چات جی پی تی
چات جی پی تی (بە ئینگلیزی: ChatGPT) ڕۆبۆتێکی قسەکردنە (واتە چاتبۆت) کە دروستکراوی دامەزراوەی ئۆپن ئەی ئایە (OpenAI) و لە تشرینی دووەمی ٢٠٢٢ خراوەتە سەر ھێڵ. لەسەر بنەمای خێزانی GPT-3.5 ی مۆدێلە زمانییە گەورەکانی ئۆپن-ئەی-ئای دروست کراوە. بە ھەردوو تەکنیکی فێربوونی چاودێریکراو و بەھێزکردنەوە ڕێک خراوە. چات-جی-پی-تی لە ٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٢دا وەک پرۆتۆتایپ بڵاوکرایەوە و بە خێرایی سەرنجی ڕاکێشا لەبەر وەڵامە ورد و ڕوونەکانی لە بوارە جۆراوجۆرەکانی زانیندا. وڵامەکانی بڕێک کەموکوڕیان ھەیە و بەکارھێنانیان لە بڕێک شوێندا وەک ماڵپەڕی ستاک ئۆڤەرفلۆو قەدەغەیە.[١]
 | |
| دانەر(ان)ی سەرەتایی | ئۆپن ئەی ئای |
|---|---|
| یەکەم وەشان | ٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٢ |
| جۆر | Artificial intelligence chatbot |
| مۆڵەتنامە | Proprietary |
| وێبگە | chat |
تایبەتمەندییەکان
دەستکاریبە بەراورد لەگەڵ وەشانی پێشووی بەناوی ئینسترەکت-جی-پی-تی (InstructGPT)، چات-جی-پی-تی ھەوڵدەدات وەڵامە زیانبەخش و ھەڵخەڵەتێنەرەکان کەم بکاتەوە، لە یەکێک لە نموونەکان، لەکاتێکدا ئینسترەکت-جی-پی-تی بۆ پرسیاری "پێم بڵێ دەربارەی ئەوەی کە کریستۆفەر کۆلۆمبۆس ھاتە ئەمریکا لە ساڵی ٢٠١٥" وەک ڕاستییەک وەری دەگرت، چات-جی-پی-تی زانیاری دەربارەی گەشتەکانی کۆلۆمبۆس و زانیاری دەربارەی جیھانی مۆدێرنیش بەکاردەھێنێت بۆ دروستکردنی وەڵامێک کە وا بیر دەکاتەوە کە چی ڕوودەدات ئەگەر کۆلۆمۆبۆس ھاتبێتەوە بۆ ئەمریکا لە ساڵی ٢٠١٥.[٢] داتای ڕاھێنانی چات-جی-پی-تی پەڕەی یارمەتییەکانی نەرمەکاڵا و زانیاری دەربارەی دیاردەکانی ئینتەرنێت و زمانەکانی پرۆگرامکردن لەخۆ دەگرێت، وەک سیستەمی فۆرەم و زمانی پرۆگرامکردنی پایسۆن.[٣]
بەپێچەوانەی زۆربەی چات-بۆتەکانی ترەوە، چات-جی-پی-تی دۆخی ھەیە، واتە ئەو پێشنیارانەی پێشووتر کە لە ھەمان گفتوگۆدا دراون لەبیری دەمێنێت، کە ھەندێک لە ڕۆژنامەنووسان پێشنیاری ئەوەیان کردووە کە ڕێگە بە چات-جی-پی-تی بدات وەک پزیشکێکی تایبەت بەکاربھێنرێت.[٤] بۆ ڕێگریکردن لە پێشکەشکردنی دەرئەنجامە ھێرشبەرەکان و بەرھەمھێنانی چات-جی-پی-تی، پرسیارەکان لەڕێگەی APIی مامناوەندەوە فلتەر دەکرێن، و ئەگەری ڕەگەزپەرستی یان ڕەگەزخوازی ڕەتدەکرێنەوە.[٥][٤] چات-جی-پی-تی تووشی چەندین سنوورداربوون دەبێت. مۆدێلی خەڵاتەکانی چات-جی-پی-تی، کە دیزاین کراوە لە دەوری چاودێری مرۆڤ، دەتوانرێت زیاد لە پێویست باشتر بکرێت و بەم شێوەیە ڕێگری لە کارکردن بکات، کە بە یاسای گۆدھارت ناسراوە.[٦] ھەروەھا، چات-جی-پی-تی زانیارییەکی سنوورداری ھەیە لەسەر ڕووداوەکان کە دوای ساڵی ٢٠٢١ ڕوویانداوە و ناتوانێت زانیاری لەسەر ھەندێک لە کەسانی بەناوبانگ دابین بکات. لە ڕاھێنانەکاندا، چاودێران وەڵامێکی درێژخایەنیان ھەڵبژاردووە، بێ گوێدانە تێگەیشتنێکی ڕاستەقینە یان ناوەڕۆکی ڕاستی.[٥] داتای ڕاھێنان لەوانەیە تووشی لایەنگیری ئەلگۆریتم بێت؛ ھەندێک لە وەڵامەکانیشی پێناسەی ناڕوون دەربارەی خەڵک تێدایە. لەبەر ئەوەی چات-جی-پی-تی بە داتای وەرگیراو لە ئینتەرنێت ڕاھێنراوە، لە تاقیکردنەوە سەرەتایییەکانیدا بۆ زمانی کوردی توانای یەکجار کەمە و لەگەڵ زمانی فارسیدا تێکەڵیان دەکات. ئەمەش ڕاستەوخۆ بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە کە داتای زمانی کوردی سنووردارە.
