ئایینا سوڵتانۆڤا
ئایینە مەحموود گیزی سوڵتانۆڤا (١٨٩٥ – ١٩٣٨) چالاکوانێکی حیزبی شیوعی ئازەربایجانی و دەوڵەتدار بوو. یەکێک بووە لە یەکەم ژنە شۆڕشگێڕەکانی ئازەربایجان و لە ساڵی ١٩٣٨، بووە یەکەم وەزیری کابینەی ژنی ئازەربایجان.
ژیان و کار
دەستکاریئایینا سوڵتانۆڤا (لەدایکبووی موسابێیۆڤا) لە ساڵی ١٨٩٥ لە گوندی پیرەبەدیل لەدایکبووە کە ١٥ کیلۆمەتر لە ڕۆژھەڵاتی شاری شابرانی مۆدێرن دوورە. خوشکی غەزەنفەر موسابیکۆڤ بوو کە دواتر بوو بە شۆڕشگێڕێکی بەلشەفی و سەرۆکی ئەنجومەنی کۆمیسارانی گەلی ئازەربایجان کە باڵاترین دەزگای حوکمڕانی کۆمار بوو. لە ساڵی ١٩١٢ لە ھۆڵی وەرزشی سەینت نینۆ لە باکۆ دەرچووە و دواتر بۆ ماوەیەکی کورت لەو قوتابخانەیە وانە دەڵێتەوە. لە ساڵی ١٩١٧دا، حەزی لە بیرۆکەکانی بەلشەفی دەبێت[١] و لە ساڵی ١٩١٨دا، پەیوەندی بە حزبی شیوعی ڕووسیاوە کرد (کە دواتر بوو بە حیزبی شیوعی یەکێتی سۆڤیەت).[٢] لە ساڵی ١٩١٩دا ڕووی لە ئەستراخان کردووە،[٢] پاشان دەچێتە مۆسکۆ و لەوێ لە نووسینگەی ڕۆژھەڵاتی ناوەڕاستی کۆمیساریای گەلی ڕووسیا بۆ کاروباری دەرەوە کاردەکات. لە ساڵی ١٩٢٠دا، گەڕایەوە بۆ ئازەربایجان کە پێشتر سۆڤیەت بووبوو و تا ساڵی ١٩٣٠، لە پۆستە ئیدارییە جیاوازەکانی پەیوەست بە کاروباری ژنان کاری کردووە.[٣] ھەروەھا لە ساڵی ١٩٢٣ بووە سەرنووسەری گۆڤارێکی شەرگ گادینی، کە گۆڤارێکی شیوعییە و ئامانجی ڕزگارکردنی ژنانە.[٢]
سوڵتانۆڤا لە نێوان ساڵانی ١٩٣٧ بۆ ١٩٣٨ وەک جێگری کۆمیساری گەل (وەزیر)ی پەروەردە کاری کردووە، پاشان وەک کۆمیساری دادی گەل کاری کردووە. ھەروەھا خوێندکاری پەیمانگای پرۆفیسۆرە سوورەکان بووە.[١] سوڵتانۆڤا بەھۆی خزمەتەکانی بۆ دەوڵەتی سۆڤیەت، خەڵاتی فەرمانی ئاڵای سووری کرێکاری پێبەخشرا.[٤]
ھاوسەرگیری لەگەڵ حەمید سوڵتانۆڤ سەرۆکی ئەنجومەنی کۆمیساری گەلی کۆماری سۆسیالیستی سۆڤیەتی خۆسەری نەخچیڤان کردووە. لە ساڵی ١٩٣٨ لە دوای پاککردنەوەی گەورە، ھەردووکیان لەگەڵ غەزەنفەر موسابیکۆڤ برای ئایینە سوڵتانۆڤا بە تۆمەتی دژە شۆڕش دەستگیر کران و پاش ماوەیەکی کەم بە تەقەکردن لە سێدارە دران.
لە شاری گەنجە شەقامێک بە ناوی ئایینا سوڵتانوڤا و لە باکوش مۆنۆمێنتی تایبەت بە ئەو ھەیە.
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ ئ ا Məhərrəm Zülfüqarlı. "Sovet dövrünün heykəlləri: Ayna Mahmud qızı Sultanova" // 525-ci qəzet. — 15 April 2009.
- ^ ئ ا Мамедов С. Страницы жизни. — Б. : Ишыг, 1973. — С. 47. — 116 с.
- ^ Коллективизация сельского хозяйства в Азербайджане / Под ред. Дж. Б. Кулиева. — Б. : Элм, 1982. — Т. I. — С. 296. — 321 с.
- ^ Jamil Guliyev (ed.). Султанова Ајна Маһмуд гызы. Azerbaijani Soviet Encyclopædia, v. 9. 1986.
| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ئایینا سوڵتانۆڤا تێدایە. |