ڕیزبەندی کاتیی پەتای جیھانی کۆڤید-١٩ لە مانگی ئازاری ٢٠٢٠دا
ئەم وتارە ھەڵدەستێت بە تۆمارکردنی ڕیزبەندی کاتیی و خێرای بڵاوبوونەوە و لەبارێتی دەستبەسەرداگرتنی نەخۆشی (کۆمەڵە نیشانەی سەختیی ھەناسەدانی ڤایرۆسی کۆرۆنای ٢ - SARS-CoV-2) کە دەکاتە ئەو ڤایرۆسەی بەرپرسیاربوو لە پەتای جیھانی کۆڤید-١٩ و بۆ یەکەمین جار لە شاری ووھان لە وڵاتی چین نەخۆشییەکە دەستنیشانکرا. ئەم وتارە لێکدراوە ڕووداوەکانی مانگی ئازاری ٢٠٢٠ پیشاندەدات.[١]
١ی ئازاری ٢٠٢٠
دەستکاریڕاپۆرتی ڕەوشیی ژمارە ٤١ی ڕێکخراوی (WHO):[٢]
- ئەرمینیا یەکەمین تووشبووی خۆی ڕاگەیاند کە ئافرەتێکی ٢٩ ساڵان بوو وە لە ئێران گەڕابۆوە.
- ئوسترالیا یەکەمین گیانلەدەستدانی وڵاتەکەی پشتڕاستکردەوە کە پیاوێکی ٧٨ ساڵان بوو وە سەرنشینی کەشتی گەشتیاری (کچەشازادەی ئەڵماس - Diamond Princess) بوو. دواتر تووشبوویەکەی دیکەش دەستنیشانکرا و کۆی گشتی ژمارەی توشبووانی گەیشتە ٢٦ کەس.
- نەمسا چوار تووشبووی نوێی پشتڕاستکردەوە و کۆی گشتی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ١٤ کەس.
- بەحرێن ٦ تووشبووی دیکەی پشتڕاستکردەوە و کۆی گشتی تووشبووانی گەیشتە ٤٧ کەس.[٣]
- کەنەدا لە ئۆنتاریۆ چوار تووشبووی پتری پشتڕاستکردەوە و کۆی گشتی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٢٤ کەس و ھەر چوار تووشبووەکە پێشینەی گەشتیان بۆ وڵاتانی ئێران یان میسر ھەبوو.
- چین ٥٧٣ تووشبووی نوێ پشتڕاستکردەوە کە ٥٧٠ کەسیان خەڵکی پارێزگای ھۆبێی بوون و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٧٩٬٨٢٤. ھەروەھا ژمارەی گیانلەدەستان ٣٥ کەس زیادیکردوو و کۆی ژمارەی گیانلەدەستدان گەیشتە ٢٨٧٠ کەس.
- کۆماری چیک یەکەمین ٣ تووشبووی خۆی ڕاگەیاند لە وڵاتەکەدا و تووشبووەکان لەو کەسانە بوون کە لە باکوری ئیتاڵیاوە گەشتیان کردبوو.
- کۆماری دۆمینیکا یەکەمین تووشبووی خۆی ڕاگەیاند کە گەشتیارێکی ئیتاڵی ٦٢ ساڵان بوو.
- ئیکوادۆر ٥ تووشبووی دیکەی ڕاگەیاند و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٦ کەس.
- میسڕ یەک تووشبووی دیکەی پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٢ کەس.
- فینلەندا ٢ تووشبووی پتری پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٦ کەس.
- فەڕەنسا ٣٠ تووشبووی دیکەی پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ١٣٠ کەس.[٤]
٢ی ئازاری ٢٠٢٠
دەستکاریڕاپۆرتی ڕەوشیی ژمارە ٤٢ی ڕێکخراوی (WHO):
- ئەندۆرا یەکەمین تووشبووی خۆی ڕاگەیاند.
- ئوسترالیا چوار تووشبووی دیکەی پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٣٠ کەس و ھەروەھا ڕوودانی یەکەمین گواستنەوەی نێوان مرۆڤ بۆ مرۆڤیش.
