کارناتاکا

کارناتاکا
کارناتاکا
ویلایەتی ھیندستان
	شوێنی کارناتاکا لە ھیندستان
	نەخشەی شاری کارناتاکا
وڵات	ھیندستان
ناوچە	باشووری ھیندستان
ڕووبەر
• سەرجەم	١٩١٩٨٠ کیلۆمەتری چوارگۆشە (٧٤٬١٢٠ میلی چوارگۆشە)
ژمارەی دانیشتووان (٢٠١١)
• سەرجەم	٦١٬٠٩٥٬٢٩٧
ناوچەی کاتی	UTC+٠٥:٣٠

کارناتاکا ویلایەتێکە لە کۆماری ھیندستان. ڕووبەرەکەی ٧٤ ھەزار و ٧٤٬١٢٢ square mile (١٩١٬٩٨٠ km²). لە سوریا گەورەترە بەڵام لە سەنیگال بچووکترە. لە جوگرافیای نەریتی ھیندستاندا بەشێکە لە ناوچەی باشوور. ٣١ قەزای ھەیە. بەپێی سەرژمێری ساڵی ٢٠١١، ژمارەی دانیشتووانی نزیکەی ٦١٫١ ملیۆن کەسە.^[١] وەزیری سەرەکی ئێستای ویلایەتەکە باساڤاراج بۆمای لە پارتی بەھاراتیا جاناتا (BJP)یە.^[٢] بەنگالۆر پایتەختی ویلایەتی کارناتاکایە. ھەروەھا بە پایتەختی ئایتی ھیندستان ناسراوە. میسۆر، مانگالۆر، ھوبلی-دارواد، کالابورگی و ھۆسپێت شارە گەورەکانی تری کارناتاکان. شوێنەکانی بینین لە کارناتاکا بریتین لە بەنگالۆر، میسۆر، ھامپی، بیجاپور، بێلور/ھالێبید، شیڤامۆگا، ساناتی (یادگیر) وشراڤانابێلاگۆلا. باخچەی ڕوەکی لالباگ، بادامی و ئاوی جۆگ ھەندێک لە شوێنە گەشتیارییە ناسراوەکانی کارناتاکان. زمانی کەنەدا زمانی فەرمی ویلایەتەکەیە و دیارترین زمانە کە خەڵکی کارناتاکا قسەی پێدەکەن. ھەروەھا لە زمانەکانی کارانتاکا بە زمانی تیلوگو، تامیل، ماراتی، ھیندی و مالایالم قسە دەکرێن.^[٣] زمانی کەنەدی وەک یەکێک لە زمانە فەرمییەکانی ھیندستان ڕاگەیەندراوە. زۆرترین ژمارەی خەڵاتی گنانپیتی بەدەستھێناوە - ٨، کە دەبەخشرێتە نووسەران.^[٤]کارناتاکا لە ڕۆژاوا ھاوسنوورە لەگەڵ دەریای عەرەبی، لە باکووری ڕۆژاوای گۆا، لە باکوورەوە لەگەڵ ماھاراشترا، لە باکووری ڕۆژھەڵاتەوە لەگەڵ تێلانگانا، لە ڕۆژھەڵاتەوە ئەندرە پرادێش، لە باشوورەوە لەگەڵ تامیل نادو و لە باشووری ڕۆژاوای کیرالا. لە ڕووی تۆپۆگرافییەوە، کارناتاکا لە کەنارەکانی دەریای عەرەبی، غاتەکانی ڕۆژاوا، فەلاتی دەکان و غاتەکانی ڕۆژھەڵات پێکدێت. مێژووی کارناتاکا دەگەڕێتەوە بۆ سەدەی سێیەمی پێش زایین. یەک لە دوای یەک کارگێڕانی بەتوانا لە ھۆیسالا و چالوکیا و فەرمانڕەوا بەھێزەکانی ڤیجایاناگارا، تا ھاتنی موغەکان لە سەدەی ١٧ و ئینگلیزەکان لە سەدەی ١٨ بەشدارییان کردووە لە تێکەڵکردنی کولتوور و میرات کە ھێندەی دەوڵەمەندە بە ھەمان شێوەی کۆن.

ھێماکانی پارێزگاکانی کارناتاکا

باڵندەی پارێزگای کارناتاکا
ئاژەڵێکی پارێزگای کارناتاکا
دارێکی پارێزگای کارناتاکا
گوڵی پارێزگای کارناتاکا

سەرچاوەکان

^ ^ئ ^ا «List of districts of Karnataka». www.census2011.co.in. لە ١٣ی ئازاری ٢٠١٩ ھێنراوە.
^ «Chief Ministers of Karnataka». Karnataka.com (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). ٢٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦. لە ١٣ی ئازاری ٢٠١٩ ھێنراوە.
^ «Languages of Karnataka - Languages Spoken in Karnataka - Local Languages of Karnataka». www.bharatonline.com. لە ١٣ی ئازاری ٢٠١٩ ھێنراوە.
^ «Jnanpeeth Awardees from Karnataka | Jnanapeeta Awardees | Jnanpith Award». www.karnatakavision.com. لە ڕەسەنەکە لە ١١ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی ئازاری ٢٠١٩ ھێنراوە.

[2011census-1] ئ ^ا «List of districts of Karnataka». www.census2011.co.in. لە ١٣ی ئازاری ٢٠١٩ ھێنراوە.

[2] «Chief Ministers of Karnataka». Karnataka.com (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). ٢٩ی تشرینی دووەمی ٢٠١٦. لە ١٣ی ئازاری ٢٠١٩ ھێنراوە.

[3] «Languages of Karnataka - Languages Spoken in Karnataka - Local Languages of Karnataka». www.bharatonline.com. لە ١٣ی ئازاری ٢٠١٩ ھێنراوە.

[4] «Jnanpeeth Awardees from Karnataka | Jnanapeeta Awardees | Jnanpith Award». www.karnatakavision.com. لە ڕەسەنەکە لە ١١ی شوباتی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٣ی ئازاری ٢٠١٩ ھێنراوە.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]