پارێزگای ئەلیزاڤێتپۆل

پارێزگای ئەلیزاڤێتپۆل (بە ڕووسی پێش چاکسازی: Елисаветпо́льская губе́рнія، ڕۆمانیکردنی ڕووسی. یەلیساڤێتپۆلسکایا گوبێرنیا؛ ئەرمەنی: Ելիզավետպոլի նահանգ)، ھەروەھا بە پارێزگای گەنجا ناسراوە (بە ئازەربایجانی: Gəncə quberniyası) لە دوای ساڵی ١٩١٨، guberniya ("پارێزگاری") بوو لە جێگری پاشایەتی قەفقاز لە ئیمپراتۆریەتی ڕووسیا، پایتەختەکەی لە ئەلیزاڤێتپۆل (گەنجە). ڕووبەری پارێزگاکە ٤٤٬١٣٦ کیلۆمەتر چوارگۆشە بوو[١] و تا ساڵی ١٨٩٧ ٨٧٨٬٤١٥ دانیشتووی لەخۆگرتبوو[٢] ئیدارەی ئەلیزاڤێتپۆل لە ڕۆژاواوە ھاوسنوور بوو لەگەڵ پارێزگای ئێریڤان، لە باکوورەوە لەگەڵ پارێزگای تیفلیس و زەکاتال ئۆکرۆگ، لە باکووری ڕۆژھەڵاتەوە لەگەڵ ئۆبلاستی داغستان، لە ڕۆژھەڵاتەوە لەگەڵ پارێزگای باکوو و لە باشوورەوە لەگەڵ فارس.

نەخشەی کارگێڕی پارێزگای ئەلیزاڤێتپۆل

جوگرافیا

دەستکاری

ڕووبەری پارێزگاکە لێواری باشووری زنجیرە چیای سەرەکی قەفقاز لە باکووری ڕۆژھەڵات لەخۆدەگرێت، کە چیای بازاڕدوزو و لووتکەکانی دیکە لە سەرووی ھێڵی بەفرەوە بەرز دەبنەوە؛ چەمی وشکی تەنیشت ڕووباری کورا، کە لە ڕۆژاوا دەگاتە ١٠٠٠ پێ بەرزی و لە ڕۆژھەڵاتەوە تا ١٠٠–٢٠٠ پێ نوقم دەبێت، کە ئاودێری پێویستە و لێوارەکانی باکووری بەرزایییەکانی ترانسقاوقاز و بەشێک لە بەرزایییەکانی ئەرمینیا، کە بەرەو سنووری ڕۆژاوای خۆی، لە نزیک دەریاچەی سێڤان، بە زنجیرە شاخەکان دەبڕدرێت کە لە تراکیت و بەردی جۆراوجۆری بلوری پێکھاتوون.[٣]

لە شوێنەکانی دیکەشدا وڵاتەکە سیمایەکی فەلاتێکی ھەیە، بەرزییەکەی ٧ ھەزار بۆ ٨ ھەزار پێیە، بە قووڵی لەلایەن لقەکانی ئاراسەوە خەندەق کراوە. ھەموو جۆرەکانی کەشوھەوا لە لووتکە بەفراوییەکان، چۆڵەوانییەکانی ئەلب و بیابانە بەردینەکانی ئاستە بەرزەکاندا دەبینرێن، تا دەگاتە لێوارەکانی گردەکان و چەمی وشکی خەزەر.[٣]

دیمۆگرافی

دەستکاری

ژمارەی دانیشتووانی ساڵی ١٨٨٦ ٧٢٨٩٤٣ کەس بووە، لە ٣ شار (ئێلیزاڤێتپۆل، نوخا، و شوشا) و ١٥٢١ گوند دەژین.[٤] بەپێی ئامارەکانی ساڵی ١٨٨٦ کە لە فەرھەنگی ئینسایکلۆپیدی برۆکھاوس و ئێفرۆندا ڕاپۆرتکراون،[٤] مەسیحییە ئۆرتۆدۆکسەکان ٠٫٢١٪ی دانیشتووانی پارێزگاکەیان پێکھێناوە، و سێکتانی جۆراوجۆر ("تائیفییەکان") لە دەوروبەری ١٪ (~٧٣٠٠ کەس). ئەمەش بەو مانایەیە کە زۆربەی ڕووسییە نەتەوەیییەکانی ئەو کاتە لە پارێزگاکەدا (١٫١١٪ی دانیشتووانی ٧٢٨٩٤٣ دانیشتووی پارێزگاکە لە ساڵی ١٨٨٦) ئەندامی کۆمەڵگە جۆراوجۆرە تائیفییەکانی وەک دووخۆبۆر و مۆلۆکان بوون.

دابەشکردنی کارگێڕی

دەستکاری
  1. ئارێش یوزد
  2. جێڤانشیر یوزد
  3. ئەلیزاڤێتپۆل یوزد
  4. زەنگەزور یوزد
  5. کازاخ یوزد
  6. جێبرایل یوزد
  7. نوخا یوزد
  8. شووشە یوزد

سەرچاوەکان

دەستکاری
  1. ^ (بە ڕووسی) Brockhaus and Efron Encyclopaedia[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]: Elisabethpol Governorate
  2. ^ (بە ڕووسی) Brockhaus and Efron Encyclopaedia[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]: Elisabethpol Governorate – additional information to the article
  3. ^ ئ ا   One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domainChisholm، Hugh، ed. (1911). «Elisavetpol» . Encyclopædia Britannica. Vol. 9 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 280. {{cite encyclopedia}}: بیرخستنەوەکە پارامەترsێکی نەناسراوی ھەیە: |HIDE_PARAMETER13=، |HIDE_PARAMETER14c=، |HIDE_PARAMETER14ab=، |HIDE_PARAMETER3=، |HIDE_PARAMETER1=، |HIDE_PARAMETER4=، |HIDE_PARAMETER2=، |separator=، |HIDE_PARAMETER8=، |HIDE_PARAMETER14bb=، |HIDE_PARAMETER20=، |HIDE_PARAMETER5=، |HIDE_PARAMETER14b=، |HIDE_PARAMETER14cb=، |HIDE_PARAMETER14a=، |HIDE_PARAMETER10=، |HIDE_PARAMETER9=، |HIDE_PARAMETER15chapter=، |HIDE_PARAMETER6=، |HIDE_PARAMETER7=، |HIDE_PARAMETER11=، و |HIDE_PARAMETER12= (یارمەتی)
  4. ^ ئ ا Елизаветпольская губерния (Elizavetpol Governorate) in Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary (بە ڕووسی)