ئەی ١٠١

ئەی ١٠١ (هەروەها ناوی SA-6 ) شەشەمین فڕینی ئۆتۆمبێلی هەڵدانی ساتورن ١ بوو، کە یەکەم کەشتی ئاسمانی ئەپۆلۆی بۆیلەرپلێتی گواستەوە بۆ خولگەی نزم لە زەوی. تاقیکردنەوەکە لە ٢٨ی ئایاری ١٩٦٤ ئەنجامدرا و چوار خولگە (نزیکەی شەش کاتژمێر)ی خایاند. کەشتییە ئاسمانییەکە و قۆناغی سەرەوەی بە گشتی ٥٤ خولگەی تەواو کردووە پێش ئەوەی دووبارە بچێتە بەرگەهەواوە و لە ١ی حوزەیرانی ١٩٦٤ لە زەریای هێمن بکەوێتە خوارەوە.

گەشتەکە تاکە ناتەواوییەکی بەخۆیەوە بینی یەکێک لە هەشت بزوێنەری قۆناغی یەکەمی ساتورنی یەکەم زوو کوژایەوە، بەڵام سیستەمی ڕێنماییکردن قەرەبووی کردەوە بە سووتاندنی حەوت بزوێنەرەکەی دیکە بۆ ماوەیەکی زیاتر، بەدوایدا ئەی AS-101 چوار گەشتی دیکە ئەنجامدرا بۆ پشتڕاستکردنەوەی ئایرۆداینامیکیی هەڵدانی مۆدیۆلی فەرماندەیی و خزمەتگوزاری ئەپۆلۆ (CSM) و تاوەری سیستەمی هەڵهاتنی هەڵدانی (LES).

بۆیلەرپلێت ئەپۆلۆ

پێنج هەڵدانی یەکەمی ساتورن کە گوێچکە لووتەکانی موشتەریم هەڵگرتبوو، دیزاینێکی سەلمێنراو کە ڕێگەی بە ئەندازیاران دەدا سەرنجیان لەسەر پەرەپێدانی موشەکەکە بێت. بۆ پشتڕاستکردنەوەی ئایرۆداینامیکەکانی هەڵدانی ساتورن AS-101 کەشتییەکی ئاسمانی BP-13ی هەڵگرتبوو، کە کەشتییەکی بۆیلەرپلێت بوو کە کێشی ١٧٬٠٠٠ pound (٧٬٧٠٠ kg) بوو و قەبارە و شێوەی CSM ی دووبارە کردەوە، و تاوەرێکی ساختەی LES. مۆدیولێکی فەرماندەیی کێشی فڕین (CM) کێشی نزیکەی ١٢٬٠٠٠ pound (٥٬٤٠٠ kg) بوو . کەشتییە ئاسمانییە بۆیلەرپلێتەکە بە ١١٦ هەستەوەر ئامێری بۆ دانرابوو کە پەستان، پەستان، پلەی گەرمی، شلەی گەرمی و خێرایی دەخوێندەوە.

فڕین

جۆرج مۆلەر و وێرنهێر ڤۆن براون و ئیبەرهارد ڕیس (بەڕێوەبەری توێژینەوە و پەرەپێدانی MSFC ) لە ژووری هەڵکردنەکانەوە سەیری هەڵدانی فڕۆکەی AS-101 دەکەن.

سێ هەوڵی پێویست بوو بۆ هەڵدانی موشەکەکە لە وێستگەی هێزی ئاسمانی کیپ کێنێدی کۆمەڵگەی هەڵدانی بۆشایی ئاسمان 37B . یەکەم هەوڵ دوای ئەوەی ئۆکسجینی شل لە کاتی تاقیکردنەوەیەکدا زیان بە شاشەیەکی تۆڕی وایەر گەیاند و بووە هۆی پیسبوونی سووتەمەنی. هەوڵی دووەم دوای ئەوەی سیستەمی ڕێنمایی موشەکەکە بەهۆی لەکارکەوتنی کۆمپرێسەرێکی تەندروستی گەرم بووەوە.