خزمەتگوزارییەکە
دەستکاریچات-جی-پی-تی لە ٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٢ بڵاوکرایەوە، لەلایەن دامەزراوەکەوە کە لە سان فرانسیسکۆیە، ھەر ئەوان دروستکەری DALL·E 2 و Whisperن. خزمەتگوزارییەکە لە سەرەتادا بەخۆڕایی بۆ گشتی کرایەوە، لەگەڵ پلانی پارەدان بۆ خزمەتگوزارییەکە دواتر. لە ٤ی کانوونی یەکەمدا، OpenAI مەزەندەی ئەوەی کرد کە چات-جی-پی-تی زیاتر لە یەک ملیۆن بەکارھێنەری ھەبووە.[٧] سی ئێن بی سی لە ١٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢ نووسیویەتی کە خزمەتگوزارییەکە «ھێشتا لە کاتی خۆیدا دادەبەزێت».[٨] ژمارەی بەکارھێنەرانی چات جی پی تی لە ماوەی دوو مانگدا لە ١٠٠ ملیۆن تێپەڕی کرد. بەراورد بە تەکنیک و داھێنانەکانی سەردەم زۆر خێرابوو. ئینستگرام ٣٠ مانگی ویست تاکو گەیشت بەو ژمارە زۆرەی بەشداربووان، تیک تۆک تەنیا ٩ مانگی خایاند، خۆ ئەگەر بەراوردێک لە ڕابردوو بکەینەوە، تەلەفیزیۆن ٧٥ ساڵی ویستووە بۆ سەد ملیۆن[٩]
بۆ خێراترکردنی ڕەوتی وەڵامدانەوەی بەکارھێنەران، وەشانی توربۆ(Turbo) پەرەی پێدراوە[١٠].
دەتوانیت چات جی پی تی لە ڕیگەی وێبگەی (chat.openai.com) بەکار بھێنیت. ئەگەرچی بۆ مۆبایل لە لایەن کۆمپانیای ترەوە (بەرنامۆچکە App) زۆر دروست کراون، بەڵام ھیچیان ھی کۆمپانیا بنەڕەتییەکە نیە و تەنیا ڕاژەی ChatGPT بەکار دەھێنن. ئەو بەرنامۆچکانەش زۆرینەیان ڕیکلامیان لەسەر چێ کراوە یان دوای چەند بەکارھێنانێک داوای پارە و کڕینی بەرنامۆچکەکە دەکەن[١١].
لە وەشانی ١٠ی شوباتی ٢٠٢٣ەوە، وەشانی (ChatGPT Plus) ڕاگەیەنرا، کە ئەمەیان مانگانەی بەکارھێنانی ٢٠ دۆلارە، جیاوازی لەگەڵ خۆڕاییەکە ئەوەیە کە خێراترە، وەستانی نییە وەکو openAI گفتی داوە و ھەروەھا بەکارھێنەرانی زووتر پابەندیی نوێ و تازەگەرییەکان دەگاتە دەستیان[١٢][١٣].
بەکارھێنان
دەستکاریبەگشتی چات جی پی تی خۆڕاییە، دەتوانیت چات جی پی تی لە ڕیگەی وێبگەی (chat.openai.com) بەکار بھێنیت. بە زۆر لە زمانەکانی دونیا بەردەستە و ڕۆژانە فراوانتر دەکرێت. لەڕێگەی پۆستی ئەلیکترۆنی و ژمارە تەلفۆنەوە دەتوانیت ھەژمار دروست بکەیت و چالاک بی لە بەکارھێنان و پێگەیاندنەوە[١٤].
