یۆزێف کیلەر
یۆزێف کیلەر (بە ئەڵمانی: Josef Klehr) (١٧ی تشرینی یەکەمی ١٩٠٤، لانگێناو، سیلێسیای سەروو – ٢٣ی ئابی ١٩٨٨، لایفێردە) ڕەقیبی یەکەمی ئێس ئێس بوو، سەرپەرشتیاری چەندین ئۆردووگای کۆکردنەوەی نازییەکان و سەرۆکی کۆمەڵەی پاککردنەوەی ئێس ئێس بوو لە کەمپی ئاوشڤیتز.
| یۆزێف کیلەر | |
|---|---|
| بە ئەڵمانی: Josef Klehr | |
| لەدایکبوون | ١٧ی تشرینی یەکەمی ١٩٠٤ Kietrz، پۆڵەندا |
| مردن | ٢٣ی ئابی ١٩٨٨ (٨٣ ساڵ ژیاوە) Leiferde، ئەڵمانیا |
| تاوانبار بە | تاوانەکانی دژی مرۆڤایەتی |
| پیشە | یاریدەدەری پەرستار |
| ئەندامی حیزبی | پارتی نازی |
| پلەی سەربازی | Oberscharführer |
| ناکۆکی | جەنگی جیھانیی دووەم |
| ئەندامی | ئێس ئێس |
| خەڵاتەکان | War Merit Cross |
ژیان
دەستکاریکلیر کوڕی مامۆستایەک بوو. دوای ئەوەی تا ساڵی ١٩١٨ لە زانکۆی ڤۆڵکسشول لە وۆھلاو خوێندوویەتی شاگردی لە لای کابینە سازێک وەرگرتووە، لە ساڵی ١٩٢١ لە تاقیکردنەوە دەرچوو کە ڕێگەی پێدا کاری بازرگانی بکات. لە ساڵی ١٩٣٤ەوە وەکو کۆڵکێشێکی شەوانە لە ماڵێکی کۆمەڵایەتیدا کاری کردووە، دواتر وەک پەرستار لە سەناتۆریۆمێکدا. لە ساڵی ١٩٣٨ەوە یاریدەدەری ڕەقیب بووە لە زیندانی وۆھلاو.[١] [٢]
کلیر لە ساڵی ١٩٣٢ ئەندامی پارتی نازی و ئێس ئێس بوو، لەگەڵ وێرماخت بەشداری لە مەشقی سەربازیدا کردووە و مەشقی وەرگرتووە بۆ ئەوەی ببێتە پزیشک. پێش ماوەیەکی کورت لە دەستپێکردنی جەنگ وەرگیرا بۆ ناو کەشتیی وافن- ئێس ئێس. لە مانگی ئابی ساڵی ١٩٣٩ وەک پاسەوان گواسترایەوە بۆ کەمپی کۆکردنەوەی بووچنڤاڵد، پاشان دوای ساڵێک وەک ڕێکخەری پزیشکی گواسترایەوە بۆ کەمپی داخاو. لە مانگی یەکی ساڵی ١٩٤١ پلەی بەرزکرایەوە بۆ ئێس ئێس-ئونتەرشارفوھر و گواسترایەوە بۆ ئاوشڤیتز و وەک ڕێکخەری پزیشکی لە تیمارگەی زیندانییەکان کاریکرد.[٣]
کلیر بەناوبانگ بوو بە کوشتن بە دەرزی فینۆڵ لە دڵدا، ئەو کارە بوو کە لە بنەڕەتدا بەرپرسیارێتی ھەڵگرتبوو لە ماوەی ساڵی ١٩٤٢. و چەندین شێوازی بەدیھێنا بۆ ئاسانکردنی خێرایی کوشتن، وەک تاقیکردنەوەی دانانی زیندانییەکان پێش دەرزی لێدانیان.[٤]
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ "Josef Klehr" (in German). Retrieved 29 November 2008.
- ^ "Josef Klehr Kurzportrait" (in German). Retrieved 29 November 2008.
- ^ "Josef Klehr" (in German). Der Spiegel. 29 January 1979. Retrieved 29 November 2008.
- ^ Lifton, Dr. Robert Jay. The Nazi Doctors: Medical Killing and the Psychology of Genocide. p. 265.
بەشداربووانی ویکیپیدیا، «یوزف کلر»، ویکیپیدیای فارسی. سەردان لە ١٣ی ٩ی ٢٠٢٣.