دواجار هەڵگرەکە لە ٢٨ی ئایاری ١٩٦٤ بەرزبووەوە، لە کاتی ژماردنەوەی پاشەکشەدا چەندین دواکەوتن ڕوویدابوو چونکە هەڵمی ئۆکسجینی شل پەنجەرەیەکی بینایی لە یەکەی ئامێرەکانی ساتورن SA-6 داپۆشیبوو، بەجۆرێک کە تیۆدۆلیتێکی زەوی نەیتوانی بیبینێت. ئەم تیۆدۆلیتە لەلایەن کۆمپیوتەری ژماردنەوەی پاشەکشەوە پێویست بوو بۆ ئەوەی هەڵدانی بەردەوام بێت. ئەندازیاران بە شتێکی ناگرینگ زانی و کۆمپیوتەرەکەیان دووبارە بەرنامە بۆ دانا و ڕێگەی بە هەڵدانی ئامێرەکە دا بەردەوام بێت.

سەرکەوتنەکە تا ١١٦.٩ چرکە دوای بەرزبوونەوە ئاسایی بوو، لەو کاتەدا بزوێنەری ژمارە هەشت زوو کوژایەوە. ئەمەش پلانی بۆ دانەنرابوو، وەک چۆن لەسەر ساتورن SA-4 وەک تاقیکردنەوەیەک بوو، بەڵام موشەکەکە بە تەواوی قەرەبووی کردەوە بە سووتاندنی ئەو سووتەمەنیەی کە لە حەوت بزوێنەرەکەی تردا مابووەوە بۆ ماوەی ٢.٧ چرکە زیاتر لەوەی پلانی بۆ دانرابوو. قۆناغی یەکەم جیا بووەوە و قۆناغی دووەم ئاگری گرت. دوای دە چرکە سیستەمی هەڵهاتنی هەڵدانی فڕۆکەکە وەکو پلانەکە فڕێدرا. هەروەها لە قۆناغی یەکەمەوە هەشت کامێرای فیلم هەڵگیرابوون کە چاودێری جیاکردنەوەی قۆناغەکانیان دەکرد.

قۆناغی دووەم لە ٦٢٤.٥چرکە دوای هەڵدانی پچڕا، کەشتییە ئاسمانییەکەی قۆناغی و بۆیلەرپلێتەکە لە خولگەیەکی ١٨٢ کیلۆمەتر. بەردەوام بوو لە گواستنەوەی زانیاری بۆ ماوەی چوار خولگە، دوای ئەوە پاترییەکان لەکارکەوتن. ئۆتۆمبێلەکە بە گشتی ٥٤ خولگەی کردووە، لە ١ی حوزەیران دووبارە چووە ناو بەرگەهەوای ڕۆژهەڵاتی دوورگەی کانتۆن لە زەریای هێمن .

هۆکاری لەکارکەوتنی بزوێنەر

ئەندازیارەکان بە خێرایی هۆکاری لەکارکەوتنی بزوێنەری ژمارە هەشتیان دۆزیەوە، ددانەکانی یەکێک لە گێڕەکانی ناو تۆربۆپەمپەکە ڕوتکرانەوە. ئەمەش نەبووە هۆی دواکەوتنی لە هەڵدانی داهاتوودا چونکە ئەندازیاران پێشتر بڕیاریان دابوو کە دیزاینی گێڕەکان کەمترە و پلانیان دانابوو بۆ هەڵدانی داهاتوو بیگۆڕن. ئەمە تاکە کێشە بوو کە لە کاتی گەشتێکدا لەگەڵ بزوێنەری ئێچ وەن ڕووبەڕووی بووەوە ئەوەش بووە هۆکاری لە کارکەوتن.

بەستەری دەرەکی

• کەشتی ئاسمانی ئەپۆلۆ: کرۆنۆلۆژییەک ٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. Archived </link>
• ئەرشیفی هەماهەنگی داتاکانی زانستی بۆشایی ئاسمانی ناسا
• مونپۆرت: مێژووی دامەزراوە و ئۆپەراسیۆنەکانی هەڵدانی ئەپۆلۆ ١٨ی ئازاری ٢٠١١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. Archived </link>
• http://science.ksc.nasa.gov/history/apollo/sa-6/sa-6.html ١٤ی ئایاری ٢٠١١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. Archived </link>
• قۆناغەکان بۆ زوحەل
• ڕاپۆرتی دوای هەڵدانی بۆ ئەپۆلۆ میشن A-101