- بەحرێن ٢ تووشبووی نوێ پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٤٩ کەس.
- کەنەدا ٣ تووشبووی نوێی پشتڕاستکردەوە و کە ھەموویان لە ئۆنتاریۆ بوون و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٢٧ کەس.
- چین ٢٠٢ توشبووی پتری پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٨٠٬٠٢٦ کەس. ژمارەی گیانلەدەستدان ٤٢ کەس زیادی کرد و کۆی گشتی ژمارەی گیانلەدەستدان گەیشتە ٢٬٩١٢ کەس.[٥]
- فەڕەنسا ٦١ تووشبووی دیکەی پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ١٩١ کەس و سێیەمین باری گیانلەدەستانیش تۆمارکرا.
- ئەڵمانیا ٢١ تووشبووی نوێی پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ١٥٠ کەس.
- سەرۆکی ئەندەنوسیا (جۆکۆ ویدۆدۆ) یەکەمین دوو تووشبووی وڵاتەکەی ڕاگەیاند. کە ھەردووکیان لە کەسێکی یابانییەوە ڤایرۆسەکەیان بۆ گواسترابۆوە.
- کۆی گشتی ژمارەی تووشبووان لە ئێران گەیشتە ١٥٠١ و ٦٦ گیانلەدەستدان.[٦]
- عێراق دوو تووشبووی دیکەی پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٢١.
- دەسەڵاتی گەشتیاری ئێرلەندا ڕایگەیاند کە یەکێک لە گەورەترین بۆنە ساڵانییەکان (رۆژی ڕێپێوانی سانت پاتریکی دەبڵین - ٢٠٢٠) ھەڵوەشێنراوەتەوە.
- ئیسڕایل دوو تووشبووی دیکەی پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ١٢ کەس.
- ئیتاڵیا ٣٤٢ تووشبووی نوێ و ١٨ گیانلەدەستدانی ڕاگەیاند. کۆی ژمارەی تووشبووانی ٢٠٦٤ و ژمارەی گیانلەدەستدانی ٥٢ کەس بوو.
- ئوردن یەکەمین تووشبووی خۆی پشتڕاستکردەوە.
- کوەیت ١٠ تووشبووی پتری پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٥٦ کەس.[٧]
٣ی ئازاری ٢٠٢٠
دەستکاریڕاپۆرتی ڕەوشیی ژمارە ٤٣ی ڕێکخراوی (WHO):[٨]
- ئەرجەنتین یەکەمین تووشبووی خۆی ڕاگەیاند کە کەسێکی گەڕاوەی وڵاتی ئیتاڵیا بووە.
- ئوسترالیا ٨ تووشبووی نوێی پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٣٨ کەس.
- کەنەدا ٦ تووشبووی دیکەی پشتڕاستکردەوە کە دووانیان لە ھەرێمی ئۆنتاریۆ و چواریان لە ھەرێمی کۆلۆمبیای بەڕیتانی بوون. کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٣٣ کەس.
- چیلی یەکەمین تووشبووی خۆی پشتڕاستکردەوە.
- چین ١٢٥ تووشبووی تازەی ڕاگەیاند کە کەمترین ژمارەی تووشبووی نوێ بووە لە کانوونی دووەمەوە. کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٨٠١٥١ و ژمارەی گیانلەدەستدانی گەیشتە ٢٩٤٣ کەس.
- ئیکوادۆر ٣ تووشبووی دیکەی پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ١٠ کەس.
- فەڕەنسا ٢١ تووشبووی نوێی ڕاگەیاند و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٢١٢ کەس و چوارەمین بری گیانلەدەستدانیش تۆمارکرا.
- جبل تاریق یەکەمین تووشبووی خۆی ڕاگەیاند کە کەسێک بووە لە باکوری ئیتاڵیا گەڕاوەتەوە لەرێی فرۆکەخانەی (مالاگا)وە.