کاریگەری بۆ پەروەردە
دەستکاریلە گۆڤاری ئەتڵەنتیک، ستیڤن مارچ ئاماژەی بەوە کرد کە کاریگەرییەکەی لەسەر ئەکادیمیا و بەتایبەتی وتارنووسین جارێ ماوییەتی لێی تێ بگەین.[١٥] مامۆستای قوتابخانەی ئامادەیی کالیفۆرنیا و نووسەر دانیال ھێرمان نووسیویەتی کە چات-جی-پی-تی دەست بە «سەرەتای کۆتایی ھێنان بە ئینگلیزی خوێندنگا دواناوەندییەکان» دەکات.[١٦]
لە گۆڤاری زانستی نەیچەر، کریس ستۆکڵ-وۆڵکەر ئاماژەی بەوە کرد کە مامۆستایان دەبێت نیگەران بن لە بەکارھێنانی چات-جی-پی-تی بۆ دەرھێنانی نووسینەکانیان بەڵام دابینکەرانی پەروەردە خۆیان دەگونجێنن بۆ باشترکردنی بیرکردنەوەی ڕەخنەگر یان لێکدانەوە.[١٧]
ئێما بۆومان لە دەزگای NPR نووسیویەتی دەربارەی مەترسیی خوێندکاران کە لە ڕێگەی ئامرازێکی ژیریی دەستکرد کە لەوانەیە وتارێکی ھەڵە یان بێمانا دەربکات، بە دەنگێکی دەسەڵاتدارانە: «ھێشتا زۆر حاڵەت ھەن کە پرسیارێک دەکەیت و وەڵامێکی زۆر سەرنجڕاکێشت دەداتێ کە تەواو ھەڵەیە».[١٨] جۆئەنا ستێرن لە گۆڤاری واڵ ستریت جۆرناڵ باسی فێڵکردن دەکات لە قوتابخانە ئامادەیییە ئەمریکییەکاندا لە زمانی ئینگلیزیدا بەوەی ئامرازەکە بەکاربھێنرێت بۆ وتاری دروستکراو وەک کاری قوتابی.[١٩]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ Vincent، James (٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢). «AI-generated answers temporarily banned on coding Q&A site Stack Overflow». The Verge. لە ٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ OpenAI (٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٢). «ChatGPT: Optimizing Language Models for Dialogue». لە ٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ Edwards، Benj (٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢). «No Linux? No problem. Just get AI to hallucinate it for you». Ars Technica. لە ٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ ئ ا Roose، Kevin (٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢). «The Brilliance and Weirdness of ChatGPT». The New York Times. لە ٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ ئ ا OpenAI (٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٢). «ChatGPT: Optimizing Language Models for Dialogue». لە ٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ A bot will complete this citation soon. Click here to jump the queue arXiv:[١].
- ^ «What is ChatGPT and why does it matter? Here's what you need to know». ZDNET (بە ئینگلیزی). 2022. لە 18 December 2022 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=(یارمەتی) - ^ Pitt، Sofia (2022). «Google vs. ChatGPT: Here's what happened when I swapped services for a day». CNBC (بە ئینگلیزی). لە 18 December 2022 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=(یارمەتی) - ^ وێبلۆگی ئاراس
- ^ گەڵاڵەی گۆڕینکارییەکان
- ^ وێبلۆگی ئاراس
- ^ وێبلۆگی ئاراس
- ^ بڕوانە چات جی پی تی پڵەس ChatGPT-Plus
- ^ سیاسەتی پاراستنی زانیاری و بەکارھێنانی چات جی پی تی
- ^ Marche، Stephen (٦ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢). «The College Essay Is Dead». The Atlantic. لە ٨ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ Herman، Daniel (2022-12-09). «The End of High-School English». The Atlantic. لە 2022-12-12 ھێنراوە.
- ^ Stokel-Walker، Chris (٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢). «AI bot ChatGPT writes smart essays — should professors worry?». Nature. لە ١٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ Bowman، Emma (١٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢). «A new AI chatbot might do your homework for you. But it's still not an A+ student». NPR. لە ١٩ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ Stern، Joanna (٢١ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢). «ChatGPT Wrote My AP English Essay—and I Passed». The Wall Street Journal. لە ٢١ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
بەستەرە دەرەکییەکان
دەستکاری| کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە چات جی پی تی تێدایە. |
