)
  2. ^ Mongolian Census 2020 Main report (بە مەنگۆلی)
  3. ^ The Tuvans of Mongolia: Peculiarities of Contemporary Ethnic Development
  4. ^ "Uriyangqad, which is the plural form of Uriyangqan, itself originally a plural of Uriyangqai."KRUEGER، John (1977). Tuvan Manual. p. 10. Which quotes from Henry Serruy's "The Mongols in China during the Hung-wu Period", Melanges chinois et bouddhiques, vol 11. pp. 282–283, Brussels 1959.
  5. ^ Otto Maenchen-Helfen, Journey to Tuva, p. 169
  6. ^ «Y-DNA haplogroups of Tuvinian tribes show little effect of the Mongol expansion». Indo-European.eu (بە ئینگلیزیی بریتانیایی). ١٢ی ئابی ٢٠١٨. لە ١٥ی تەممووزی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
  7. ^ «CNBC Asia-Pacific: Network Schedule». Advameg, Inc. everyculture.com.
  8. ^ The Uralic and Altaic Series By Denis Sinor, John R. Krueger, Jüri Kurman, Larry Moses, Robert Arthur Rupen, Vasilij Vasilevič Radlov, Kaare Grłnbech, George Kurman, Joshua A. Fishman, Stephen A. Halkovic, Robert W. Olson, V Diószegi, American Council of Learned Societies, Melvin J. Luthy, Luc Kwanten, Karl Nickul, A. A. Popov, Susan Hesse, Routledge, 1996.