- ئێران پشتڕاستیکردەوە کە ٢٣ نوێنەری پەرلەمان تووشی ڤایرۆسەکە بوون. ھەروەھا ٨٣٥ تووشبووی نوێ و ١١ گیانلەدەستدانی ڕاگەیاند کە کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٢٣٣٦ کەس و ژمارەی گیانلەدەستدانی ٧٧ کەس.[٩][١٠]
- ئێرلەندا یەک تووشبووی دیکەی ڕاگەیاند و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٢ کەس.
- ئیتاڵیا ٤٦٦ تووشبووی نوێ و ٢٨ گیانلەدەستدانی پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٢٥٠٢ کەس و ژمارەی گیانلەدەستدان ٨٠ کەس.
- لیکتنشتاین یەکەمین تووشبووی خۆی ڕاگەیاند.[١١]
- مالیزیا ٧ تووشبووی دیکەی پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٣٦.
- سان مەرینۆ ٢ تووشبووی نوێی پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ١٠ کەس.
- سەنگاپور دوو تووشبووی دیکەی پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ١١٠ کەس.
- کۆریای باشور ٦٠٠ تووشبووی دیکە و ١٢ گیانلەدەستانی پشتڕاستکردەوە. بەڵام دواتر لە پاش نیوەڕۆی ھەمان ڕۆژدا ٣٧٧ تووشبوو لەگەڵ ٢ گیانلەدەستدانی نوێی ڕاگەیاند. کۆی گشتی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٥١٨٦ کەس و ژمارەی گیانلەدەستدان ٣٦ کەس.
- ئیسپانیا یەکەمین گیانلەدەستدانی وڵاتەکەی ڕاگەیاند.[١٢]
- سوید ١٥ تووشبووی زیاتری پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٣٠ کەس.
- ئوکراینا یەکەمین تووشبووی وڵاتەکەی پشتڕاستکردەوە کە کەسێک بووە لە ئیتاڵیاوە بۆ ئوکراینا گەشتی کردەوە لەرێی وڵاتی ڕۆمانیاوە.
- شانشینی یەکگرتوو ١٢ تووشبووی نوێی پشتڕاستکردەوە و کۆی ژمارەی تووشبووانی گەیشتە ٥١.
- ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا ٣ گیانلەدەستدانی دیکەی پشتڕاستکردەوە و کۆی گشتی گیانلەدەستدان لە وڵاتەکە گەیشتە ٩ کەس.
سەرچاوەکان
دەستکاری- ^ «Coronavirus». who.int. لە ٣٠ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٧ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Situation Report 41» (PDF). World Health Organization. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Armenia reports first coronavirus infection». Reuters. ١ی ئازاری ٢٠٢٠. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Australia records first coronavirus death». 7 News. ١ی ئازاری ٢٠٢٠. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Bahrain confirms six new coronavirus cases bringing total up to 47». Al Arabiya. ١ی ئازاری ٢٠٢٠. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Confirmed COVID-19 cases rise to 14 in Austria». Xinhua News Agency. ١ی ئازاری ٢٠٢٠. لە ڕەسەنەکە لە ٣ی ئازاری ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «China reports 35 more coronavirus deaths, 573 new cases». The Straits Times. ١ی ئازاری ٢٠٢٠. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Rep. Dominicana confirma el primer caso de coronavirus en un italiano». EFE. ١ی ئازاری ٢٠٢٠. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Ministerio de Salud confirmó 5 nuevos casos de coronavirus en Ecuador». El Universo. ١ی ئازاری ٢٠٢٠. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Ministra de Salud confirma 5 nuevos casos positivos de coronavirus en Ecuador». El Diario. ١ی ئازاری ٢٠٢٠. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «Egypt detects second case of new coronavirus: health ministry». Reuters. March 2020. لە 2 March 2020 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 1 March 2020 ھێنراوە.
{{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|accessdate=و|archive-date=(یارمەتی) - ^ «Two new coronavirus cases confirmed in southern Finland». Yle.fi. ١ی ئازاری ٢٠٢٠. لە ١ی ئازاری ٢٠٢٠ ھێنراوە.
