ئایدیۆلۆژیای ئەڵمانی

ئایدیۆلۆژیای ئەڵمانی (بە ئەڵمانی: Die deutsche Ideologie, هەندێکجار بە ناوی ڕەخنەیەک لە ئایدیۆلۆژیای ئەڵمانی دەنووسرێت^[١]) کۆمەڵێک دەستنووسە کە لە بنەڕەتدا لەلایەن کارل مارکس و فریدریش ئەنگڵسەوە لە دەوروبەری نیسان یان سەرەتای ئایاری ١٨٤٦ نووسراون. مارکس و ئەنگڵس هیچ بڵاوکراوەیکیان پەیدا نەکرد، بەڵام دواتر بەرهەمەکە وەرگیرایەوە و بۆ یەکەمجار لە ساڵی ١٩٣٢ لەلایەن دەیڤید ڕیازانۆڤەوە لە ڕێگەی ئینستیتیوتی مارکس-ئەنگڵز لە مۆسکۆوە بڵاوکرایەوە. بەشی یەکەمی کتێبەکە خستنەڕووی " چەمکی ماتریالیستی مێژوو "ی مارکسە، هەرچەندە لێکۆڵینەوەکانی ئەم دواییە بۆ مارکس ئەنگڵس گێسامتاوسگابی (MEGA) ئاماژە بەوە دەکەن کە بەشێکی زۆری 'سیستەم' لەم بەشەدا دواتر لەلایەن دامەزراوەی مارکس-ئەنگڵزەوە لە دەیەی ١٩٣٠ لە مۆسکۆ زیادکراون، ئەمەش بە سوود وەرگرتن لە کۆمەڵە دەستنووسێک کە لەلایەن کارل مارکس و فریدریش ئەنگڵسەوە نووسرابوون. ^[٢] ^[٣] زۆربەی بەشەکانی دیکەی کتێبەکە لە چەندین مشتومڕی تەنزئامێز پێکهاتووە کە لە دژی برۆنۆ باوەر و هیگلییە گەنجەکانی دیکە و هەروەها لە کتێبی زە ئیگۆ ئەند ئتس ئۆونی (ماکس ستێرنەر)ن.

پەڕگە:The German Ideology.jpg

چاپی کتێبی ئایدیۆلۆژیای ئەڵمانی لە ساڵی ١٩٨٨

دەق

لاپەڕەی یەکەمی دەستنووسەکە

خودی دەقەکە لە ساڵی ١٨٤٥ و ١٨٤٦ لە برۆکسل لەلایەن مارکس و ئەنگڵسەوە نووسراوە بەڵام تا ساڵی ١٩٣٢ چاپ نەکراوە. پێشەکی و هەندێک لە گۆڕانکاری و زیادکردنەکان لە دەستی مارکسدایە. لە بەرامبەردا، بەشێکی زۆری دەستنووسەکە لە دەستی ئەنگڵسدایە، جگە لە بەشی پێنجەمی بەرگی دووەم و هەندێک بڕگەی بەشی سێیەمی بەرگی یەکەم کە لە دەستی جۆزێف وایدێمایەردایە. بابەتی پێنجەم لە بەرگی دووەمدا لەلایەن مۆیسس هێسەوە نووسراوە و لەلایەن مارکس و ئەنگڵسەوە دەستکاری کراوە. دەقەکە بە زمانی ئەڵمانی نزیکەی ٧٠٠ لاپەڕەیە.^[٤]

سەرچاوەکان

^ «Marx & Engels Selected Works». www.marxists.org. لە ٣١ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
^ «Marx-Engels-Gesamtausgabe (MEGA)». mega.bbaw.de. لە ١٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
^ Karl Marx, Friedrich Engels Gesamtausgabe (MEGA). Herausgegeben von der Internationalen Marx-Engels-Stiftung Amsterdam. Erste Abteilung: Werke. Artikel. Entwürfe. Band 5: Karl Marx, Friedrich Engels: Deutsche Ideologie. Manuskripte und Drucke. Bearbeitet von Ulrich Pagel, Gerald Hubmann und Christine Weckwerth. Berlin, Boston 2017.
^ Hamilton, Christopher (2003). Understanding Philosophy for AS Level. Nelson Thornes.

بەستەری دەرەکییەکان

ئایدیۆلۆژیای ئەڵمانی ( Marxists.org )
ئایدیۆلۆژیای ئەڵمانی, چاپی زمانی ئینگلیزی کتێبێک کە لەلایەن بڵاوکراوەی پرۆگرێس بڵاوکراوەتەوە, فۆرمات PDF .

[1] «Marx & Engels Selected Works». www.marxists.org. لە ٣١ی ئایاری ٢٠٢١ ھێنراوە.

[2] «Marx-Engels-Gesamtausgabe (MEGA)». mega.bbaw.de. لە ١٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.

[3] Karl Marx, Friedrich Engels Gesamtausgabe (MEGA). Herausgegeben von der Internationalen Marx-Engels-Stiftung Amsterdam. Erste Abteilung: Werke. Artikel. Entwürfe. Band 5: Karl Marx, Friedrich Engels: Deutsche Ideologie. Manuskripte und Drucke. Bearbeitet von Ulrich Pagel, Gerald Hubmann und Christine Weckwerth. Berlin, Boston 2017.

[4] Hamilton, Christopher (2003). Understanding Philosophy for AS Level. Nelson Thornes.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]